Türkiye Ekonomisinde Tasarruf Açığının Orta Gelir Tuzağı Üzerine Etkisi

Yıl 2015, Cilt: 10 Sayı: 2, 31 - 46, 01.08.2015

Meliha Ener Muhammet Karanfil

Öz

Bu çalışmada, uzun yıllar orta gelir grubundan çıkamayan Türkiye ekonomisinin 1980-2013 dönemi için toplam yurtiçi tasarrufların kişi başına düşen gelir üzerindeki etkisi zaman serisi analizi ile incelenmiştir. Yapılan çalışmada değişkenler arasındaki ilişki eştümleşme ve nedensellik yöntemleriyle araştırılmıştır. Ulaşılan sonuçta toplam yurtiçi tasarruflardan ve mevduat faiz oranlarından kişi başına düşen gelire doğru tek yönlü bir nedensellik bulunmuştur. Ayrıca yatırımlardan para arzına doğru da tek yönlü bir nedensellik olduğu belirlenmiştir. Kişi başına düşen gelirden tasarruflara doğru ise bir nedensellik bulunamamıştır

Anahtar Kelimeler

Kişi Başına Düşen Gelir, Tasarruf Açığı, Orta Gelir Tuzağı, Eştümleşme ve Nedensellik

The Effect Of Saving Deficit On The Middle Income Trap In Turkey Economy

Öz

The purpose of the study is to analyze the effect of the total domestic savings on per capita income for Turkish economy which remained as one of the middle income countries for years between the years 1980 and 2013 by using time series analysis. Relationship among the variables was investigated by using cointegration and causality methodology. Unidirectional causality from total domestic savings and also from deposit interest rate to per capita income were found. Moreover, a unidirectional causality existed from investments to money supply. However no causality effect was found from per capita income to total domestic savings

Anahtar Kelimeler

Per Capita Income, Savings Deficit, Middle Income Trap, Cointegration and Causality.

