Bilgi Paylaşımı Tutumunu Etkileyen Faktörler Nelerdir? Bir Kamu Hastanesi Örneği

Yıl 2011, Cilt: 6 Sayı: 1, 215 - 243, 01.04.2011

Mehmet Ali Köseoğlu Ömer Gider Saffet Ocak

Öz

Bu çalışma, hekimlerin bilgi paylaşımı tutumlarının cinsiyete, yaşa, pozisyona, unvana, kurumdaki ve yönetimdeki tecrübesine göre değişip değişmediğini test etmek amacını taşımaktadır. Araştırmanın evrenini 600 yataklı bir kamu hastanesinde görevli hekimler oluşturmaktadır. Araştırmada hekimlerin bilgi paylaşımı tutum ve davranışlarını etkilemesi muhtemel 39 değişkeni içeren likert tipi bir ölçek kullanılmıştır. Hastanede 87 hekim çalışmakta olup yapılan birebir görüşmeler neticesinde 82 hekim anketi cevaplamıştır. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre ilgili kamu hastanesinde çalışan hekimlerin bilgi paylaşımını engelleyen faktörlere ilişkin tutumları cinsiyete, yaşa, unva‐ na, kurumdaki ve yönetimdeki tecrübesine göre değişmemesine rağmen pozisyona göre önemli değişikliklerin olduğu tespit edilmiştir. Ayrıntılarda ise bilgi paylaşımını etkileyen bazı unsurlarda farklılıkların kadınlara, genç çalışanlara, yönetici pozisyonunda olmayanlara, unvana, kurumdaki ve yönetimdeki tecrübe süresinin az olmasına bağlı olarak değiştiği görülmüştür. Çalışmada, elde edilen bu bulgular ışığında değerlendirmeler yapılarak, gelecekte yapılabilecek çalışmalar için öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Bilgi paylaşımı, bilgi yöneti‐ mi, hekimler, hastaneler.

What are the Factors Affecting the Knowledge Sharing Attitudes?: A Research on a State Hospital

Öz

The present study aims to determine whether the knowledge sharing attitudes of physicians vary depending on gender, age, position, title and experience in the institution and manage‐ment. The universe of the study consists of physicians working in a 600‐bed state hospital. In the study, likert‐type scale including 39 items having the potential of the physicians’ know‐ledge‐sharing attitudes and behaviors was used in the study. There are 87 physicians working at the hospital, and 82 of them returned the ques‐tionnaire. In light of the findings of the study, although we can argue that the knowledge‐sharing attitudes and behaviors of the physicians do not vary depending on gender, age, title and experience at the institution and management, değişmemesine rağmen pozisyona göre önemli değişikliklerin Ayrıntılarda ise bilgi paylaşımını etkileyen bazı unsurlarda çalışanlara, yönetici pozisyonunda olmayanlara, unvana, kurumdaki ve yönetimdeki tecrübe süresinin az olmasına bağlı olarak değiştiği görülmüştür. Çalışmada, elde edilen bu bulgular ışığında değerlendirmeler yapılarak, gelecekte yapılabilecek sunulmuştur. Anahtar Kelimeler: Bilgi paylaşımı, bilgi yöneti‐olduğu tespit edilmiştir. farklılıkların kadınlara, genç çalışmalar için öneriler they vary depending on position. In addition there are some judgments slightly changing depending on these variables. These are depend‐ing on female, younger physicians, no managers, title, a little experience at the institution and management. In light of the findings of the study, suggestions were made for the future research.

Anahtar Kelimeler

Knowledge sharing, knowledge management, physicians, hospital.

