Türk İşletmelerinin İhracat Performansını Belirleyen Faktörler: İSO-500 Üzerine Bir Uygulama

Yıl 2014, Cilt: 9 Sayı: 3, 7 - 24, 27.11.2016

Recep Düzgün , H. Mehmet Taşçı

Öz

Çalışmanın amacı, birinci 500 Büyük Sanayi
Kuruluşu’nun ihracatını etkileyen faktörlerin
neler olduğunu ortaya koymaktır. Çalışmada
1993-2011 yılları arasındaki işletme verileri
(ihracat, çalışan sayısı, dönem kâr/zararı,
sermaye yapısı) ile makroekonomik değişkenler
(GSYİH, reel kur, enflasyon, ihracat birim değer
endeksi) kullanılmıştır. Çalışmanın ekonometrik
kısmındaki yer alan panel veri analizleri, sabit
etki, rassal etki ve standart hataları düzeltilmiş
panel yöntemleri kullanılarak yapılmıştır Elde
edilen bulgulara göre, incelenen işletmelerin
ihracatını işletme büyüklüğü, reel kur, enflasyon,
GSYİH ve ihracat birim değer endeksi istatistiksel
olarak anlamlı bir şekilde açıkladığı
görülmektedir. Kişi başı GSYİH ile ihracat
arasında aynı yönlü ve istatistiki olarak anlamlı
bir ilişkinin olduğu görülmektedir. Diğer taraftan,
“reel efektif döviz kuru” ve “enflasyon” ile
firmanın ihracat performansı arasında ters yönlü
ve istatistiki olarak anlamlı ilişkiler bulunmuştur. 

Anahtar Kelimeler

: Birinci 500 Sanayi Kuruluşu, İhracat, Panel Veri Analizi

Determinants of Export Performans of Turkish Firms: an Emprical Analysis

Öz

The main aim of this study is to determine the
main factors that affect the export performance
of the firms listed in the ISO-500. The research
includes 1993-2011 period. In the analysis, we
used firm level data, such as the number of
employees, the period profit and the capital
formation, and some macroeconomic data, such
as per capita GDP, real exchange rate and
inflation, as the determining factors of firm level
export. Econometric analyses in the paper are
carried out using Fixed-effect, Random-effect
and Panel Corrected Standard Errors techniques.
Our estimation results show that there is a
positive relation between export performance
and per capita GDP, but there is a negative
relation between export performance and real
exchange rate as well as inflation. The results
also show that the size and profitability of a firm
are both positively related with the export
performance. 

