Comparison of the Efficiencies of the Countries of the Middle East and North Africa (MENA) Using Data Envelopment Analysis

Yıl 2019, Cilt: 14 Sayı: 1, 109 - 128, 29.04.2019

Şeyda Nur Alaş Emre İpekçi Çetin

https://doi.org/10.17153/oguiibf.443750

Öz

With
the economic and political developments in the Middle East and North African
countries, the initiatives and economic activities in these countries are being
enhanced. In this study, it is aimed to obtain economic efficiency of MENA countries
using data envelopment analysis. 20 countries with complete access to data have
been included in the study. Dependent population ratio, inflation rate,
unemployment rate and imports of goods were taken as input variables while percentage
of per capita GDP, exports and employment were taken as output variables. Output-oriented
CCR and output-oriented BCC models were used to determine the efficient and
non-efficient countries and reference countries. BAE, Bahrain, Israel, Qatar,
Malta, Saudi Arabia and Oman countries have occurred to be technically
efficient in both models.

Anahtar Kelimeler

Data Envelopment Analysis, MENA, Economic Efficiency

Veri Zarflama Analizi İle Ortadoğu ve Kuzey Afrika (MENA) Ülkelerinin Etkinliklerinin Karşılaştırılması

Öz

Ortadoğu ve Kuzey Afrika ülkelerindeki ekonomik
ve politik gelişmelerle birlikte bu ülkelerde ki girişimler ve ekonomik
faaliyetler artmaktadır. Bu çalışmada veri zarflama analizi kullanılarak MENA
ülkelerinin ekonomik etkinliklerinin elde edilmesi amaçlanmaktadır. Çalışmaya
verilerine eksiksiz olarak ulaşılabilen 20 ülke dahil edilmiştir. Girdi
değişkenleri olarak bağımlı nüfus oranı, enflasyon oranı, işsizlik oranı ve mal
ithalatı, çıktı değişkenleri olarak kişi başı GSYİH, mal ihracatı ve istihdam
oranı alınmıştır. Çıktı yönlü CCR ve çıktı yönlü BCC modelleri kullanılarak
etkin olan ve olmayan ülkeler ile referans alınan ülkeler belirlenmiştir. BAE,
Bahreyn, İsrail, Katar, Malta, Suudi Arabistan ve Umman ülkelerinin her iki
modele göre de teknik etkin olduğu ortaya çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler

