The Effect of Social Transfer Policies on Income Distribution in Türkiye

Yıl 2025, Cilt: 20 Sayı: 1, 1 - 16

Arınç Boz

Öz

The redistributive effect of public transfer policies due to their role in affecting income distribution is the starting point of the research. The effects of public transfer expenditures on income distribution in Türkiye between 2010 and 2019 were analyzed. In the analysis, the Household Budget Survey micro data set published by TURKSTAT was used In the research, findings were obtained that public transfer expenditures in Türkiye during the examined period reduced income inequality by reducing Gini coefficients between 0.026 and 0.030. It has been concluded that the retirement pensions obtained by individuals are the type of transfer with the highest redistributive effect, as they affect the Gini coefficient between 0.019 and 0.022. In addition, it was observed that different types of transfers other than pension have a limited impact on income inequality.

Anahtar Kelimeler

Income Distribution, Transfer Policies, Micro Data, Türkiye

Türkiye’de Sosyal Transfer Politikalarının Gelir Dağılımına Etkisi

Öz

Gelir dağılımını etkilemedeki rolü nedeniyle kamu transfer politikalarının yeniden dağıtıcı etkisinin incelenmesi araştırmanın çıkış noktasıdır. Bu bağlamda Türkiye’de 2010 ile 2019 yılları arasında kamu transfer harcamalarının gelir dağılımına etkisi analiz edilmiştir. Yapılan analizde TÜİK tarafından yayınlanan Hanehalkı Bütçe Anketi mikro veri seti kullanılmıştır. Araştırmada Türkiye’de incelenen dönemde kamu transfer harcamalarının Gini katsayılarını 0,026 ile 0,030 arasında düşürerek gelir eşitsizliğini azalttığına ilişkin bulgular elde edilmiştir. Bireylerin elde ettiği emeklilik maaşları ise Gini katsayısını 0,019 ile 0,022 arasında etkilemesi sebebiyle yeniden dağıtıcı etkisi en yüksek transfer türü olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca emeklilik maaşı dışındaki diğer transfer türlerinin gelir eşitsizliğine etkisinin kısıtlı düzeyde olduğu gözlemlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Gelir Dağılımı, Transfer Politikaları, Mikro Veri, Türkiye

Etik Beyan

Etik Kurulu gerekmemektedir.

