İşletmelerde Sosyal Sorumluluk: Oteller Üzerine Bir İnceleme

Yıl 2010, Cilt: 5 Sayı: 1, 97 - 110, 01.04.2010

Hülya Bakırtaş Bayram Zafer Erdoğan

Öz

Bu çalışmanın amacı, kavramsal ve tarihsel perspektiften sosyal sorumluluk kavramını açıklamak, hizmet endüstrisinde faaliyet göste‐ ren oteller üzerine yapılan bir uygulamayla sosyal sorumluluk ile otellerin yıldız sayıları arasındaki ilişkiyi test etmektir. Hizmet endüstri‐ sinde faaliyet gösteren otellerin farklı ilgi grupla‐ rına yönelik sosyal sorumluluklarını ne ölçüde yerine getirdiklerini belirlemeye yönelik herhan‐ gi bir çalışmanın yapılmamış olması, bu çalışma‐ nın yapılmasındaki en önemli etkendir. Araştır‐ manın örneklem alanını; üç, dört ve beş yıldızlı oteller oluşturmaktadır. Örneklem, 140 oteli içermektedir. Çalışmada otellerin yıldız sayısın‐ daki artışın, çalışanlar, toplum ve müşteriler açısından sosyal sorumluluğu yerine getirmedeki farklılığını belirlemek için ANOVA analizi kulla‐ nılmıştır. Ayrıca yıldız sayısındaki artışın, sosyal sorumluluğu yerine getirme düzeyinde herhangi bir değişim olup olmadığını belirlemek için de regresyon analizi yapılmıştır. ANOVA testi sonu‐ cunda, otellerin yıldız sayılarıyla çalışanlara ve topluma karşı sosyal sorumlulukları arasında anlamlı bir farklılık olmasına karşın, müşterilere karşı sosyal sorumlulukları açısından anlamlı bir farkın olmadığı görülmüştür. Regresyon analizi sonucunda ise, otellerin yıldız sayısının artmasıy‐ la, çalışanlara ve topluma karşı sosyal sorumlu‐ luklarında bir artış olmasına rağmen, müşterile‐ rine karşı sosyal sorumluluklarının değişmediği sonucuna ulaşılmıştır

Anahtar Kelimeler

Şirket sosyal sorumluluğu, karlılık, işletme sürdürülebilirliği, halkla ilişkiler, otel.

Corporate Social Responsibility: A Research on Hotels

Öz

The purpose of this study is to explain the social responsibility concept from conceptual and historical perspective and with an application worked are carry on hotels working at service industry, in order to analyze the relation be‐tween social responsibilities and their rankings, in terms of number of stars. Not accomplishing of a certain study directed different relation groups of hotel working at service industry is most important factor at accomplishing of this study. Sample field of research constitute hotels with three, four, five stars. Sample contains 140 hotels. The study is used about on ANOVA analy‐sis in order to determine different accomplishing social responsibilities in term of employees, society and customer of increasing at hotel’s number of star. Besides, the study is made to regression analysis in order to determine wheth‐er it happens certain change at level social responsibilities in term of increasing number of star. According to ANOVA, the relation between stars of hotel and social responsibilities toward their employees and the society are found to be anlamlı bir farklılık olmasına karşın, müşterilere karşı sosyal sorumlulukları açısından anlamlı bir farkın olmadığı görülmüştür. Regresyon analizi sonucunda ise, otellerin yıldız sayısının artmasıy‐la, çalışanlara ve topluma karşı sosyal sorumlu‐luklarında bir artış olmasına rağmen, müşterile‐rine karşı sosyal sorumluluklarının değişmediği sonucuna ulaşılmıştır. Anahtar kelimeler: Şirket sosyal sorumluluğu, statistically significant, but not the relationship between stars of hotel and social responsibilities toward their customers. Furthermore, as hotel’s number of star increase their social responsibili‐ties toward the employees and society increases while hotels social responsibilities toward their customers remain unchanged..

Anahtar Kelimeler

Corporate social responsibility CSR , profitableness, corporate sustainability, public relations, hotel.