Anahtar Kelimeler

: ISO-500, Export, Panel Data Analysis

Kaynakça

• Atabay, İ. (2004), “İhracat Performansını Etkileyen Faktörler (Zetinyağı Sektöründe Bir Araştırma)”, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(12), 17-44.
• Balcılar, M., H. Bal, N. Algan, ve M. Demiral (2013), “Türkiye’nin İhracat Performansı: İhracat Hacminin Temel Belirleyicilerinin İncelenmesi (1995-2012)”, International Conference on Eurasian Economies, 469-478.
• Baltagi, B. H. (2012), “Econometric Analysis of Panel Data”, 4.Baskı, Wiley BasımYayım.
• Bayrakdaroğlu, A. İ. Ege, N. Yazıcı, (2013), “A panel data analysis of capital structure determinants: empirical results from Turkish capital market”, International Journal of Economics and Finance, 5 (4), 131–140.
• Beck, N. ve J. N. Katz (1995), “What To Do (and Not To Do) With Time-Series Cross-Section Data”, American Political Science Review, 89(3), 634-647.
• Beck, N. ve J. N. Katz (1996), “Nuisance vs. Substance: Specifying and Estimating Time-Series Cross-Section Data”, Political Analysis, 6(1), 1-36.
• Breusch, T. S. ve A. R. Pagan (1980), “The Lagrange Multiplier test and its Application to Model Specifications in Econometrics”, Review of Economic Studies, 47, 239-53.
• Bruegel (2014), http://www.bruegel.org/datasets, (Erişim: 20.04.2014).
• Canarella, G. ve A. Gasparyan (2008), “New Insights into Executive Compensation and Firm Performance: Evidence from a Panel of “New Economy” Firms, 1996-2002”, Managerial Finance, 34(8), 537-554.
• Cavusgil. S. T. ve Z. Shoamin (1994), "Marketing Strategy-Performance Relationship: An Investigation of the Empirical Link in Export Market Venture", Journal of Marketing, 58, 1-21.
• Chaisrisawatsuk, S. ve W. Chaisrisawatsuk (2007), “Imports, Exports and Foreign Direct Investment Interactions and Their Effects”, Econ Papers, Working Papers, No. 4507.
• Christensen, C. H., A. Rocha, ve R. K. Gertner (1987), “An Empirical Investigation of The Factors Influencing Exporting Success of Brazilian Firms” Journal of International Business Studies, 18(3), 61-77.
• Clarke, G. 2005, “Beyond Tariffs And Quotas: Why don’t African Manufacturing Firms Export More?” Policy Research Working Paper, No. 3617. The World Bank, Washington, D.C.
• Danışman, A. ve A. G. Sökmen (2007), “Girişimci Özellikleri ve Firma Niteliklerinin İhracat Performansına Etkisi: Kobi’ler Üzerinde Bir Araştırma”, Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(1), 213-230.
• Darvas, Z. (2012), “Real Effective Exchange Rates for 178 Countries: a New Database”, Bruegel Working Paper, 2012/06.
• Demirhan, E. ve S. Akçay (2005), “İhracat Artışı Ve Ekonomik Büyüme Arasındaki Nedensellik İlişkisi: Seçilmiş MENA Ülkeleri İçin Ampirik Kanıt”, İktisat–İşletme ve Finans, 20: 230.
• Dholakia, R. H. ve D. Kapur (2004), "Determinants of Export Performance of Indian Firms -A Strategic Perspective", IIMA Working Papers, No. 1840.
• Dijk, V. M. (2002), "The Determinants Export Performance in Developing Countries. The Case of Indonesian Manufacturing". Ecis Working Paper 02.01.
• Ekonomi Bakanlığı (2012), “2023 Türkiye İhracat Stratejisi ve Eylem Planı”, http://www.ekonomi.gov.tr/upload/slogan/ihracat_stratejisi.pdf, (Erişim: 15.04.
• Dünya Bankası (2014), www.worldbank.org, (Erişim: 20.04.2014).
• Ghazalian, P. L. ve W. H. Furtan (2007), “The Effect of Innovation on Agricultural and Agri-food Exports in OECD Countries”, Journal of Agricultural and Resource Economics, 32(3), 448-461.
• Greene, W.H. (2012), “Econometric Analysis”, 7.Baskı, Upper Saddle River: Prentice Hall.
• Harris D. J. (1995), "Determinants of Aggregate Export Performance of Caribbean Countries", Inter American Development Bank -Working Papers, No: 201.
• Hausman, J. A. (1978), “Specification Tests in Econometrics”, Econometrica, 46(6), 1251-1271
