Üçüz Açık Ve Büyüme İlişkisi: Türkiye Örneği

Yıl 2015, Cilt: 10 Sayı: 2, 67 - 90, 01.08.2015

Burcu Berke Dilek Temiz Eda Karakurt

Öz

Bir ekonomide makroekonomik denge, ülkenin iç ve dış ekonomik dengelerinin birbirine eşitlenmesi ile sağlanmaktadır. İç ekonomik denge, özel kesimin tasarruf-yatırım dengesi ve kamu kesiminin gelir-gider dengesinden bütçe dengesi oluşurken, dış ekonomik denge ise cari hesap dengesinden oluşmaktadır. Bu denklem gereği, iç ekonomik dengenin her ikisi de açık verirken cari dengenin de bunlar kadar açık vermesi beklenmektedir. Bu durum “üçüz açık” olarak ifade edilmektedir. Üçüz açık problemi, genellikle iç tasarrufları yetersiz iken potansiyelinin üzerinde büyümeye çalışan ekonomilerde ortaya çıktığı için, Türkiye’de üçüz açık ve büyüme arasındaki ilişkinin incelenmesi gerekmektedir. Bu çalışmada, Türkiye’de 2003Q2-2012Q4 döneminde “üçüz açık” hipotezinin her bir bileşenin dengelerinin büyümeye etkisi VAR modeli yoluyla incelenmekte ve bu dengelerin büyümeyi en fazla açıklayan değişkenler olduğu ortaya konulmaktadır.

Anahtar Kelimeler

İkiz Açık, Üçüz Açık, Büyüme, Türkiye

The Relationship Between Triple Deficit and Growth: The Case of Turkey

Öz

Macroeconomic equilibrium in an economy is provided by equalizing of internal and external economic balances. While internal economic balance consists of saving-investment balance of the private sector and the income-expenditure balance of the public sector budget balance , the external economic balance is comprised of the current account balance. According to this equation, when both internal economic balances gave deficits, it is required that the current account balance is expected to give a deficit up to them. This situation is defined as "triple deficit". Triple deficits are generally a problem occurring in the economies trying to grow over the potential, in which there is an insufficient domestic savings. Therefore, it must have been examined the relationship between triple deficit and growth in Turkey. In this study, the effect of each component balances of the "triple deficit" hypothesis on growth are studied by VAR model during period of 2003Q2-2012Q4 in Turkey and it is found that these balances are the most explaining variables the growth.