Destekleyen Kurum

Yok

Teşekkür

Yok

Kaynakça

• Albayrak, Ö. (2009), The Redistributive Effects of Fiscal Policies in Turkey, 2003, Doktora Tezi, Nottingham Üniversitesi, Nottingham.
• Al‐Marhubi, F. A. (2000), “Income Inequality and Inflation: The Cross‐Country Evidence”, Contemporary Economic Policy, C. 18, S. 4: 428-439.
• Alpdoğan, H. (2023), “Türkiye’de Ekonomik Büyüme, Gelir Dağılımı ve Yoksulluk İlişkisi”, Sayıştay Dergisi, C. 34, S.129: 259-290.
• Alvaredo, F.; Gasparini, L. (2015), “Recent Trends in Inequality and Poverty in Developing Countries”, Handbook of Income Distribution, (Ed. A. B. Atkinson ve F. Bourguignon.), Amsterdam: Elsevier: 697-805.
• Ballini, F., Betti, G., Çalık, G., Daşkıran, Z.; Karakaş, M. (2009), “The Sienna Micro-Simulation Model (SM2) for the Tax-Benefit System in Turkey”, Working Paper, N. 81: 1-21.
• Bargain, O.; Callan, T. (2007), “Analysing the Effects of Tax-Benefit Reforms on Income Distribution: A Decomposition Approach”, IZA Discussion Paper Series, N. 3078: 1-15.
• Bayar, A. A., Günçavdı, Ö.; Levent, H. (2020), “Türkiye’de Vergilerin Gelir Dağılımı Üzerine Etkileri” İstanbul Politik Araştırmalar Enstitüsü Politika Raporu, S. 2: 1-60. https://www.istanpol.org/post-turkiye-de-vergilerin-gelir-dagil-m-zerine-etkileri, (Erişim: 24.04.2023).
• Birol, Ö. H. (2013), “Klasikler, Marx, Keynes ve Sonrası: Laissez-Faire Liberalizminden Günümüz Piyasa Ekonomisine”, Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, C. 15, S. 1: 95-110.
• Boratav, K. (1969), “1950-1960 Döneminde Tarım Dışındaki Emekçi Gruplar Arasında Gelir Dağılımındaki Değişiklikler”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, C. 24, S. 1: 201-229.
• Boz, A.; Dökmen, G. (2022), “Türkiye’de Vergi ve Transfer Politikalarının Gelirin Yeniden Dağılımına Etkisi: Lorenz Eğrileri ile Bir Analiz”, Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Dergisi, C. 12, S.24: 389-416.
• Brendler, P. (2023), “Rising Earnings Inequality and Optimal Income Tax and Social Security Policies”, Journal of Monetary Economics, Vol. 134: 35-52.
• Briggs, A. (1961), “The Welfare State in Historical Perspective. European Journal of Sociology”,Vol. 2, No. 2: 221-258.
• Caminada, K., Goudswaard, K; Wang, C. (2012), “Disentangling Income Inequality and the Redistributive Effect of Taxes and Transfers in 20 LIS Countries Over Time”, Luxemburg Income Study Working Paper Series, Vol. 581, No. 42350: 1-47.
• Cerniauskas, N., Sologon, D. M.; O’Donoghue, C. (2022), “Income Inequality and Redistribution in Lithuania: The Role of Policy, Labor Market, Income, and Demographics”, The Review of Income and Wealth Series, Vol. 68, No.1: 131-166.
• Çakar, B. Y. (2010), Comparative Analysis of Poverty and Inequality in Turkey, Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Çavuşoğlu, T.; Hamurdan, Y. (1966), Gelir Dağılımı Araştırması 1963, Ankara: Devlet Planlama Teşkilatı. Çetin, B. I.; Gün, M. (2013), “Türkiye’de 2002-2009 Yılları Arasında Gelir Bileşenleri ve Gelir Eşitsizliğinin Analizi”, Çalışma ve Toplum, C. 36, S. 1: 253-292.
• Doğan, C.; Tek, M. (2007), “Türkiye’de Gelir Dağılımının Toplanma Oranı Yöntemiyle Analizi”, Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, C. 3, S. 2: 93-119.
• Erol, K. O. (2022), “TURKMOD: Developing a Tax and Benefit Microsimulation Model for Turkey,” Centre for Microsimulation and Policy Analysis Working Paper Series, Vol. 1, No. 22: 1-25.
• Eurostat Veri Merkezi (2024), https://ec.europa.eu/eurostat/databrowser/view/tps00098__ custom_9768544/default/table?lang=en, (Erişim: 23.01.2024).
• Ferriere, A., Grübener, P., Navarro G.; Vardishvili, O. (2022), “On the Optimal Design of Transfers and Income-tax Progressivity”, International Finance Discussion Papers, No. 1350: 1-50.
• Fleischacker, S. (2004), A Short History of Distributive Justice, Cambridge: Harvard University Press. Fuest, C., Niehues, J.; Peichl, A. (2009), “The Redistributive Effects of Tax Benefit Systems in Enlarged EU”, IZA Discussion Paper, No. 4520: 1-31.
• Gilbert, N.; Terrell, P. (2014), Dimensions of Social Welfare Policy, 8. Baskı, Essex: Pearson Education Limited. Gini, C. (1912), Variabilità e Mutuabilità: Contributo allo Studio delle Distribuzioni e delle Relazioni Statistiche, Bologna: Tipografia Di Paolo Cuppini.
• Golladay, F. L.; Haveman, R. H. (1977), The Economic Impacts of Tax-Transfer Policy: Regional and Distributional Effects, New York: Academic Press.
• Gründler, K.; Köllner, S. (2017), “Determinants of Governmental Redistribution: Income Distribution, Development Levels, and the Role of Perceptions,” Journal of Comparative Economics, Vol. 45, No. 4: 930-962.
• Güçlü, S.; Bilen, M. (1995), “1980 Sonrası Dönemde Gelir Dağılımında Meydana Gelen Değişmeler”, Yeni Türkiye Dergisi, S. 6: 160-171.
