Türkiye’de Dış Ticaret - Ekonomik Büyüme İlişkisi: Nedensellik Analizi

Yıl 2015, Cilt: 10 Sayı: 3, 47 - 76, 01.12.2015

Suna Korkmaz Ahmet Aydın

Öz

Dış ticaret ile ekonomik büyüme arasındaki ilişki, ekonominin en önemli araştırma alanlarından birisidir. Çünkü ülkeye ve döneme göre ilişkinin yönü ve önemi değişebilmektedir. Bu çalışmanın amacı; Türkiye için dış ticaret ile ekonomik büyüme arasındaki nedensellik ilişkisinin varlığını araştırmaktır. 2002:Q1 ile 2014:Q2 dönemi üçer aylık ihracat birim değer endeksi, ithalat birim değer endeksi ve ekonomik büyüme GSYİH değişkenleri arasındaki nedensellik ilişkileri VAR modeli oluşturularak incelenmiştir. Granger nedensellik testi sonucuna göre, Türkiye'de ithalat ile ekonomik büyüme arasında çift yönlü nedensellik ilişkisi elde edilmiştir. Bu sonuç; ithalat itişli büyüme, büyüme çekişli ithalat yaklaşımlarının Türkiye için geçerli olduğunu desteklemektedir

Anahtar Kelimeler

İhracat, İthalat, Ekonomik Büyüme, Granger Nedensellik Testi.

The Relationship between Foreign Trade and Economic Growth in Turkey: Causality Analysis

Öz

The relationship between foreign trade and economic growth is one of the most important research field in the literature. Because the direction and significance of this relationship may varies from country to country and time to time. In this context the aim of this study is to investigate the causal relationship between foreign trade and economic growth, whether it is valid for Turkey. The causal relationships were investigated between the quarterly data sets of the export unit value indices, import unit value indices and economic growth GDP for the period of 2002:Q1- 2014:Q2 by using the VAR model. According to Granger causality test results, it was found bi-directional causality between import and economic growth in Turkey. These results, support import-led growth, growth-driven import hypotheses for the case of Turkey

Anahtar Kelimeler

Export, Import, Economic Growth, Granger Causality Test.