Anahtar Kelimeler

Twin Deficit, Triple Deficit, Growth, Turkey

Kaynakça

• Acaravcı, A. ve İ. Öztürk (2008), “Twin Deficits Phenomenon: Empirical Evidence From the ARDL Bound Test Approach for Turkey”, Bulletin of Statistics & Economics, 2(A08), 57-64.
• Afonso, A. ve C. Rault (2009), “Budgetary and External Imbalances Relationship: A Panel Data Diagnostic”, Cesifo Working Paper, 2559, 1-38.
• Akbostancı, E. ve G. İ. Tunç (2002), “Turkish Twin Deficits: An Error Correction Model of Trade Balance”, Economic Research Center Working Papers in Economics, 01/06.
• Akıncı, M. ve Ö. Yılmaz (2012), Türkiye Ekonomisinde Üçüz Açık Hipotezinin Geçerliliği: Sınır Testi Yaklaşımı”, İMKB Dergisi, 13(50), 1-29.
• Aksu, H. ve S. Başar (2005), “İkiz açıklar hipotezinin Türkiye açısından araştırılması”, İktisat İşletme ve Finans, 20, 109-114.
• Alkswani, A. M. (2000), “Twin Deficit Phenomenon in Petroleum Economy: Evidence From Saudi Arabia”, Seventh Annual Conference, Economic Research Forum, Amman.
• Altıntaş, H. ve S. Taban (2010), “Türkiye’de İkiz Açık Sorunu ve Feldstein- Horioka Hipotezi: ARDL Yaklaşımı ve Nedensellik Araştırması”, Küresel Krizler ve Ekonomik Yönetişim, Turgut Özal Uluslararası Ekonomi ve Siyaset Kongresi-I, 15-16 Nisan 2010, Malatya: Bildiri Kitabı, 1704-1734.
• Arıcan, E. (2005), “Ricardocu Denklik Teoremi ve Teorilerde Kamu Açıklarına İlişkin Yaklaşımlar: Türkiye Ekonomisine İlişkin Bir Uygulama”, Marmara Üniversitesi İİBF Dergisi, 20(1), 77-94.
• Ata, A.Y. ve F. Yücel (2003), “Eş-Bütünleşme ve Nedensellik Testleri Altında İkiz Açıklar Hipotezi: Türkiye Uygulaması”, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(12), 97-110.
• Ay, A., Karaçor, Z., Mucuk, M. ve S. Erdoğan (2004), “Bütçe Açığı-Cari İşlemler Açığı Arasındaki İlişki: Türkiye Örneği (1992-2003)”, Selçuk Üniversitesi SBE Dergisi, 12, 75-82.
• Bachman, D. D. (1992), “Why is the US Current Account Deficit So Large? Evidence from Vector Autoregressions”, Southern Economic Journal, 59(2), 232-240.
• Baharumshah, A.Z. ve E. Lau (2007), “Dynamics of Fiscal and Current Account Deficits in Thailand: An Empirical Investigation”, Journal of Economic Studies, 34, 454-475.
• Bahmani-Oskooee, M. (1992), “What Are the Long-Run Determinants of the U.S. Trade Balance?”, Journal of Post Keynesian Economics, 15 (1), 85-97.
• Barışık, S. ve F. Kesikoğlu (2006), “Türkiye’de Bütçe Açıklarının Temel Makroekonomik Değişkenler Üzerine Etkisi (1987-2003 VAR, Etki-Tepki Analizi, Varyans Ayrıştırması)”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 61(4), 59-82.
• Barışık, S. ve F. Kesikoğlu (2010), “Makro Ekonomik Değişken Olarak Bütçe AçığıCari Açık İlişkisi: Gelişmekte Olan Piyasalar Örneği”, İktisat İşletme ve Finans, 25(294), 109-127.
• Barro, R. J. (1974), “Are Government Bonds Net Wealth?”, Journal of Political Economy, 82(6), 1095–1117.
• Barro, R. J. (1989), “The Ricardian Approach to Budget Deficits”, Journal of Economic Perspectives, 3(2), 37–52.
• Bayrak, M. ve Ö. Esen (2012), “Bütçe Açıklarının Cari İşlemler Dengesi Üzerine Etkileri: İkiz Açıklar Hipotezinin Türkiye Açısından Değerlendirilmesi”, Ekonomik Yaklaşım, 23 (82), 23-49.
• Biswas, B., Tribedy, G. ve P. Saunders (1992), “Further Analysis of the Twin Deficits”, Contemporary Policy Issues, 10, 104-108.
• Cardia, E. (1997), “Replicating Ricardian Equivalence Tests with Simulated Series”, The American Economic Review, 87(1), 65-79.
• Chowdhury, K. ve A. S. Saleh (2007), “Testing the Keynesian Proposition of Twin Deficits in the Presence of Trade Liberalisation: Evidence from Sri Lanka”, Faculty of Business Economics Working Papers, 2-35.
• Çelik, S., Deniz, P. ve S. Eken (2008), “Eşbütünleşme Analizi ile Altı Gelişmekte Olan Ülke İçin İkiz Açıklar Hipotezi”, 2. Ulusal İktisat Kongresi, 20-22 Şubat 2008, İzmir.
