Sürdürülebilir Su İçin Fırsat Maliyeti Modelleme Yaklaşımı ile Gelir Getirmeyen Su Maliyeti Tahmini

Yıl 2023, Cilt: 18 Sayı: 2, 397 - 416, 01.08.2023

Vedat EKERGİL Ezgi POLAT

https://doi.org/10.17153/oguiibf.1266194

Öz

Uluslararası Su Birliği ile Amerikan Su İşleri Birliği su kaybını önlemek ve sebep olan unsurları tanımlamak için su denetimi kavramını geliştirmişlerdir. Türkiye’de su kayıplarıyla mücadele ve su denetiminde ortak terminoloji sağlamak için şehirlerin su ve kanalizasyon idarelerinden “standart su dengesi tablosu (SSDT)’nu hazırlaması talep edilmektedir. Çalışmanın amacı; SSDT kapsamında su denetimi aracılığıyla sürdürülebilir su geleceğinin katkısını ortaya koymak, gelir getirmeyen su (GGS) miktarına bağlı gelir kaybını belirlemek, fırsat maliyetini hesaplamak ve GGS maliyeti hesaplaması için “fırsat maliyetini bir model” olarak önermektir. Çalışmanın sonucunda, GGS’nin fırsat maliyetinin hesaplanması sayesinde GGS tahmini maliyetinin sistematik bir şekilde azaltılması ve kayıp yönetimi hesaplamalarına katkı sunması beklenmektedir.

Anahtar Kelimeler

Sürdürülebilirlik, Su Denetimi, Fırsat Maliyeti, Gelir Getirmeyen Su, Standart Su Dengesi Tablosu

Destekleyen Kurum

-

Teşekkür

-

Prediction of Non-Revenue Water Cost Via Opportunity Cost Modeling Approach for Sustainable Water

Öz

The International Water Association and the American Water Works Association have developed the concept of water audit to prevent water loss and identify the factors that cause it. In Türkiye, the water and sewerage administrations of the cities are requested to prepare the "standard water balance table (SSDT)" to combat water losses and provide common terminology in water control. The main objectives of this study are to reveal the contribution of a sustainable water future through water auditing, to determine the loss of income due to the amount of non-revenue water (NRW), to calculate the opportunity cost, and to propose the "opportunity cost as a model" for calculating the NRW cost. As a result, we believe that the calculation of the opportunity cost of NRW will reduce the estimated cost of NRW and contribute to the loss management calculations.

Anahtar Kelimeler

Sustainability, Water Auditing, Opportunity Cost, Non-Revenue Water, Standard Water Balance Chart.

