Türkiye’de Eğitim ve İktisadi Büyüme İlişkisi: Sims ve Toda-Yamamoto Nedensellik Analizleri

Yıl 2016, Cilt: 11 Sayı: 2, 7 - 24, 01.08.2016

Harun Terzi Süleyman Yurtkuran

Öz

Türkiye’de iktisadi kalkınma GSMH ile ortaöğretim-üniversite mezunu öğrenci sayıları arasındaki ilişkiler Sims, Genişletilmiş Sims, TodaYamamoto nedensellik, varyans ayrıştırma analizleri ve etki-tepki fonksiyonları ile 1950-2012 dönemi araştırılmıştır. Farklı nedensellik analizleri, pozitif nedenselliğin GSMH’den üniversite mezunu öğrenci sayısına; genel lisemeslek lisesi mezun sayısından GSMH’ye doğru hareket ettiğini göstermiştir.

Anahtar Kelimeler

Türkiye, iktisadi kalkınma, eğitim, nedensellik

The Relationship between Education and Economic Growth in Turkey: Sims and TodaYamamoto Causality Analyses

Öz

The relationship between economic development GDP and the number of graduate students from highschool-university have been analyzed by using Sims, modified Sims, Toda-Yamamoto causality, variance decomposition analyses and impulse-response functions from 1950 to 2012 period in Turkey. Alternative causality tests show that there is a positive uni-directional causalit running from the GDP to the number of graduated university students and from the graduated regular and vocational high schools students to the GDP