Kaynakça

• Adewuyi, A. O. vd. (2010), ‘’What Determines Savings In The Economic Community Of West African State (ECOWAS)?’’, Journal of Monetary and Economic Integration, 10(2),http://wormholedev.net/qwamz/sites/default/files/journals/v10n2_unit3.pdf (Erişim: 25.12.2014).
• Agrawal, P. (2001), ‘’The Relationship Between Savings and Growth: Cointegration and Causality Evidence From Asia’’, Applied Economics, 33(4), 499-513.
• Agrawal, P. vd. (2010), ‘’Savings Behavior in India: Cointegration and Causality Evidence’’, Singapore Econ. Review, 55(02).
• Alksvani, M. A. (2000), The Twin Deficit Phenomenon in Petroleum Economy, Evidence From Saudi Arabia. King Saud University Department of Economıcs, 1-25, http://www.erf.org.eg/CMS/uploads/pdf/1185358196_finance1.pdf (Erişim: 20.10.2014).
• Arawomo, D. F. (2012), ‘’Explaining Low Saving Rate Among Countries In The West African Monetary Zone (WAMZ)’’, Trade Policy Research and Training Programme, University of Ibadan, Nigeria, 1(25), 399-420.
• Bingwen, Z. (2011), ‘’The Middle Income Trap and China’s Path to Development: International Experiences and Lessons’’, China Economist, 6(3), 16-27.
• Çolak, Ö. F. ve Harun Ö. (2012), ‘’Tasarrufun Belirleyicileri: Küresel Tasarruf Eğiliminde Değişim ve Türkiye’de Hanehalkı Tasarruf Eğiliminin Analizi’’, Bankacılar Dergisi, Sayı: 82, 1-44.
• Dünya Bankası (2011). Yüksek Büyümenin Sürdürülebilirliği: Yurtiçi Tasarruflarının Rolü, Türkiye Ülke Ekonomik Raporu, No: 66301-TR, Ankara. http://siteresources.worldbank.org/TURKEYINTURKISHEXTN/Resources/455687- 1331626 580764/CEM_YurticiTasarruflar_tammetin.pdf
• Eichengreen, B. vd., (2013), ‘’Growth Slowdowns Redux: New Evidence on the Middle-Income Trap’’, National Bureau of Economic Research, Working Paper No. 18673.
• Engle, F. R. ve Clive W. J. G. (1987), ‘’Co-Integration and Error Correction: Representation Estimation and Testing’’, Econometrica, 55(2), 251-276.
• Ertek, T. (2008). Makroekonomiye Giriş, Genişletilmiş 3. Baskı, İstanbul: Beta Yayıncılık.
• Felipe, J. vd., (2012), ‘’Tracking the Middle-Income Trap: What Is It, Who Is in It, and Why?’’, Levy Economics Institute, Working Paper No. 715.
• Gök, A. (2014), ‘’A Time Series Analysis of The Determinants of Private Savings In Turkey’’, Afro Eurasian Studies Journal, 3(1), 5-25.
• http://www.afroeurasianstudies.net/dosyalar/site_resim/veri/5124034.pdf Granger, W. J. C. (1969), ‘’Investigating Causal Relations by Econometric Models Cross-spectral Methods’’, Econometrica, 37(3), 424-438.
• Gujarati, N. D. (2011), Temel Ekonometri, Sekizinci Baskı, Çev: Ümit Şenesen ve Gülay Günlük Şenesen, İstanbul: Literatür Yayıncılık.
• Gülmez, A. ve Fatih Y. (2013), ‘’BRICS Ülkeleri ile Türkiye’ nin Ekonomik Büyümesinde Ulusal ve Yabancı Tasarrufların Etkisi: Panel Veri Analizi’’, C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt. 14, Sayı. 1, 47-68.
• İnan, M. (2007). Türkiye’de 1980 Sonrası Uygulanan Tasarruf Politikaları ve Tasarrufların Yatırımlara Dönüştürülmesinde Vergi Sisteminin Etkisi. (Yayımlanmış Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara. International Monetary Fund, World Economic Outlook, October 2012, https://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2012/02/pdf/text.pdf (Erişim: 25.10.2014).
• International Monetary Fund, World Economic Outlook, April 2014, http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2014/01/pdf/text.pdf (Erişim: 25.10.2014).
• Kanchoochat, V. ve P. Intarakumnerd (2014), ‘’Tigers Trapped: Tracing the MiddleIncome Trap Through The East and Southeast Asian Experience’’, Berlin Working Papers on Money, Finance, Trade and Development, fileadmin/working_paper_series/wp_04_2014_Kanchoochat_Tiger_Trapped (Erişim: 21.09.2014).
• Karanfil, M. (2014a). ‘’Türkiye Ekonomisinde Tasarruf Açığı Sorunu: Zaman Serisi Analizi’’, Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 9(2), 393-409.
• Karanfil, M. (2014b). Türkiye Ekonomisinde Üçüz Açık Sorunu ve Zaman Serisi Analizi. (Yüksek Lisans Tezi). Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çanakkale.
• Kennedy, P. (2006), Ekonometri Kılavuzu, 5. Baskı, Çev: Muzaffer Sarımeşeli ve Şenay Açıkgöz, Ankara: Gazi Kitabevi.
• Kepenek, Y. ve Nurhan Y. (2011), Türkiye Ekonomisi, 24. Basım, İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Mcteer, B. (2008). Our Triple Deficits. National Center for Policy Analysis. No: 613, 1-2. http://www.ncpa.org/pub/ba613 (Erişim: 26.08.2014).
• Öz, S. (2012), ‘’Orta Gelir Tuzağı’’ Ekonomik Araştırma Forumu, Politika Notu 12-06. http://eaf.ku.edu.tr/sites/eaf.ku.edu.tr/files/eaf_pn1206.pdf (Erişim: 22.10.2014).
• Özlale, Ü. (2012), ‘’Türkiye Bankalar Birliği: Türkiye’de Tasarruf Açığının Nedenleri ve Kapatılması İçin Politika Önerileri’’, Bankacılar Dergisi, Sayı. 83, 1-34.
• Özyurt, H. (2006), Para Teorisi ve Politikası, Derya Kitabevi, Trabzon. Robertson, E. P. ve L. Ye (2013), ‘’On the Existence of a Middle Income Trap’’, Economics Discussion, Working Papers No. 13-12. http://econpapers.repec.org/paper/uwawpaper/13-12.htm (Erişim: 26.11.2014).
• Sevüktekin, M. & Mustafa N. (2010), Ekonometrik Zaman Serileri Analizi Eviews Uygulamalı, Geliştirilmiş 3. Baskı, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Seyidoğlu, H. (2006), İktisat Biliminin Temelleri, İstanbul: Güzem Can Yayınları.
• Tho, T. W. (2013), ‘’The Middle-Income Trap: Issues for Members of the Association of Southeast Asian Nations’’, VNU Journal of Economics and Business 29(2), 107- 128.
• Uygur, E. (2012), Türkiye’de Tasarrufların Seyri ve Etkileyen Bazı Unsurlar. Türkiye Ekonomi Kurumu. Tartışma Metni 108. http://www.tek.org.tr/dosyalar/tasarruflar1.pdf (Erişim: 25.10.2014).
• Ümit, A. Ö. (2007), Türkiye’de Bütçe Açığı ile Cari İşlemler Arasındaki İlişkilerin Zaman Serileri Analizi. (Doktora Tezi), Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
• Ünsal, E. (2011), Makro İktisat, Genişletilmiş 9. Baskı, Ankara: İmaj Yayıncılık. Vyshnyak, O. (2000), ‘’Twin Deficits Hypothesis: The Case of Ukraine’’, National University Kyiv- Mohyla Academy, 1-46, http://www.kse.org.ua/uploads/file/library/2000/Vyshnyak.pdf (Erişim: 12.08.2014).
• Yentürk, N. vd., (2012), ‘’An Analysis of the Interaction Among Savings Investments and Growth in Turkey’’, Applied Economics, 41, 739-51.
• Yılmaz, B. E. & Sevinç Y. (2009), ‘’Türkiye’de ve OECD Ülkelerinde Tasarruf-Yatırım Açıkları ve Dış kaynak İhtiyacı’’, Marmara Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 27(2), 97-128.
• Zengin, A. (2000), ‘’İkiz Açıklar Hipotezi (Türkiye Uygulaması)’’, Ekonomik Yaklaşım, 11(39), 37-67.