Kaynakça

• Alegre H.; Baptista J.M.; Cabrera E. Jr.; Cubillo F.; Duarte P.; Hirner W., Parena R. (2006), “IWA Manual Best Practice Series: Performance Indicators for Water Supply Services”, 2th Ed., London: IWA Publishing.
• Al-Qawasmi O.; Al Sharif M. (2021), “Water Audits of Academic Institutions in Water Stressed Countries; the Case of the Jordan University”, Jordan Journal of Earth and Environmental Sciences, Vol. 13, No: 1: 54-59.
• Arregui, F. J., Cobacho, R., Soriano, J. ve Jimenez-Redal, R. (2018), “Calculation Proposal for the Economic Level of Apparent Losses in a Water Supply System”, Water, Vol 10, No: 12: 1-32.
• American Water Works Association-AWWA. (2009), “Water Audits and Loss Control Programs: AWWA Manual, M36”, Denver: American Water Works Association.
• Batchelor C.; Hoogeveen J.; Faurès J., Peiser L. (2016), “Water Accounting and Auditing-a Sourcebook, Food and Agriculture Organization of the United Nations”, Water Reports: 1-208.
• Borsting, M. (2023), “Managing Non-Revenue Water. AVK International”, https://www.avkvalves.eu/en/insights/water-technology/managing-non-revenue-water
• Büyükmirza, H.K. (2019). “Maliyet ve Yönetim Muhasebesi: Tekdüzene Uygun Bir Sistem Yaklaşımı”, 23. Baskı, Ankara: Gazi Kitabevi.
• Dilcan, Ç.C.; Çapar, G.; Korkmaz, A.; İritaş, Ö.; Karaaslan, Y.; Selek, B., (2018), “İçme Suyu Şebekelerinde Görülen Su Kayıplarının Dünyada ve Ülkemizdeki Durumu”, Anahtar ve Verimlilik Dergisi, C.354, 9-18.
• Elkharbotly, M.R.; Seddik, M., Khalifa, A. (2022), “Toward Sustainable Water: Prediction of non-revenue water via Artificial Neural Network and Multiple Linear Regression modelling approach in Egypt”, Ain Shams Engineering Journal, Vol. 13.
• Eugine, M. (2017), “Predictive Leakage Estimation Using The Cumulative Minimum Night Flow Approach,” American Journal Of Water Resources, Vol. 5, No: 1: 1-4.
• Farley, M.; Wyeth, G.; Ghazali, Z.; Istandar, A., Singh, S. (2008), “The Manager’s Non-Revenue Water Handbook: A Guide to Understanding Water Losses United States Agency for International Development”, 1-100.
• Fırat, M.; Yılmaz S., Bozkurt, C. (2021), “Su Kayıp Yönetimi İçin Temel Hesaplama Araçlarının Geliştirilmesi ve Temel Su Kayıp Bileşenlerinin Analizi”, Gümüşhane Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, C. 11, S.2: 405-416.
• González-Gómez, F.; García-Rubio, M.A., Guardiola, J. (2011), Why Is Non-revenue Water So High in So Many Cities? International Journal of Water Resources Development, Vol. 27, No: 2: 345-360.
• Guillerme, A. (1988), “The Genesis Of Water Supply, Distribution And Sewerage Systems in France, 1800–1850. In Technology And The Rise Of The Networked City İn Europe And America”, Temple University, Press: France.
• İslamoğlu A. (2009), “Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri: SPSS Uygulamalı”, İstanbul: Beta Yayıncılık.
• İstanbul Büyükşehir Belediyesi Faaliyet Raporu. (2003), https://www.iski.gov.tr/web/ , (Erişim: 2 Ocak 2023).
• İSKİ Faaliyet Raporları (2008), [https://www.iski.gov.tr/web/tr-TR/kurumsal/stratejik-plan-ve-performans-programi1/faaliyet-raporlari2, (Erişim: 05.01.2023)]
• İstanbul Büyükşehir Belediyesi. (2020), “İklim Değişikliği ve Su Yönetimi Sempozyumu”, (Erişim: 30. 01. 2020).
• İSKİ Faaliyet Raporları (2021), [https://www.iski.gov.tr/web/tr-TR/kurumsal/stratejik-plan-ve-performans-programi1/faaliyet-raporlari2, (Erişim: 05.01.2023)]