• Daly, V. ve J. U. Siddiki (2009), “The Twin Deficits in OECD Countries: Cointegration Analysis with Regime Shifts”, Applied Economic Letters, 16(11), 1155-1164.
• Darrat, A. F. (1988), “Have Large Budget Deficits Caused Rising Trade Deficits?”, Southern Economic Journal, 54(4), 879-887.
• Dewald, W. G. ve M. Ulan (1990), “The Twin-Deficit Illusion”, Cato Journal, 9(3), 689-707.
• Dibooğlu, S. (1997), “Accounting for US Current Account Deficits: An Empirical Investigation”, Applied Economics, 29(6), 787-793.
• Eğilmez, M. (2013), “Kendime Yazılar”, http://www.mahfiegilmez.com/2013/08/ucuz-ackl-turkiye.html, (Erişim: 01/08/2014)
• Enders, W ve B. Lee (1990), “Current Account and Budget Deficits: Twins or Distant Cousins?”, The Review of Economics and Statistics, 72 (3), 373-381.
• Erdinç, Z. (2008), “İkiz Açıklar Hipotezinin Türkiye’de 1950-2005 Yılları Arasında Eşbütünleşme Analizi ve Granger Nedensellik Testi ile İncelenmesi”, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(1), 209-222.
• Erdoğan, S. ve H. Bozkurt (2009), “Türkiye’de Cari Açığın Belirleyicileri: MGARCH Modelleri ile Bir İnceleme”, Maliye Finans Yazıları, 23(84), 156-198.
• Erkılıç, S. (2006), Türkiye’de Cari Açığın Belirleyicileri, Uzmanlık Yeterlilik Tezi, TCMB Yayınları.
• Feldstein, M. (1992), “The Budget and Trade Deficits Aren’t Really Twins”, NBER Working Paper, No. 3966, 1-11.
• Gök, B. ve O. Altay (2007), “Türkiye’de İkiz Açıklar Hipotezi: 1989 -2005”, TISK Akademi, 2007(1), 187-197.
• Gruber, J.W. ve S. Kamin (2007), “Explanining the Global Pattern of Current Account Imbalances”, Journal of International Money and Finance, 26(4), 500-522.
• Günaydın, İ. (2004), “Bütçe ve Ticaret Açıkları Arasındaki İlişki: Türkiye Uygulaması”, Ekonomik Yaklaşım Dergisi, 15 (52–53):143–159.
• Islam, M. F. (1998), “Brazil’s Twin Deficits: An Empirical Examination”, Atlantic Economic Journal, 26(2), 121-128.
• Kalou, S. ve S. M. Paleologou (2012), “The Twin Deficits Hpothesis: Revisiting an EMU Country”, Journal of Policy Modeling, 34, 230-241.
• Kaufmann, S., Scharler, J. ve G. Winckler (2002), “The Austrian Current Account Deficit: Driven By Twin Deficits or by Intertemporal Expenditure Allocation?”, Empirical Economics, 27(3), 529-542.
• Khan, M. A. ve S. Saeed (2012), “Twin Deficits and Saving-Investment Nexus in Pakistan: Evidence from Feldstein-Horioka Puzzle”, Journal of Economic Cooperation and Development, 33(3), 1-36.
• Kılavuz, E. ve Y. Dumrul (2012), “İkiz Açıklar Hipotezinin Geçerliliği Teori ve Uygulama”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt: 26, Sayı: 3-4.
• Kim, S. ve N. Roubini (2008), “Twin Deficit or Twin Divergence? Fiscal Policy, Current Account and Real Exchange Rate in the US”, Journal of International Economics, 74(2), 362–383.
• Krugman, P. ve M. Obstfeld (2006), “International Economics: Theory & Policy”, http://elsa.berkeley.edu/~obstfeld/182_sp06/chapter12.pdf, (Erişim: 01/10/2014).
• Kulkarni, K. G. ve Erickson, E. L. (2001), “Twin Deficit Revisited: Evidence From India, Pakistan And Mexico”, The Journal of Applied Business Research, 17 (2), 97- 104.
• Kuştepeli, Y. R. (2001), “An Empirical Investigation of the Feldstein Chain for Turkey”, DEÜ İşletme Fakültesi Dergisi, 2(1), 99-108.
• Kutlar, A. ve M. Şimşek (2001), “Türkiye’de Bütçe Açıklarının Dış Ticaret Açıklarına Etkileri, Ekonometrik Bir Yaklaşım: 1984-2000”, Dokuz Eylül Üniversitesi, İİBF Dergisi, 16 (1), 1-13.
• Laney, O. L. (1984), “The Strong Dollar, the Current Account, and the Federal Deficits: Cause and Effect”, Federal Reserve Bank of Dallas, Economic Review, 1- 14.
• Mangır, F. (2012), “Türkiye İçin İkiz Açıklar Hipotezi Testi (1980-2011)”, Niğde Üniversitesi İİBF Dergisi, 5 (2), 136-149.
