Medikal Sektörde Faaliyet Gösteren Firmaların Performanslarının Ölçümü ve Nitel Firma Karakteristikleri ile Çoklu Uyum Analizi

Yıl 2018, Cilt: 13 Sayı: 3, 161 - 180, 31.12.2018

Selahattin Kaynak , Miraç Eren

https://doi.org/10.17153/oguiibf.440770

Öz

Dünyada inovatif faaliyetler ve patent başvuruları çoğunlukla medikal
sektörde gerçekleşmektedir. Türkiye, son yıllarda medikal sektörde yüksek
teknoloji içerikli ürünler üretebilme ve innovatif yaklaşımlarla küresel
piyasalarda yer alabilme amacını taşımaktadır. Bu amaca ulaşmak için de
sektörde faaliyet gösteren firmaların, küresel rekabet koşullarında varlık
gösterebilmelerini sağlayacak olan kaynaklarını etkin bir şekilde kullanmaları
ve etkinsizliğe neden olabilecek karakteristikleri saptayıp önlem almaları
gerekmektedir. Bu araştırma kapsamında Samsun’da medikal sektörde faaliyet
gösteren firmaların ihracat ve inovasyon performansları, veri zarflama
metodolojisine dayanarak birbiri içerisinde göreceli olarak değerlendirilmiş ve
performans düzeyi değişkeninin nitel karakterli firma özelliklerini yansıtan
değişkenler ile arasındaki ilişki ortaya çıkarılmıştır. Son olarak ihracat ve
inovasyon etkinliği ile anlamlı ilişki içerisinde olan değişkenler ve bunların
düzeyleri arasındaki çoklu uyumunun ilişkisi belirlenmiştir. Böylece karar
vericilerin, rakiplerine göre firma performanslarındaki olumsuzlukları
değerlendirmesini sağlayacak örnek bir çalışma ortaya konulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Firma Performansı, İhracat, İnovasyon, Medikal Sektörü

Measurement of Performance of Companies Operating in the Medical Sector and Multi-Compliance Analysis with Qualitative Company Characteristics

Öz

Innovative activities and patent applications in the world are commonly carried out in the medical sector. Turkey, in recent years, aims to be able to produce high technology products and also to take part in global markets via an innovative perspective. To reach this aim, it needs the firms operating in the sector to efficiently utilize their sources that would provide their presences, and take a measure by detecting characteristics that may cause inefficiency. In this research scope, the performances of the innovation and export of the firms operating in Samsun’s medical sector have been calculated as relative to each other by data envelopment analysis and revealed the relationships between the performance level variables and the variables that reflect the qualitative characteristics. Finally, the multiple-correspondence relation between the variables that are significantly correlated with the export and innovation efficiencies and levels of these variables has been detected. Thus, an example research providing the decision makers evaluating the negatives of their own firm performance has been exhibited.

Anahtar Kelimeler

Firm Performance, Export, Innovation, Medical Sector

Kaynakça

• Akal, Z. (2005), "İşletmelerde Performans Ölçüm ve Denetimi Çok Yönlü Performans Göstergeleri", Milli Prodüktivite Merkezi Yayınları No: 473, 463 s. Baskı, Ankara.
• Banker, R. D., Charnes, A., & Cooper, W. W. (1984), "Some Models for Estimating Technical and Scale Inefficiencies in Data Envelopment Analysis", Management Science, 30(9), 1078-1092. doi: DOI 10.1287/mnsc.30.9.1078
• Baspinar, E, & Mendes, M. (2000), "İki Yönlü Tablolarda Uyum Analizi Tekniğinin Kullanımı", AUZF Tarım Bilimleri Dergisi, 6(2), 98-106.
• Charnes, Abraham, Cooper, William W, & Rhodes, Edwardo (1978), "Measuring the efficiency of decision making units", European journal of operational research, 2(6), 429-444.
• Coelli, T., & Perelman, S. (2000), "Technical efficiency of European railways: a distance function approach", Applied Economics, 32(15), 1967-1976.
• Cooper, W. W., Seiford, L. M., & Zhu, J. (2011), "Data envelopment analysis: History, models, and interpretations", In Handbook on data envelopment analysis (pp. 1-39). Springer, Boston, MA.
• Devillers, James, & Karcher, Walter. (2013), "Applied multivariate analysis in SAR and environmental studies" (Vol. 2): Springer Science & Business Media.
• Europe, M. (2018), "The European medical technology industry in figures", Brussels: MedTech Europe.
• Førsund, Finn R, & Sarafoglou, Nikias. (2002), "On the origins of data envelopment analysis", Journal of Productivity Analysis, 17(1-2), 23-40.
• Gifi, Albert. (1990), "Nonlinear multivariate analysis", John Wiley & Sons Incorporated.
• Greenacre, Michael, & Blasius, Jorg. (2006), "Multiple correspondence analysis and related methods", CRC press.
• Greenacre, Michael, & Hastie, Trevor (1987), "The geometric interpretation of correspondence analysis", Journal of the American statistical association, 82(398), 437-447.
• Kaynak, S. (2016), "Türk İlaç Sektörünün Rekabet Yapısı ve Yoğunlaşma Analizi", Çankırı Karatekin Üniversitesi İİBF Dergisi, 6(2), 49-66.
• Kaynak, S., Altuntas, S., & Dereli, T. (2017), "Comparing the innovation performance of EU candidate countries: an entropy-based TOPSIS approach", Economic research-Ekonomska istraživanja, 30(1), 31-54.
• Kiper, M. (2013), "Dünyada Ve Türkiye ‘de Tıbbi Cihaz Sektörü Ve Strateji Önerisi", Türkiye Teknoloji Geliştirme Vakfı (TTGV), ISBN, 978-975.
• Kutlar, Aziz, & Babacan, Adem. (2008), "Türkiye’deki Kamu Üniversitelerinde CCR Etkinliği-Ölçek Etkinliği Analizi: DEA Tekniği Uygulaması", Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15(1), 148-172.
• Mendeş, M. (2002), "Çoklu uyum analizi tekniğinin kullanımı", Ziraat Mühendisliği Dergisi, 10(2), 337, 32-35.
• Özer, A. R. I. K., İleri, Y. Y., & Buğra, K. A. Y. A. (2016), "Sağlık Hizmetlerinde Tıbbi Cihaz Sektörü", Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 19(2), 187-202.
• Sağlık Bakanlığı (2017). Türkiye tıbbı̇ cihaz sektörü strateji̇ belgesi̇ ve eylem planı (2017-2021).
• Williams, Lynne J, Abdi, Hervé, French, Rebecca, & Orange, Joseph B. (2010), "A tutorial on multiblock discriminant correspondence analysis (MUDICA): a new method for analyzing discourse data from clinical populations", Jour-nal of Speech, Language, and Hearing Research, 53(5), 1372-1393. Yaylali, M., Kaynak, S., & Karaca, Z. (2012), "Sağlık Hizmetleri Talebi: Erzurum Ilinde Bir Araştırma", Ege Akademik Bakış, 12(4), 563-573.
• Yükçü, Süleyman, & Atağan, Gülşah. (2009), "Etkinlik, Etkililik ve Verimlilik Kavramlarının Yarattığı Karışıklık", Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 23(4), 1-13.