Kaynakça

• Adams, G. L. ve B. T. Lamond (2003), Knowledge Management Systems and Developing Sustainable Competitive Advantage, Journal of Knowledge Management, 7(2), 142‐154.
• Afiouni, F. (2007), Human Resource Management and Knowledge Management: A Road Map Toward Improving Organizational Performance, Journal of American Academy of Business, 11 (2), 124‐ 130.
• Aktaş, Z. (2003), Türkiye’de Bilgi Toplumuna Nasıl Erişiriz?, Türkiye Bilimler Akademisi, 1.Baskı, Ankara: Tübitak Matbaası.
• Alavi, M. ve D. E. Leidner (2001), Review: Knowledge Management and Knowledge Management Systems: Conceptual Foundations and Research Issues, MIS Quarterly, 25(1), 107‐136.
• Almashari M., M. Zairi, A. Alathari (2002), An Empirical Study of the Impact of Knowledge Management on Organizational Performance, Journal of Computing Information Systems, 42 (5), 74‐82.
• Andrews, K. M. ve B. L.Delahaye (2000), Influences on Knowledge Process in Organizational Learning: the Psychological Fitler, Journal of Management Studies, 37(6), 2322‐2380.
• Argote, L. ve P. Ingram (2000). Knowledge Trabsfer: a Basis for Competitive Advantage in Firms”, Organizational Behavior and Human Decision Processes, 82(1), 150‐169.
• Awad, E. ve H. Ghaziri (2004), Knowledge Management. New Jersey: Prentice Hall Publishing.
• Barca, M. (2003), “Yeni Ekonomide Bilgi Yönetiminin Stratejik Önemi”, http://www.bilgiyonetimi.org/cm/pages/mkl_gos.php?nt=145, (Erişim: 10.10.2007).
• Barth, S. (2003), “A Framework For Personal Knowledge Management Tools”, KMWorld, 12(1), 20‐21.
• Bartol, K. M. ve A. Srivastava (2002), Encouraging Knowledge Sharing: The Role of Organizational Reward Systems, Journal of Leadership and Organizational Studies, 9(1), 64‐76.
• Beijerse, R. P. (2000), Knowledge Management in Small and Medium‐Sized Companies: Knowledge Management for Entrepreneurs, Journal of Knowledge Management, 4(2), 162‐179.
• Bharadwaj, S. S. ve K. B. C. Saxena (2005), Knowledge Management in Global Software Teams, Vikalpa, 30(4), 65‐75.
• Bhatt G. D. (2000), Organizing Knowledge in the Knowledge Development Cycle, Journal of Knowledge Management, 4(1), 15‐ 26
• Bock,G., R. W. Zmud, Y. Kim, J. Lee (2005), Behavioral Intention Formation in Knowledge Sharing: Examining The Roles of Extrinsic Motivators, Social Psychological Forces and Organizational Climate, MIS Quarterly, 29(1), 87‐ 111.
• Bozkurt, S. ve Y. Bal (2006), Banka Çalışanlarının Bilgi Paylaşımı Davranışı Algılarına Yönelik Bir İnceleme, Uluslararası 5. Bilgi, Ekonomi ve Yönetim Kongresi Bildiriler Kitabı Cilt II, Kocaeli, Türkiye, 603‐612.
• Chang, S., ve M. Lee (2007), The Effects of Organizational Culture and Knowledge Management Mechanisms on Organizational Innovation: An Empirical Study in Taiwan, The Business Review, 7(1), 295‐ 301.
• Chen, L. (2006), Effect of Knowledge Sharing to Organizational Marketing Effectiveness in Large Accounting Firms That are Strategically Aligned, The Journal of American Academy of Business, 9(1), 176‐182.
• Chou, D. C. ve B. Lin (2002), Development of Web‐ Based Knowledge Management Systems, Human Systems Management, 21(3), 153‐ 158.
• Cuganesan, S. (2005), Intellectual Capital in Action and Value Creation, Journal of Intellectual Capital, 6(3), 357‐ 373.
• Cross, R. ve L. Baird (2000), Technology is not Enough: İmproving Performance by Building Organizational Memory, Sloan Management Review, 41(3), 69‐78.
• Çapar, B. (2003), Bilgi Yönetimi: Nasıl Bir İnsangücü?, http://www.bilgiyonetimi.org/cm/ pages/mkl_gos.php?nt=257, (Erişim:10.10.2007).
• Davenport, T., S. L Jarvenpaa, M. C. Beers (1996), Improving Knowledge Work Processes, Sloan Management Review, Summer, 53‐65.
• Demirel, Y. ve U. Durna (2006), Türk Bankacılık Sektöründe İşletme İçi Koşulların Bilgi Paylaşımına Yönelik Engellere Etkisi, Uluslararası 5. Bilgi, Ekonomi ve Yönetim Kongresi Bildiriler Kitabı Cilt II, Kocaeli, Türkiye, 999‐1013.
• Demirhan, A., ve S. Bozkurt (2010), Banka Çalışanlarının Bilgi Paylaşımı Davranışına Yönelik Tutumlarını Etkileyen Faktörler Üzerine Bir Araştırma, Journal of Yasar University, 18(5), 3016‐3027.
• Dixon, N. M. (2000), Common Knowledge: How Companies Thrive by Sharing What They Know, Harvard Business Press, Boston: MA.
• Durna, D., K. Ardıç, H. Uzun (2006), Yöneticilerin Bilgi Yönetimi ile İlgili Algı ve Davranışlarına Yönelik Bir Araştırma, Uluslararası 5. Bilgi, Ekonomi ve Yönetim Kongresi Bildiriler Kitabı Cilt II, Kocaeli, Türkiye, 641‐655.