• Marinheiro, C. F. (2008), “Ricardian Equivalence, Twin Deficits, and The Feldstein– Horioka Puzzle in Egypt”, Journal of Policy Modeling, 30, 1041-1056.
• Miller, S. M. ve F. S. Russek (1989), “Are the Deficits Really Related?”, Contemporary Economic Policy, 7 (4), 91-115.
• Mukhtar, T., Zakaria, M. ve M. Ahmed (2007), “An Empirical Investigation for the Twin Deficits Hypothesis in Pakistan”, Journal of Economic Cooperation, 28(4), 63- 80.
• Obstfeld, M. ve K. Rogoff (1996), Foundations of International Macroeconomics, The MIT Press.
• Piersanti, G. (2000), “Current Account Dynamics and Expected Future Budget Deficits: Some International Evidence”, Journal of International Money and Finance, 19, 255-271.
• Phillips, P. C. B. ve P. Perron (1988), “Testing for Unit Roots in Time Series Regression,” Biometrika, 75, 335-346.
• Raju, S. ve J. Mukherjee (2010), “Fiscal Deficit, Crowding out and the Sustainability of Economic Growth the Case of Indian Economy”, Asie Visions, 31, 1-31.
• Rahman, M. ve B. Mishra (1992), “Cointegration of US Budget and Current Account Deficits: Twins or Strangers?”, Journal of Economics and Finance, 16(2), 119-127.
• Rosensweig, J.A. ve E. W. Tallman (1993), “Fiscal Policy and Trade Adjustments: Are The Really Twins?”, Economic Inquiry, 31(4), 580-594.
• Salvatore, D. (2006), “Twin Deficits in the G-7 Countries and Global Structural Imbalances”, Journal of Policy Modelling, 28, 701-712.
• Sever, E. ve M. Demir (2007), “Türkiye’de Bütçe Açığı ile Cari Açık Arasındaki İlişkilerin VAR Analizi ile İncelenmesi”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 2(1), 47-63.
• Şimşek, S. (2007), “Bütçe Açığı ve Türkiye’ de Bütçe Açığının Finansmanı”, Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, S.B.E., Eskişehir.
• Timur, Y. (2005), “Cari İşlemler ve Bütçe Açığı Arasındaki Nedensellik İlişkisi: Teori ve Uygulama”, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Erciyes Üniversitesi, S.B.E, Kayseri.
• Tülümce Y. S. (2013), “Türkiye’de Üçüz Açığın Ampirik Analizi (1984-2010)”, Maliye Dergisi, 165, Temmuz-Aralık, 97-114.
• Uğur, A. A. ve P. Karatay (2009), “İkiz Açıklar Hipotezi: Teorik Çerçeve ve Hipoteze Yönelik Yaklaşımlar”, Sosyoekonomi, 101-122.
• Utkulu, U. (2003), “Türkiye’de Bütçe Açıkları ve Dış Ticaret Açıkları Gerçekten İkiz mi? Koentegrasyon ve Nedensellik Bulguları”, DEÜ İİBF Dergisi, 18(1), 45-61.
• Ümit, A. Ö. ve K. Yıldırım (2008), “İkiz Açıklar Hipotezi: Türkiye Analizi”, İktisat İşletme ve Finans, 23(267), 116-132.
• Ünsal, H. (2006), “Kamu Açıkları İle Ödemeler Bilançosu Açıkları Arasındaki Etkileşim: 1980 Sonrası Türkiye Örneği”, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi S.B.E., Ankara.
• Vamvoukas, G. A. (1999), “The Twin Deficits Phenomenon: Evidence From Greece”, Applied Economics, 31, 1093-1100.
• Vyshnyak, O. (2000), “Twin Deficits Hypothesis: The Case of Ukraine”, http://eerc.kiev.ua/research/matheses/2000/pdf/Vyshnyak.pdf, (Erişim: 20.08.2014).
• Winner, L. E. (1993), “The Relationship of The Current Account Balance and The Budget Balance”, The American Economist, 37(2), 78-84.
• Yapraklı, S. (2010), “Türkiye’de Esnek Döviz Kuru Rejimi Altında Dış Açıkların Belirleyicileri: Sınır Testi Yaklaşımı”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 65(4), 141- 163.
• Yükseler, Z. (2009), “Türkiye’de Kriz Dönemlerinde Ekonomik Gelişmeler ve Ödemeler Dengesi Uyumu, www.tcmb.gov.tr/yeni/iletisimgm/Krizler_Yukseler.pdf.
• Zaidi, I. ve M. Iqbal (1985), “Saving, Investment, Fiscal Deficit, and the External Indebtedness of Developing Countries”, World Development, 13(5), 573-588.
• Zengin, A. (2000), “Twin Deficits Hypothesis (The Turkish Case)”, First International Joint Symposium on Business Administration, Gökçeada Çanakkale, Bildiri Kitabı, 217-228.