Türkiye'de Turizme Yönelik Kamu Teşvik Politikaları Çerçevesinde İllerin Etkinlik Analizi

Yıl 2019, Cilt: 14 Sayı: 1, 129 - 148, 29.04.2019

Sibel Aybarç , Sibel Selim , Özlem Ayvaz Kızılgöl

https://doi.org/10.17153/oguiibf.452647

Cited By: 2

Öz

Turizm
sektörünün ülke ekonomisi açısından taşıdığı önem dolayısıyla devlet tarafından
gerek vergisel teşvikler, gerek yasal düzenlemeler, gerekse sağlanacak istisna
ve muafiyet uygulamaları ve sübvansiyonlarla desteklenmesi gerekmektedir. Bu
çalışmanın amacı, uygulanan kamu teşvik politikaları kapsamında 2005-2015
yılları arasında Veri Zarflama Analizi kullanılarak Türk turizminde illerin
teknik etkinliğini belirlemektir. Bu amaç doğrultusunda, çalışmada kullanılan
girdi değişkenleri, il bazında turizm sektörüne yapılan yatırım teşvik belgesi
sayısı, teşviklerle sağlanan sabit yatırımlar, istihdam, turizm amaçlı
kullanılan ihtiyaç kredileri, illerde kamu hizmetlerine yapılmış olan
harcamalar, turizm yatırım ve işletme belgeli tesis sayısı, oda sayısı, yatak
sayısı ve çıktı değişkenleri ise toplam tesise geliş sayısı ile geceleme sayısıdır.
Elde edilen bulgulara göre, Akdeniz ve Ege bölgesindeki illerin Doğu
bölgelerine göre turizm açısından daha etkin olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Turizm Sektörü, Kamu Teşvik Politikaları, Turizme Yönelik Kamu Harcamaları ve Özel Harcamalar, Veri Zarflama Analizi, Teknik Etkinlik

Efficiency Analysis of the Provinces on the Basis of Public Incentive Policies for Tourism in Turkey

Öz

Tourism sector in terms of the country's economy needs to be supported
by the state with tax incentives, legal regulations, exceptions and exemption
applications and subsidies. The aim of this study is to determine the technical
efficiency of the provinces in Turkish tourism using Data Envelopment Analysis
among 2005- 2015 depending on public incentive policies. For this purpose,
input variables used in the study are the number of investment incentive
certificates, fixed investments provided by incentives, employment, need loans,
expenditures on public services, number of facilities with tourism investment
and operation certificate, number of rooms and beds and output variables are total
the number of arriving tourists and number of nights stay. According to the
findings, it is determined that the provinces in the Mediterranean and Aegean
regions are more effective than the Eastern regions in terms of tourism.

Anahtar Kelimeler

Tourism Sector, Public Incentive Policies, Public Expenditures and Special Expenditures for Tourism, Technical Efficiency, Data Envelopment Analysis

