İhracatı Teşvik Politikalarının Etkinliği: Afyonkarahisar Örneği

Yıl 2016, Cilt: 11 Sayı: 2, 47 - 68, 01.08.2016

Figen Büyükakın Sedat Özyılmaz

Öz

İhracat, ülkelerin ekonomik büyüme ve kalkınmalarında önemli bir faktördür. Bu nedenle bütün ülkeler izleyecekleri ekonomi politikalarını belirlerken ihracatın arttırılmasını, temel hedef olarak ele alırlar. Ancak bu hedefe ulaşmak her ülkede aynı şartlarda gerçekleşmez. Özellikle azgelişmiş ülkelerde devletler, ihracatı teşvik edici önlemler almak suretiyle, ihracatlarını arttırmayı başarabilirler. İşte bu kapsamda Türkiye de, ihracatı teşvik amacıyla çeşitli ihracatı teşvik tedbirleri uygulamıştır. Afyonkarahisar'da faaliyet gösteren firmalarla ihracat teşviklerinin etkinliğine ilişkin yapılan anket çalışmasında elde edilen bulgular şunlardır: En etkin ihracat teşviki, hem yurtiçinde hem de yurtdışında düzenlenen fuarlara ve sergilere katılım yardımından yararlanma girişimidir. Firmaların finansman sıkıntısı çekmesi ve teşvik uygulamalarına yönelik bürokratik işlemlerin fazla olması ise ihracatın artmasına dair en önemli engeller olarak ön plana çıkmaktadır.

Anahtar Kelimeler

İhracat Teşvikleri, Eximbank Kredileri, Ar-Ge Yardımları, Yurtdışı Fuar ve Sergiler, Dahilde ve Hariçte İşleme Rejimleri.

The Effectiveness Of Export Incentive Policies: The Sample of Afyonkarahisar

Öz

Export is a very important factor for growth and development of countries. Thus, all countries consider to increase the export as a main target when defining their economic policies. But attaining this main target do not exist under same conditions in every economy. Especially, the states in underdeveloped countries can achieve to increase their exports by taking measures encouraging export. In this context, the export incentives measures has implemented in Turkey. The findings obtained from a survey related to effectiveness of export incentives for the companies located in Afyonkarahisar are as follows: The most effective export incentive is attempting to benefit from the support for participation to fairs and exhibitions organized both inside and outside of the country. The financial difficulties of firms and the plenty of bureaucratic procedures related to export incentives are being seen as the most important barriers for export increase.

Anahtar Kelimeler

Export Incentives, Eximbank Credits, R&D support, Foreign Fairs and Exhibitions, Inward and Outward Processing Regimes.

Kaynakça

• Ahmed, Z. U., Mohammed, O., Johnson, J.P. ve Meng, L.Y. (2002), “Export Promotion Programs in Malaysian Firms: An International Marketing Perspective”, Journal of Business Research, 55, 831-843.
• ATSO (2015), “2014 Yılı İlimiz İhracat Durumu” http://www.yeni.afyonkarahisartso.org.tr/index.asp?ic=1&menu=2&sf=143&yaz= %C4%B0hracat%20Yapan%20%C3%9Cyelerimiz&mad=Listeler, (Erişim: 02.07.2015).
• Coughlin, C. C. ve Cartwright, P. A. (1987), ‘’An Examination of State Foreign Export Promotion and Manufacturing Exports’’, Journal of Regional Science, 27(3), 439– 449.
• Çelik, A. (1999), “İhracat Teşvikleri, Bazı Dünya Ülkeleri ve Türkiye Uygulamasının Karşılaştırılması”, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Erol, A. (2005), “Türkiye’de Uygulanmakta Olan İhracat Teşvikleri ve Doğu Karadeniz Bölgesindeki İhracatçı İşletmelerin Yararlanma Düzeylerinin Ölçülmesi” Basılmamış Doktora Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Ersungur, Ş. M. ve Yalman, İ. N. (2009), “Bölgesel Kalkınmada İhracat Teşviklerinin Etkinliği: Sivas İlinde Bir Uygulama’’, Cumhuriyet Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 10(1), 81-98.
• Freixanet, J. (2012), ‘’Export Promotion Programs: Their İmpact on Companies’ İnternationalization Performance and Competitiveness’’, International Business Review, 21(6), 1065–1086.
• GİB (2014), İhracat İstisnası, http://www.gib.gov.tr, (Erişim: 18.07.2015).
• ITC (2002), İGEME: Trade Secrets: KOBİ’lerin İhracat El Kitabı, İGEME, Ankara.
• Kemer, O.B. (2003), Bir Dış Ticaret Politikası Aracı İhracat Teşvikleri Teori-Uygulama, İstanbul: Alfa Yayınları.
• KOSGEB (2014), KOSGEB KOBİ Kredi Faiz Destekleri, http://www.kobidestekleri.com, (Erişim: 25.06.215).
• Kumcu, E., Harcar, T. ve Kumcu, M. E. (1995), “Managerial Perceptions of The Adequacy of Export Incentive Programs-Implications for Export-led EconomicDevelopment Policy”, Journal of Business Research, 32(2), 163-174.
• KPMG (2014), 2014/116 Teknik Müşavirlik Hizmetlerine Sağlanacak Devlet Yardımları Hakkında Karar, http://kpmgvergi.com, (Erişim: 01.07.2015).
• Martincus, C. ve Carballo, J. (2008), ‘’Is Export Promotion Effective in Developing Countries? Firm-Level Evidence on The İntensive and The Extensive Margins of Exports’’, Journal of International Economics, 76(1), 89–106.
• Ohashi, H. (2004), ‘’Learning by Doing, Export Subsidies, and Industry Growth: Japanese Steel in The 1950s and 1960s’’, Journal of International Economics, 66 (2005) 297 – 323.
• Resmi Gazete (2007), 2007/11864 No’lu Hariçte İşleme Rejimi Kararı, http://www.resmigazete.gov.tr, (Erişim: 01.12.2014).
• Seyidoğlu, H. (2009), Uluslararası İktisat, 17. Basım, İstanbul: Güzem Can Yayınları.
• Şimşek, M. ve Yazıcı R. (2004), ‘’İhracat Teşviklerinin Etkinliğini Ölçmeye Yönelik Bir Analiz: Bilecik Ve Eskişehir Örneği’’, Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5(2), 121-140.
• Türk Eximbank (1997), Faaliyet Raporu, Türk Eximbank Yayınları, Ankara.
• Türkiye İhracatçılar Meclisi, (TİM), http://www.tim.org.tr/tr/ihracat-ihracatrakamlari-tablolar.html, (Erişim: 12.01.2015).
• Uzay, N. (2002), İhracatı Teşvik Politikalarının Etkinliği: Kayseri İmalat Sanayi Örneği, Kayseri Sanayi Odası Yayınları, Yayın No:42, Kayseri.
• Welch, D. E. (1998), “The Importance of Networks in Export Promotion: Policy Issues”, Journal of International Marketing, 6(4), 66-82.
• Wilkinson, T. ve Brouthers, L. E. (2006), ‘‘Trade Promotion and SME Export Performance’’, International Business Review, 15(2006), 233–252.