Kaynakça

• Alpay, G., K. Develioğlu ve İ. Evcimen (2002), “ İşletmelerin Sosyal Sorumlulukları : Belirleyici Etken Olarak Kurumsal Değerler”, 10. Ulusal Yönetim Organizasyon Kongresi Bildiri Kitabı, 945‐960.
• Bartol, K. M. ve D.C. Martin (1994), Management, USA: Mc Graw‐Hill Company,. Black, L. D. ve C.E.J. Hartel (2003), “The Five Capabilities of Socially Responsible Companies”, Journal of Public Affairs, 4(2), 125‐144.
• Carroll, A. B. (1979), “A Three‐Dimensional Conceptual Model of Corporate Performance”, The Academy of Management Review, 4(4), 497—505.
• Clark, C.E. (2000), “Differences Between Public Relations and Corporate Social Responsibility: An Analysis”, Public Relations Review, 26(3), 363‐380.
• Clemens, B. (2001), “Changing Enviromental Strategies over Time: An Empirical Study of the Steel Industry in the United States”, Journal of Enviromental Management, 62(2), 221‐231.
• Cramer, J. (2005), “Experiences with Structuring Corporate Social Responsibility in Dutch Industry”, Journal of Cleaner Production, 13(6), 583‐592.
• Friedman, M. (1970), “The Social Responsibility of Business is to Increase Its Profits”, New York Times Magazine.
• Goodpaster, K.E. (1989), “Note on the Corporation As Moral Environment”, Ethics in Practice, ( Ed. Kenneth R. Andrew), Harward Business School, Boston.
• Griffen, R.W. (1993), Management, Fourth Edition,, Boston: Hougton Mifflin Company.
• Gross, C.W. and Verma, H.L. (1977), “Marketing and Social Responsibility”, Business Horizon, 20(5), 75‐82.
• Gündoğmuş, Bülent (2002), “Şirketlerin Sosyal Sorumlulukları”, Marketing Türkiye, 1(8).
• Halıcı, A. (2001), “İşletmelerde Sosyal Sorumluluk Stratejileri: Çanakkale İlinde Bir Araştırma”, Yönetim ve Ekonomi, 7(1), Manisa: Celal Bayar Üniversitesi, 11‐27.
• Hardjono, W. and M.V. Marrewıjk (2001), “The Social Dimensions of Business Excellence”, Corporate Environmental Strategy, 8(3), 223‐233.
• Hemphill, T. A. (1997), “Legislating Corporate Social Responsibility”, Business Horizon, 40(2), 53‐58.
• Ivancevich J., P. Lorenzi, S.J. Skinner ve P.B. Crosby (1994), Management: Quality and Competitiveness, USA: Richard D. Irwin, Inc.
• Jamali, D. ve R. Mirshak (2007), “Corporate Social Responsibility (CSR): Theory and Practice in a Developing Country Context”, Journal of Business Ethics, 72, 243‐262.
• Jones, M.T. (1999), “The Institutional Determinants of Social Responsibility”, Journal of Business Ethics, Kluwer Academic Publisher, 20(2), 163–179.
• Joyner, B. ve P. Dinah (2002), “Evolution and Implementation: A Study of Values, Business Ethics and Corporate and Social Responsibility”, Journal of Business Ethics, 41(4), 297–311.
• Karake, S. ve A. Zeinab (1999), Organizational Downsizing, Discrimination, Westport: Greenwood Publishing Gorup.
• Karna, J., E. Hansen ve H. Juslin (2001), “Social Responsibility in Environmental Marketing Planning”, European Journal of Marketing, 37(5/6), 848‐871.
• Maignan, I. ve O.C. Ferrell (2004), “Corporate Social Responsibility and Marketing: An Integrative Framework”, Journal of the Academy of Marketing Science, 32(1), 3–19.
• Mosley, D.C., P.H. Pietri ve L.C. Meggison (1996), Management Leadership in Action, Fifth Edition, New York: Harper Collins College Publishers,.
• Porth, S. J. (2003), Strategic Management: A Cross‐Functional Approach, Pearson Education Inc.,.
• Pringle, H. ve M. Thompson (2000), Marka Ruhu: Sosyal Sorumluluk Kampanyaları ile Marka Yaratmak, (Çev. Zeynep Yelçe‐ Canan Feyyat), Scala Yayıncılık.
• Rondinelli, D. A. ve M. A. Berry (2000), “Environmental Citizenship in Multinational Corporations: Social Responsibility and Sustainable Development”, Europen Management Journal, 18(1), 70–84.
• Schermerhorn, J. R. (2004), Core Concepts of Management, United Stated of America: John Willer and Sons Inc.,.
• Torlak, Ö. (2001), Pazarlama Ahlakı: Sosyal Sorumluluklar Ekseninde Pazarlama Kararları ve Tüketici Davranışlarının Analizi, İstanbul: Beta Yayınları.
• Warhurst, A. ve P. Mitchell (2000), “Corporate Social Responsibility and The Case of Summitville Mine”, Resources Policy, 26(2), 91–102.
• Wempe, J. ve M. Kaptein (1998), “The Ethics Report: A Means of Sharing Responsibility”, Business Ethics: A European Review, 7(3), 131–139.