Kaynakça

• Abu Shibab, R. ve Abdul-Khaliq, T.S.S. (2014), “The Causal Relationship between Exports and Economic Growth in Jordan”, International Journal of Business and Social Science, 5(3) 302-308
• Ajmi, A.N., Aye, G.C., Balcilar, M. ve Gupta, R. (2015), “Causality Between Exports and Economic Growth in South Africa Evidence From Linear and Nonlinear Tests”, The Journal of Developing Areas, 49(2) 163-181
• Aksu, L. (2014), “Türkiye’de 1960-2009 Yıllarını Kapsayan Dış Ticaret Politikalarının İktisadi Büyüme Üzerindeki Etkilerinin Ekonometrik Analizi”, Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16(1): 363-408
• Chang, T., Simo-Kengne, B.D. ve Gupta, R. (2014), “The Causal Relationship Between Imports and Economic Growth in the Nine Provinces of South Africa: Evidence from Panel Granger Causality Tests”, Journal of Economic Ccoperation and Development, 35(2), 71-90
• Çeştepe, H., Yıldırım, E. ve Bayar, M. (2013), “Doğrudan Yabancı Yatırım, Ekonomik Büyüme Ve Dış Ticaret: Toda-Yamamoto Yaklaşımıyla Türkiye’den Nedensellik Kanıtları”, Akdeniz İ.İ.B.F. Dergisi, 27: 1-37
• De Matteis, A. (2004), “International Trade and Economic Growth in a Global Environment”, Journal of International Development, 16: 575-588
• Dikmen, N. (2012), Ekonometri Temel Kavramlar ve Uygulamalar, 2. Baskı, Bursa: Dora Basım Yayın Dağıtım
• Ersungur, Ş. M. ve Doru, Ö. (2014), “Türkiye’de Dış Ticaret ve Ekonomik Kalkınma İlişkisinin Ekonometrik Analizi: 1980-2010”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 28(3): 225-240
• Esfahani, H.S. (1991), ‘Exports, Imports, and Economic Growth in SemiIndustrialized Countries’, Journal of Development Economics, 35(1): 93-116
• Grossman, G.M. ve Helpman, E. (1993), Innovation and Growth in the Global Economy. Cambridge: MIT Press.
• Guan, J.L. ve Hong, Y. (2012), “An Empirical Analysis on U.S. Foreign Trade and Economic Growth”, AASRI Procedia 2, 2012 AASRI Conference on Power and Energy Systems: 39-43
• Gül, E. ve Kamacı, A. (2012), “Dış Ticaretin Büyüme Üzerine Etkileri: Bir Panel Veri Analizi”, Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, 4(3): 81-91
• Helpman, E. ve Krugman, P. (1985), Market Structure and Foreign Trade. Cambridge: MIT Press
• Hussain, M.A. ve Saaed, A.A. (2014), “Relationship between Exports, Imports, and Economic Growth in Saudi Arabia 1990-2011. Evidence from Co-Integration and Granger Causality Analysis”, Journal of Emerging Trends in Economics and Management Sciences (JETEMS), 5(3) 364-370
• Jenkins, H.P. ve Katircioglu, S.T. (2010), “The Bounds Test Approach for Cointegration And Causality Between Financial Development, İnternational Trade and Economic Growth: The Case of Cyprus”, Applied Economics, 42(13): 1699- 1707
• Kadılar, C. (2005), SPSS Uygulamalı Zaman Serileri Analizine Giriş, Ankara: Bizim Büro Basımevi.
• Kaldor, N. (1957), “A Model of Economic Growth”, The Economic Journal, 67(268): 591-624
• Kurt, S. ve Terzi, H. (2007), “İmalat Sanayi Dış Ticareti Verimlilik ve Ekonomik Büyüme İlişkisi”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 21(1): 25-46
• Lancaster, K. (1980), “Intra-Industry Trade under Perfect Monopolistic Competition”, Journal of International Economics, 10: 151-175
• Omotor, D.G. (2008), “The Role of Exports in the Economic Growth of Nigeria, the Bounds Test Analysis”, International Journal of Economic Perspectives; 2(4) 222- 235
• Önder, K. ve Hatırlı, S.A. (2014), “Türkiye’de İmalat Sanayi İhracatı ve Büyüme İlişkisinin İktisadi Analizi”, Journal of Yasar University, 9(34): 5851-5869
• Öztürk, İ. ve Acaravcı, A. (2010), “Testing The Export-led Growth Hypothesis: Empirical Evidence from Turkey”, The Journal of Developing Areas, 44(1): 245-254
• Paul, B.P. (2011), Revisiting Export-led Growth for Bangladesh A Synthesis of Cointegration and Innovation Accounting, International Journal of Economics and Finance, 3(6), 3-15
• Seyidoğlu, H. (2013), Uluslararası İktisat: Teori, Politika ve Uygulama, Gel. 19.Baskı, İstanbul: Güzem Can
• Şahin, H. (2014), Türkiye Ekonomisi, Gözden geçirilmiş ve genişletilmiş 14. Baskı, Bursa: Ezgi Kitabevi
• Tang, T.C. (2006), “Export Led Growth in Hong Kong Empirical Evidence from the Components of Exports”, International Journal of Business and Society, 7(1) 30-52
• Tang, C.F., Lai, Y.W. ve Ozturk, I. (2015), “How Stable is the Export-led Growth Hypothesis? Evidence from Asia's Four Little Dragons”, Economic Modelling, 44: 229–235
• Taştan, H. (2010), “Türkiye’de İhracat, İthalat ve Ekonomik Büyüme Arasındaki Nedensellik İlişkilerinin Spektral Analizi”, Ekonomi Bilimleri Dergisi, 2(1): 87-98
• TCMB (2014), “Elektronik Veri Dağıtım Sistemi”, http://evds.tcmb.gov.tr (erişim: 30/11/2014)
• Tuncer, İ. (2002), “Türkiye’de İhracat, İthalat ve Büyüme: Toda-Yamamoto Yöntemiyle Granger Nedensellik Analizleri (1980-2000)”, Çukurova Üniversitesi SBE Dergisi, 9(9): 89-107
• TÜİK (2014), “Türkiye İstatistik Kurumu Ulusal Hesaplar Veritabanı”, http://www.tuik.gov.tr (erişim: 30/11/2014)
• Vernon, R. (1966), “International Investment and International Trade in the Product Cycle”, Quarterly Journal of Economics, 80: 190-207