Anahtar Kelimeler

Turkey, economic growth, education, causality

Kaynakça

• Afşar, M. (2009), “Türkiye’de Eğitim Yatırımları ve Ekonomik Büyüme İlişkisi”, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(1), 85-98.
• Ay, A. ve P. Yardımcı (2008), “Türkiye’de Beşeri Sermaye Birikimine Dayalı AK Tipi İçsel İktisadi Büyümenin VAR Modeli ile Analizi (1950-2000)”, Maliye Dergisi, 155(2), 39-52.
• Aka, B. F. ve J. C. Dumont (2008), “Health, Education and Economic Growth: Testing for Long Run Relationships and Causal Links”, Applied Econometrics and International Development, 8(2), 101-113.
• Bal, H., N. Algan, M. Manga, ve E. Kandır (2014), “Beşeri Sermaye ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: BRICS Ülkeleri ve Türkiye Örneği”, International Conference on Eurasian Economies, Üsküp, Makedonya, 1-3 Temmuz, 795-803.
• Barro, R. J. (1991), “Economic Growth in a Cross Section of Countries”, Quarterly Journal of Economics, 106(2), 407-443.
• Barro, R. J. (1999), “Education and Economic Growth”, http://www.oecd.org/dataoecd /5/49/1825455.pdf. [Erişim Tarihi: 06.06.2015].
• Becker, G. (1964), Human Capital: A Theoretical and Empirical Analysis, with Special Reference to Education, Published by National Bureau of Economic Research, New York.
• Brempong, K. G., O. Paddison ve W. Mitiku (2006), “Higher Education and Economic Growth in Africa”, Journal of Development Studies, (42)3, 509-529.
• Brown, R. L., Durbin, J. ve J. M. Evans (1975), “Techniques for Testing the Constancy of Regression Relationships Over Time-with Discussion”, Journal of Royal Statistical Society, Series B, 37(32), 149-192.
• Çakmak, E. ve S. Gümüş (2005), “Türkiye’de Beşeri Sermaye ve Ekonomik Büyüme: Ekonometrik bir Analiz (1960-2002)”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 60(1), 59-72.
• Çalışkan, Ş., M. Karabacak ve O. Meçik (2013), “Türkiye’de Eğitim-Ekonomik Büyüme İlişkisi: 1923-2011 (Kantitatif Bir Yaklaşım)”, Yönetim Bilimleri Dergisi, 11(21), 29-48.
• Çetin, A. K., M. M. Kutlutürk ve H. K. Akmaz (2014), “Eğitim Durumuna Göre İstihdamın GSYİH Etkisi”, Yönetim ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 22, 249-266.
• Erdem, E. ve C. T. Tuğcu (2010), “Higher Education and Economic Growth: An Empirical Investigation of Cointegration and Causality for Turkish Economy”, Erciyes Üniversitesi İİBF Dergisi, 1(36), 1-14.
• Erdoğan, S. ve Ç. D. Yıldırım (2009), “Türkiye’de Eğitim-İktisadi Büyüme İlişkisi Üzerine Ekonometrik Bir İnceleme”, Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi, 4(2), 11- 22.
• Geweke, J., R. Meese ve W. Dent (1983), “Comparing Alternative Tests of Causality in Temporal Systems: Analytic Results and Experimental Evidence”, Journal of Econometrics, 21(2), 161-194.
• Gujarati, D. N. and D. C. Porter (2009), Basic Econometrics, McGraw-Hill, Fifth Edition, Boston.
• Gylfason, T. and G. Zoega (2003), “Education, Social Equality and Economic Growth: A View of the Landscape”, CESifo Economic Studies, 49(3), 557-579.
• Hanushek, E. A. and L. Woessmann (2008), “The Role of Cognitive Skills in Economic Development”, Journal of Economic Literature, 46(3), 607-668.
• Jin, J. C. and L. Jin (2014), “On the Relationship between University Education and Economic Growth: The Role of Professors’ Publication”, Education Economics, 22(6), 635-651.
• Kesikoğlu, F. ve Z. Öztürk (2013), “Relationship Between Human Capital and Economic Growth: Panel Causality Analysis for Selected OECD Countries”, Journal of Economic and Social Studies, 3(1), 153-162.
• Lucas, R. (1988), “On the Mechanics of Economic Development”, Journal of Monetary Economics, 22(1), 3-42.
• Lütkepohl, H. (2007), New Introduction to Multiple Time Series Analysis, Springer. MacKinnon, J. G. (1991), Critical Values for Cointegration Tests, in R. F. Engle and C. W. J. Granger (eds), Long-Run Economic Relationships, Oxford: Oxford University Press.
• Mankiw, N. G., D. Romer and D. Weil (1992), “A Contribution to the Empirics of Economic Growth”, The Quarterly Journal of Economics, 107(2), 407-437.
• Özsoy, C. (2009), “Türkiye’de Eğitim ve İktisadi Büyüme Arasındaki İlişkinin VAR Modeli ile Analizi”, The JKEM, 4, Spring, 2-6.
• Özşahin, Ş. ve Z. Karaçor (2013), “Ekonomik Büyümenin Belirleyicilerinden Biri Olarak Beşeri Sermaye: Yükseköğrenimin Türkiye Ekonomisi için Önemi”, Niğde Üniversitesi İİBF Dergisi, 6(1), 148-162.
• Park, S. Y. (2009), “An Analysis of the Technology Acceptance Model in Understanding University Students’ Behavioral Intention to Use e-Learning”, Educational Technology & Society, 12(3), 150-162.
• Petrakis, P. E. ve D. Stamatakis (2002), “Growth and Education Levels: A Comparative Analysis”, Economics of Education Review, 21(5), 513-521.
• Phillips, P. C. B. ve P. Perron (1988), “Testing for a Unit Root in Time Series Regression”, Biometrika, 75(2), 335-346.
• Rebelo, S. (1991), “Long-run Policy Analysis and Long-run Growth”, Journal of Political Economy, 99(3), 500-521.
• Romer, M. P. (1989), “Human Capital and Growth: Theory and Evidence”, NBER Working Paper Series, 3(173), 1-51.
• Schultz, T. W. (1961), “Investment in Human Capital”, American Economic Review, 51(1), 1-17.
• Self, S. and R. Grabowski (2004), “Does Education at all Levels Cause Growth? India, a Case Study”, Economics of Education Review, 23(1), 47-55.
• Self, S. and R. Grabowski (2005), “Gender, Vocational Education and Economic Development: The Japanese Experience”, Review of Applied Economics, 1(1), 1- 36.
• Sevüktekin, M. ve M. Çınar (2014), Ekonometrik Zaman Serileri Analizi, DORA, Bursa.
• Sims, C. A. (1972), “Money, Income and Causality”, American Economic Review, 62(4), 540-552.
• Sims, C. A. (1980), “Macroeconomics and Reality”, Econometrica, 48(1), 1-48.
• Taban, S. ve Kar, M. (2006), “Beşeri Sermaye ve Ekonomik Büyüme: Nedensellik Analizi: 1969-2001”, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(1), 159-181.
• Telatar, O. M. ve H. Terzi (2010), “Nüfus ve Eğitimin Ekonomik Büyümeye Etkisi: Türkiye Üzerine Bir İnceleme”, Atatürk Üniversitesi İİBF Dergisi, 24(2), 9-15.
• Yurtkuran, S. and H. Terzi (2015), “Does Education Affect Economic Growth in Turkey? A Causality Analysis”, Dokuz Eylül Üniversitesi İİBF Dergisi, 30(2), 19-38.
• Toda, H. Y. and T. Yamamoto (1995), “Statistical Inference in Vector Autoregressions with Possibly Integrated Process”, Journal of Econometrics, 66(1- 2), 225-250.
• Yaylalı, M. ve F. Lebe (2011), “Beşeri Sermaye ile İktisadi Büyüme Arasındaki İlişkinin Ampirik Analizi”, Marmara Üniversitesi İİBF Dergisi, 30(1), 23-51.