Kaynakça

• Anumat P. ; Saosaowapak A. (2013), “Determinants of International Tourism Receipts and Technical Effici-ency of Tourism Sector in Malaysia, Thailand and Singapore”, The Empirical Econometrics and Quanti-tative Economics Letters, Vol. 2, No. 3: 111-116.
• Babacan, A. ; Özcan, S. (2009), “Alanya Bölgesi Otellerinin Göreli Etkinliğinin Belirlenmesi: Bir Veri Zarflama Analizi Tekniği Uygulaması”, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, C. 12, S. 6: 176-189.
• Bahar, O. ; Kozak M. (2013), Turizm Ekonomisi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi AÖF Yayını
• Benli, Y. K. (2012), “Veri Zarflama Analizi (VZA) ve Malmquist Toplam Faktör Verimliliği (TFV): Konaklama İş-letmelerinde Bir Uygulama”, Ege Akademik Bakış, C. 12, S. 3: 369-382.
• Bi, G., Luo, Y. ; Liang L. (2011), “Efficiency Evaluation of Tourism Industry With Data Envelopment Analysis (DEA): A Case Study in China”, Journal of China Tourism Research, Vol. 7: 104–116.
• Chien, F. J. (2014), “A Study on the Operating Efficiency of Taiwan Tourist Hotels”, The SIJ Transactions on Industrial, Financial & Business Management (IFBM), Vol. 2, No. 3: 62-71.
• Çelik, M. K. (2016), “Turizm Sektöründeki İşletmelerinin Etkinliklerinin Veri Zarflama Analizi İle Ölçülmesi”, Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, C. 17: 65-88.
• Emir, O. ; Özgür, E. (2008), “Konaklama Tesisleri Etkinlik Analizi”, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, C. 10, S. 1: 163-175.
• Erciş, M. ; Gülcü, A. (2008), “Veri Zarflama Analizi Yöntemiyle Konaklama İşletmelerinin Etkinliklerinin Öl-çümü ve Bir Uygulama”, Trakya Üniversitesi 17. İstatistik Araştırma Sempozyumu Bildiriler Kitabı.
• Göçen, S. ; Yirik, Ş. ; Yılmaz, Y. (2011), “Türkiye’de Krizler ve Krizlerin Turizm Sektörüne Etkileri”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, C. 16, S. 2: 493-509.
• Gül, H. (2013), “Turizm Sektöründe Yeni Eğilimler, Uygulamalar ve Bunların Sektöre Etkisi: Turizm Sektö-ründe Vergi İndirimi ve Ekonomik Etkileri”, Mehmet Kemal Dedeman Araştırma ve Geliştirme Proje Yarışması 2013. Turizm Sektörü İkincilik Ödülü. Antalya.
• Karakaya, A. ; Kurtaran, A. ; Dağlı, H. (2014), “Bireysel Emeklilik Şirketlerinin Veri Zarflama Analizi İle Etkin-lik Ölçümü: Türkiye Örneği”, Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, C. 22: 1-23.
• Oliveria, R. ; Pedro, M. I. ; Marques, R. C. (2013), “Efficiency and Its Determinants in Portuguese Hotels in the Algarve”, Tourism Management, Vol. 36: 641- 649.
• Önen, M. O. (2000), “Türkiye'nin Turizm Sektöründeki Gelişmeler, Dünya Turizmindeki Yeri ve Türkiye Kal-kınma Bankası'nın Rolü”, Türkiye Kalkınma Bankası A.Ş. Sektörel Araştırmalar, Ankara: SA/00-2-5.
• Sarsın Kaya, D. (2017), “Turizm Sektörü”, Türkiye İş Bankası İktisadi Araştırmalar Bölümü, Mart 2017.
• Shieh, H. S. ; Hu, J. L. ; Gao L. Y. (2014), “Tourist Preferences and Cost Efficiency of International Tourist Hotels in Taiwan”, International Journal of Marketing Studies, Vol. 6, No. 3: 35-48.
• T.C. Ekonomi Bakanlığı (2017).
• T.C. Kalkınma Bakanlığı (2014), Onuncu Kalkınma Planı 2014-2018 – Turizm Özel İhtisas Komisyon Raporu 2023, No. KB: 2859 - ÖİK: 713, Ankara.
• T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı (2017).
• T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı (2017), Turizm Sektörü Acil Eylem Planı Destekleri ve Turizm Sektörüne Yö-nelik İstidam Destekleri
• T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı (2017). Turizm İşletme Belgeli Tesislere Sağlanan Diğer Avantajlar.
• Toker, B. (2007), “Türkiye'de Turizm Sektörü Teşviklerinin Değerlendirilmesi”, Yönetim ve Ekonomi, C. 14. S. 2.
• TÜSİAD (2012), Sürdürülebilir Turizm. No. TÜSİAD-T/2012-09/531. İstanbul.
• Toma, E. (2014), “Regional Scale Efficiency Evaluation by Input-oriented Data Envelopment Analysis of Tou-rism Sector”, International Journal of Academic Research in Environment and Geography, Vol. 1, No. 1: 15-20.
• United Nations Environment Programme (UNEP) ; UNWTO (2005), Making Tourism More Sustainable a Gui-de for Policy Makers. UNEP - ISBN: 92-807-2507-6. UNWTO - ISBN: 92-844-0821-0. France-Spain.
• UNWTO (2015), United Nations Declares 2017 as The International Year of Sustainable Tourism for Deve-lopment. 07.Dec.15. PR No. 15094.
• Uyar, S. ; Alış, M. (2014), “Konaklama İşletmelerinde Veri Zarflama Analizi Yöntemiyle Faaliyet Denetimi Uygulaması”, Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, C. 29, S. 2: 107-136.
• World Travel and Tourism Council (2017), Travel & Tourism Economic Impact 2017 Turkey. March 2017.
• Yakut, E. Harbalıoğlu M. ; Pekken, N.Ü. (2015), “Turizm Sektöründe BIST’a Kayıtlı İşletmelerin Veri Zarflama Analizi ve Toplam Faktör Verimliliği ile Finansal Performaslarının İncelenmesi”, İşletme Araştırmaları Dergisi, C. 7, S. 2: 235-257.
• Yi, T. ; Liang, M. (2015), “Evolutional Model of Tourism Efficiency Based on the DEA Method: A Case Study of Cities in Guangdong Province, China”, Asia Pacific Journal of Tourism Research, Vol. 20, No. 7: 789–806
• Zengin, B. ; Çömlekçi, İ. ; Mesci, Z., (2013), “Finansal Performansa Dayalı Etkinlik Ölçümü: Turizm İşletmele-rine Yönelik Bir Araştırma”, Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar Dergisi, C. 50, S. 577: 65-72.