• İstanbul Büyükşehir Belediyesi. (2023), https://www.iski.istanbul/web/tr-TR/haberler1/haberler-detay/kayip-kacak-orani-gerilemeye-devam-ediyor1, (Erişim: 03.01.2023).
• Khatabook. (2023), “The Detailed Concept of Opportunity Cost: Definition And Example”, https://khatabook.com/blog/what-is-opportunity-cost/, (Erişim: 05.01.2023).
• Kılıç, R. (2021), “The Strategic Development For Water Loss Prevention”, Application Water Science, Vol. 11, No: 28: 1-11.
• Kingdom, B., Liemberger, R. ve Marin, P. (2006), “The Challenge of Reducing Non-revenue Water (NRW) in Developing Countries. How the Private Sector Can Help: A Look at Performance-based Service Contracting, Washington, DC: The World Bank”, Water Supply and Sanitation Sector Board Discussion Paper: 1-40.
• Liemberger, R, Wyatt, A. (2018), “Quantifying The Global Non-Revenue Water Problem”, In Water Science Technology: Water Supply, Vol. 19, No: 3: 831-837.
• Muhammetoğlu H.; Muhammetoğlu A. (2017), “İçme Suyu Temin ve Dağıtım Sistemlerindeki Su Kayıplarının Kontrolü El Kitabı”, 1. Baskı, Ankara: Su Yönetimi Genel Müdürlüğü: 1-150.
• Organisation for Economic Co-operation and Development [OECD]. (2012), “OECD Environmental Outlook to 2050. The Consequences of Inaction”, OECD Publishing, https://www.oecd-ilibrary.org/environment/oecd-environmental-outlook-to-2050_9789264122246-en
• Organisation for Economic Co-operation and Development (2019), “Türkiye Çevresel Performans İncelemesi”, https://www.oecd.org/env/country-reviews/Highlights-Turkiye-2019-TURKISH-WEB.pdf (Erişim: 19.01.2019).
• Özkan, M.; Bağcı, İ. (2019), “Kaynaktan kullanıcıya ulaşana kadar suyun yarısından fazlası kaybediliyor”, Tarım ve Orman Bakanlığı. http://www.turktarim.gov.tr/Haber/223/kaynaktan-kullaniciya ulasana-kadar-suyun-yarisindan-fazlasi-kaybediliyor, (Erişim: 01.01.2019).
• Öztürk, M. (2020), “İçme suyu şebeke sistemi sanki halbur”, Independent Türkçe, https://www.indyturk.com/node/281516/t%C3%BCrki%CC%87yeden-sesler/i%CC%87%C3%A7me-suyu-%C5%9Febeke-sistemi-sanki-halbur, (Erişim: 05.12.2020).
• Patil, H. (2022), “Non revenue Water”. https://alchetron.com/Non-revenue-water, (Erişim: 31.07. 2022).
• Ress, E.; Roberson, J.A. (2016), “The Financial and Policy Implications of Water Loss”, Journal‐ American Water Works Association, Vol. 108, No:2: 77- 86.
• Sturman, J.; Ho, G.; Mathew, K., (2004), “Water Auditing and Water Conservation”, London: IWA Publishing.
• T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı, (2021), “Tarım ve Orman Bakanlığı 2021 Yılı İdare Faaliyet Raporu”, https://www.tarimorman.gov.tr/SGB/Belgeler/Bakanl%C4%B1k_Faaliyet_Raporlar%C4%B1/TOB%202021%20YILI%20%C4%B0DARE%20FAAL%C4%B0YET%20RAPORU.pdf (Erişim: 12.11.2022).
• T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı, (Kasım, 2022), Tarım ve Orman Bakanı Kirişçi’den 81 İlin Belediye Başkanına Su Verimliliği Seferberliği Mektubu, [Basın bülteni]. https://www.tarimorman.gov.tr/Haber/5602/Tarim-Ve-Orman-Bakani-Kirisciden-81-Ilin-Belediye-Baskanina-Su-Seferberligi-Mektubu, (Erişim: 28.11.2022).
• The Water Services Regulation Authority, [OFWAT], (2022), “Su endüstrisinde sızıntı”, “https://www.ofwat.gov.uk/leakage-in-the-water-industry/#_ftnref1, (Erişim: 21.11.2022).
• Türkiye İstatistik Kurumu, (2020), Su ve Atıksu İstatistikleri”, https://data.tuik.gov.tr/Search/Search?text=su%20g%C3%B6sterge (Erişim: 01.12.2020).
• Türkiye İstatistik Kurumu, (2022), “Nüfus ve Konut Sayımı”, https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Nufus-ve-Konut-Sayimi-2021-45866, (Erişim: 10 Aralık 2022).