• Epple, D., L. Argote, K. Murphy (1996), An Empirical İnvestigation of the Micro Structure of Knowledge Acquisition and Transfer Through Learning by Doing, Operations Research, 44(1), 77‐86.
• Garten, J. E. (1996), The Big Emerging Markets, Columbia Journal of World Business, 31(2), 7‐31.
• Ghosh, B. ve J. E. Scott (2007), Effective Knowledge Management Systems for a Clinical Nursing Setting, Information Systems Management, 24(1), 73‐ 84.
• Gold, A. H., A. Malhotra, A. H. Segars (2001), Knowledge Management: An Organizational Capabilities Perspective, Journal of Management Information Systems, 18(1), 185‐ 214.
• Grover V. ve T. Davenport (2001), General Perspective on Knowledge Management: Fostering A Research Agenda, Journal of Management Information Systems, 5‐21.
• Hasanali F. (2002), “Critical Success Factors of Knowledge Management”, www.kmadvantage.com/docs/km_articles/Critical_Success_Factors _of_KM.pdf Hofstede, G. (1980), Motivation, Leadership and Organization: Do American Theories Apply Abroad? Organizational Dynamics, 9, 42‐63.
• Hofstede, G. (1991), Cultures and Organizations: Software of the Mind. London: McGraw‐Hill.
• Hsieh, C. T., H. Yang, B. Lin (2002), Roles of Knowledge Management in Online Procurement Systems, Industrial Management & Data Systems, 102(7), 365‐ 370.
• Ipe, M. (2003), Knowledge Sharing in Organizations: A Conceptual Framework, Human Resource Development Review, 2(4), 337‐359.
• Jabr, N. H. (2007), Physicians’ Attitudes towards Knowledge Transfer and Sharing. International Business Journal, 17 (4), 248‐260
• Karadal, H. ve M. F. Özçınar (2003), Örgüt İçi Bilgi Paylaşımı: Bir Örnek Olay Çalışması, 2. Ulusal Bilgi, Ekonomi ve Yönetim Kongresi, Kocaeli Üniversitesi, 499‐ 510, 17‐18 Mayıs, Derbent, İzmit.
• Kavuncubaşı, Ş. (2000). Hastane ve Sağlık Kurumları Yönetimi, Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Kim, S. ve H. Lee (2006), The Impact of Organizational Context and Information Technology on Employee Knowledge‐Sharing Capabilities, Public Administration Review, 66(3), 370‐ 384.
• Koçel, T. (2007), İşletme Yöneticiliği, 11. Bası, İstanbul: Arıkan Basım Yayın Dağıtım Ltd. Şti.
• Köseoğlu, M. A., S. Ocak ve G. Şimşek (2009), Bilgi Paylaşımını Etkileyen Faktörler Nelerdir?: Bir Kamu Hastanesi Örneği, Uluslararası VII. Bilgi, Ekonomi ve Yönetim Kongresi, Yalova Üniversitesi‐ Istanbul Üniversitesi, 598‐612.
• Kwok, S. H. ve S. Gao (2005‐ 2006), Attitude Towards Knowledge Sharing Behavior, Journal of Computer Information Systems, 45‐51.
• Lee, C. ve W. Chen (2005), “The Effects of Internal Marketing and Organizational Culture on Knowledge Management in the Information Technology Industry” , International Journal of Management, 22(4), 661‐ 672.
• Liebowitz, J. (2004), “Getting the Most Out of your Organization’ s Knowledge Management”, Competitive Intelligence Magazine, 7(5), 27.
• Lin, H. F. (2007), Knowledge Sharing and Firm Innovation Capability: An Empirical Study, International Journal of Manpower, 28(3/4), 315–332.
• Marqués, D. P. ve F. J. G. Simón (2006), The Effect of Knowledge Management Practices on Firm Performance, Journal of Knowledge Management, 10(3), 143‐ 156.
• McDermott R. ve O. C. Dell (2001), Overcoming Cultural Barriers to Sharing Knowledge, Journal of Knowledge Management, 5(1), 76‐ 85.
• Mentaz G. (2001), A Holistic Approach to Realizing the Full Value of Your Knowledge Assets, Knowledge Management Review, 4(3), 10‐ 11.
• Michailova, S. ve K. Husted (2003), Knowledge‐Sharing Hostility in Russian Firms, California Management Review, 45(3), 59‐77.
• Nonaka, I. (1994), A Dynamic Theory of Organizational Knowledge Creation, Organization Science, 5(1), 14‐ 37.
• Ojha, A. K. (2005), Impact of Team Demography on Knowledge Sharing in Software Project Teams, South Asian Journal of Management, 12(3), 67‐78
• Polanyi, M. (1966), New York: The Tacit Dimension, Anchor Day. Qi, H. (2005), Strategy Implementation: The Impact of Demographic Characteristics on the Level of Support Received by Middle Managers, Management International Review, 45(1), 45‐70.
• Perry, E. L., C. T. Kulik, J. Zhou (1999), A Closer Look at the Effects of Subordinate‐ Supervisor Age Differrences, Journal of Organizational Behaviour, 20(3), 341‐357.