Veri Zarflama Analizi, MENA, Ekonomik Etkinlik

Kaynakça

• Adler, Nicole; Friedman, Lea ve Sinuany-Stern, Zilla (2002), “Review of Ranking Methods in The Data Envelopment Analysis Context”, European Journal of Operational Research, (140): 249-265.
• Aslankaraoğlu, Nesrin (2006), ”Veri Zarflama Analizi ve Temel Bileşenler Analizi ile Avrupa Birliği Ülkelerinin Sıralanması”, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Ateş, Alparslan; Esmer, Soner (2013), “Türk Konteyner Terminalleri Üzerinde 2009 Yılı Küresel Finans Krizinin Etkileri”, Sayıştay Dergisi, (91): 105-125.
• Bowlin, William F. (1998), “Measuring Performance: An Introduction to Data Envelopment Analysis (DEA)”, The Journal of Cost Analysis, 15(2): 3-27.
• Charnes, Abraham; Cooper, William W. ve Rhodes, Edward (1978), “Measuring the efficiency of decision making units”, European Journal of Operational Research,(2): 429-444.
• Cook, Wade D.; Seiford, Larry M. (2009), “Data Envelopment Analysis (DEA) – Thirty Years On”, European Journal of Operational Research, (192): 1-17.
• Çağlar, Atalay (2003), “Veri Zarflama Analizi ile Belediyelerin Etkinlik Ölçümü”, Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.Deliktaş, Ertuğrul (2008), “The Comparison of Technical Efficiency and Productivity Growth in Transition Countries and the Soviet Union Countries”, International Conference on Emerging Issues in a Globalizing World, 91-107.
• Demir, Ayhan; Bakırcı, Fehim (2014), “OECD Üyesi Ülkelerin Ekonomik Etkinliklerinin Veri Zarflama Analiziyle Ölçümü”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 28(2): 109-132.
• Demirci, Ayhan (2012), “OECD Üyesi Ülkelerin Ekonomik ve Sosyal Etkinliklerinin Veri Zarflama Analizi Yöntemiyle Belirlenmesi”, Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
• Demireli, Erhan; Yüksek Özdemir, Aslı (2013), “Seçilmiş Avrupa Ülkelerinde Makroekonomik Performans Ölçümü: Şans Kısıtlı Veri Zarflama Analizi ile Bir Uygulama”, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (37): 303-320.
• Devlin, Julia C. (2010). Challeges of Economic Development in the Middle East and North Africa Region, London: World Scientific.Drucker, Peter F. (1994), “Kapitalist Ötesi Toplum”, (Çev. B. Çorakçı), İstanbul: İnkılap Kitapevi.
• Farrell, Michael James (1957), “The Measurement of Productive Efficiency”, Journal of The Royal Statistical Society, 120(3): 253-290.
• Genç, Hamdi; Sayım, Ferhat (Ed.). (2011), “Ortadoğu ve Kuzey Afrika Ülkelerinin Ekonomik Yapısı” Bursa: MKM Yayınları.
• Güran, Mehmet Cahit; Cingi, Selçuk (2002), “Devletin Ekonomik Müdahalelerinin Etkinliği”, Akdeniz İ.İ.B.F. Dergisi, (3): 56-89.
• HSCB Bank. (2011), “Turkishtime Global Export MENA”, HSCB Banka A.Ş.
• http://www.sesric.org/baseind-step1.php, (Erişim: 15.12.2015).
• http://databank.worldbank.org/data/reports.aspx?Code=NY.GDP.MKTP.CD&id=af3ce82b&report_name=Popular_indicators&populartype=series&ispopular=y#, (Erişim: 15.12.2015).http://www.worldbank.org/, (Erişim: 21.03.2016).
• Kalaycı, İrfan (2011), “Afrika’nın Melez Yüzü, ‘MENA’: Makro İktisadi Göstergelere ve Küresel Endekslere Göre ‘Manası’”, Avrasya Etüdleri, (40): 175-199.
• Karabulut, Kerem; Ersungur, Şaban Mustafa ve Polat, Özgür (2008), “Avrupa Birliği Ülkeleri ve Türkiye’nin Ekonomik Performanslarının Karşılaştırılması: Veri Zarflama Analizi”, İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 22(1): 1-11.
• Kavuncubaşı, Şahin; Ersoy, Korkut (1995), “Hastanelerde Teknik Verimlilik Ölçümü”, Amme İdaresi Dergisi, (28): 77-92.
• Koçak, Habip; Çilingirtürk, Ahmet Mete (2011), “AB Ülkeleri ve Aday Ülkelerin Kaynak Kullanımında Etkinliklerinin Karşılaştırmalı Analizi”, İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 40(2): 166-175.
• Mohamad, Nordin (2007), “A Linear Programming Formulation of Macroeconomic Performance: The Case of Asia Pacific”, Matematika, 23(1): 29-40.
• Mohamad, Nordin H. ; Said, Fatimah B. (2011), “Comparing Macroeconomic Performance og OIC Member Countries”, International Journal of Economics and Managemen Sciences, 1(3): 90-104.
• Öner, Burçin (2013), “Türkiye’de İllerin Ekonomik Performanslarının Veri Zarflama Analizi ve Temel Bileşenler Analizi Yöntemleri ile Değerlendirilmesi”, Yüksek Lisans Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Samsun.
• Önsoy, Ebru (2013), “Veri Zarflama Analizi Kullanılarak Kargo Şirketlerinin Performanslarının Değerlendirilmesi”, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Özcan, Gözde (2007), “Veri Zarflama Analizi ve Bankacılık Sektöründe Bir Uygulama”, Yüksek Lisans Tezi, Dumlupınar Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Kütahya.
• Özden, Ünal H. (2008), “Veri Zarflama Analizi (VZA) ile Türkiye’deki Vakıf Üniversitelerinin Etkinliğinin Ölçülmesi”, İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 37(2): 167-185.
• Ramanathan, Ramu (2003), An Introduction to Data Envelopment Analysis A Tool for Performance Measurement, India: SAGE Publications.Ramanathan, Ramakrishnan (2006), “Evaluating The Comparative Performance Of Countries Of The Middle East and North Africa: A DEA Application”, Socio-Economic Planning Sciences, (40): 156-167.
• Sözen, İlyas (2011), “MENA Bölgesi Doğal Kaynakları”, Genç, Hamdi ve Sayım, Ferhat (Ed.). “Ortadoğu ve Kuzey Afrika Ülkelerinin Ekonomik Yapısı”, Bursa: MKM Yayınları: 120-150.
• Tepe, Mübeyyen (2006), “Kıyaslama Çalışmasında Veri Zarflama Analizi Kullanımı”, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Ulucan, Aydın; Karacabey, Ali Argun (2002), “İMKB Hisse Senedi Piyasasının Teknik Etkinliğinin AB Aday ve Üye Ülkelerle Karşılaştırmalı Analizi”, Ankara Avrupa Çalışmaları Dergisi, 2 (3): 101-111.
• Vassiloglou, M.; Giokas, Demetrios (1990), “A Study of The Relative Efficiency of Bank Branches: An Application of Data Envelopment Analysis”, The Journal of the Operational Research Society, 41(7): 591- 597.