• Johnston ve Dinardo, (1997), “Econometric Methods”, 4. Baskı, McGraw-Hill Companies.
• Kim, Ae-Sook J. ve T. Edward (2009), “Effects of U.S. States’ Social Welfare Systems on Population Health”, The Policy Studies Journal, 37(4), 745-767.
• Krugman, P. (1980), "Scale Economies, Product Differentiation, and the Pattern Oftrade", American Economic Review, 70(5), 950-959.
• Llera, R. F. ve A. G. M. Valinas (2013), “The Role of Regional Public Enterprises in Spain: Room for a Shadow Government?” Review of Public Economics, 205- (2/2013), 9-31.
• Mirbagherijam, M. (2014), “Asymmetric Effect of Inflation on Dividend Policy of Iran's Stocks Market”, International Journal of Academic Research in Business and Social Sciences, 4(2), 337-349.
• Mundlak, Y. (1978), “On the Pooling of Time Series and Cross Section Data”, Econometrica, 46(1), 69-85.
• Musinguzi, P. ve M. Obwona (2000), "The use of Econometrics in Policy Design in Uganda", Afriacan Economic Policy Discussion Paper, Number 23, Economic Research Center, Kampala.
• Ngeno İ. (1996), "Comparative Analysis of Economic Reform and Structural Adjustment Programme in Eastern Africa with Emphasis on Trade Policies", Technical Paper, No: 19-20.
• Ngouhouo, İ. (2013), “Analyzing the Determinants of Export Trade in Cameroon (1970-2008)”, Mediterranean Journal of Social Sciences, 4(1), 599-606.
• Niringiye, A. ve R. Tuyiragize (2010), "Determinants of a Firm's Level of Exports: Evidence from Manufacturing Firms in Uganda", AERC Research Paper, No: 196.
• Onaran, Z. A., ve T. Y. Öztürk (2008), “The Effects of Economic Policies and Export Promotion on Export Revenues in Developing Countries”, Journal of Naval Science and Engineering, 4(1), 60-75.
• OECD (2014), http://stats.oecd.org, (Erişim: 20.04.2014).
• Sharma, K. (2000), "Export Growth in India, Has FDI Played a Role?",Center Discussion Paper, No. 816.
• Takım, A. (2010), “Türkiye’de GSYİH ile İhracat Arasındaki İlişki: Granger Nedensellik Testi”, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(2), 1- 16.
• Torlak, Ö., V. Kula ve Ş. Özdemir (2007), “Türk İşletmelerinin İhracat Performansı Belirleyicileri”, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9(1), 103-114.
• Thomas, A., Spataro, L. ve Nanditha Mathew (2014), “Pension funds and stock market volatility: An empirical analysis of OECD countries,” Journal of Financial Stability, Elsevier, 11(C), 92-103.
• Tunca, Z., “Yabancılar Verimlilik Avantajı Sağlıyor”, www.capital.com.tr. (Erişim: 08.04.2014)
• Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) (2014), www.tuik.gov.tr, (Erişim: 20.04.2014).
• Verbeek, M. (2004), “A Guide to Modern Econometrics”, 2. Baskı, John Wiley & Sons Ltd.
• Wooldridge, J. M. (2002), “Econometric Analysis of Cross Section and Panel Data” 1.Baskı, MIT Press.
• Yiğidim, A. ve N. Köse (1997), “İhracat ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki, İthalatın Rolü: Türkiye örneği (1980-1996),” Ekonomik Yaklaşım, 8, 71-85.
• Yolsal, H. (2006), “Doğrudan Yabancı Sermayeli Şirketlerin Yerli Şirketlerle Kıyaslanması ve Performanslarına Katkılarının Sınanması”, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Maliye Araştırma Merkezi Konferansları, 49. Seri, 133-161.
• York, R. (2007), “Structural Influences on Energy Production in South and East Asia 1971 – 2002”, Sociological Forum, 22(4), 532-554.
• Yücel, F. (2006), “Dış Ticaretin Belirleyicileri Üzerine Teorik Bir Yaklaşım”, SosyoEkonomi, 2, 47-68.
• Zeitun, R., G. Tian, ve S. Keen (2007), “Macroeconomic Determinants of corporate performance and failure: evidence from emerging market a case of Jordan” Corporate Ownership & Control, 5, 179-194.
• Zou, S. ve S. Simona (1998), "The Determinants of Export Performance: A Review of the Empirical LiteratüreBetwecn 1987 and 1997", International Marketing Review, 15(5), 333-356.