• Hammer, B., Michael, C.; Silvia, D. P. (2021), “Redistribution Across Europe: How Much and to Whom?”, JRC Working Papers on Taxation and Structural Reforms, No. 14: 1-28.
• Hérault, N.; Azpitarte, F. (2015), “Recent Trends in Income Redistribution in Australia: Can Changes in the Tax-Benefit System Account for the Decline in Redistribution”, Economic Record, Vol. 91, No. 292: 38-53.
• Immervoll, H., Lietz, C., O’Donoghue, C., Verbist, G., Levy, H., Mantovani, D.; Holly Sutherland, H. (2005), “Household Incomes and Redistribution in the European Union: Quantifying the Equalising Properties of Taxes and Benefits”, IZA Discussion Paper, No. 1824: 1-24.
• Immervoll, H.; Richardson, L. (2011), “Redistribution Policy and Inequality Reduction in OECD Countries: What Has Changed in Two Decades?” LIS Working Paper Series, No. 571: 1-97.
• Joumard, I., Pisu, M.; Bloch, D. (2012), “Tackling Income Inequality: The Role of Taxes and Transfers”, OECD Journal: Economic Studies, N. 1: 37-70.
• Karluk, S. R.; Ünal, U. (2017), “Türkiye Ekonomisinde Yoksulluk, Yolsuzluk ve Gelir Dağılımı İlişkisi”, MPRA Paper, No. 70118: 1-21.
• Keynes, J. M. (1936), The General Theory of Employment, Interest and Money, London: Macmillan.
• Kubar, Y. (2011), “Bir İktisat Politikası Amacı Olarak Gelir Dağılımı: Türkiye Örneği (1994–2007) Analizi”, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, C. 1, S. 2: 227-246.
• Kuznets, S. (1955), “Economic Growth and Income Inequality”, The American Economic Review, Vol. 45, No. 1: 1-28.
• Luebker, M. (2015), “Redistribution Policies”, Labour Markets, Institutions and Inequality: Building Just Societies in the 21st Century, (Ed. J. Berg), Cheltenham ve Northampton: Edward Elgar Publishing: 211-241.
• Martinez-Vazquez, J., Moreno-Dodson, B.; Vulovic, V. (2012), “The Impact of Tax and Expenditure Policies on Income Distribution: Evidence from a Large Panel of Countries”, ICEPP Working Papers, N. 77: 1-45.
• Marx, I., Nolan, B.; Olivera, J. (2015), “The Welfare State and Antipoverty Policy in Rich Countries”, Handbook of Income Distribution, (Ed. A. B. Atkinson ve F. Bourguignon), Amsterdam: Elsevier: 2063-2139.
• Meltzer, A. H.; Richard, S. F. (1981), “A Rational Theory of the Size of Government”, Journal of Political Economy, Vol. 89, No. 5: 914-927.
• Milanovic, B. (2000), “The Median-Voter Hypothesis, Income Inequality, and Income Redistribution: An Empirical Test with the Required Data”, European Journal of Political Economy, Vol. 16, No. 3: 367-410.
• Musgrave, R. A. (1959), The Theory of Public Finance, New York: McGraw Hill.
• O’Higgins, M.; Ruggles, P. (1981), “The Distribution of Public Expenditures and Taxes Among Households in the United Kingdom”, Review of Income and Wealth, C. 27, S. 3: 298-326.
• Öztürk, N. (2009), İktisatta Bölüşüm: Kuram-Politika, Ankara: Palme Yayıncılık.
• Özyer, M. A. (2014), Vergilerin Gelir Eşitsizliğine Etkisi: 2002-2008 Dönemi için Bir Analiz, Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Pigou, A.C. (1920), The Economics of Welfare, Londra: Macmillan and Co.
• Piketty, T. (2014), Yirmi Birinci Yüzyılda Kapital, çev. Hande Koçak Cimitoğlu, İstanbul, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Rawls, J. (1967), “Distributive Justice”, Philosophy, Politics and Society, (Ed. Laslett, P ve Runciman, W.G.), London: Series III.
• Rawls, J. (1971), A Theory of Justice, Cambridge: Harvard University Press.
• Sandmo, A. (1998), “The Welfare State: A Theoretical Framework for Justification and Criticism”, Swedish Economic Policy Review, No. 5: 11-33.
• Sarc, Ö. C. (1967), Devlet Planlama Teşkilatının Gelir Dağılımı Araştırması, İstanbul: İktisadi Araştırmalar Tesisi.
• Scervini, F. (2012), “Empirics of the Median Voter: Democracy, Redistribution and the Role of the Middle Class”, J Econ Inequal, Vol. 10: 529–550.
• Smith, A. (1776), An Inquiry into the Nature and Causes of the Wealth of Nations, Londra.
• Şeker, S. D. (2008), Türkiye’de Sosyal Transferlerin Yoksulluk Üzerindeki Etkileri, Uzmanlık Tezi, Sosyal Sektörler ve Koordinasyon Genel Müdürlüğü, Ankara.
• Tabar, Ç. (2023), “Vergilerin Gelir Dağılımı Üzerindeki Etkisi: OECD Ülkeleri Üzerine Panel Veri Analizi”, International Journal of Public Finance, C. 8, S. 1: 67-84.
• Türkiye İstatistik Kurumu [TÜİK], Hanehalkı Bütçe Anketi Mikro Veri Seti 2010-2019.
• Türkiye İstatistik Kurumu [TÜİK], Sosyal Koruma İstatistikleri (2010-2022), https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Social-Protection-Statistics-2008-2012-16201, (Erişim: 12.01.2024).
• Wang, C., Caminada, K.; Goudswaard, K. (2012), “The Redistributive Effect of Social Transfer Programmes and Taxes: A Decomposition Across Countries”, International Social Security Review, Vol. 65, No. 3: 27-48.
• Yardımcıoğlu, F.; Yayla, Y. E. (2020), “Sosyal Harcamaların Gelir Dağılımı Üzerindeki Etkisi: Orta ve Doğu Avrupa Ülkeleri Örneği”, Gümrük Ticaret Dergisi, C. 7, S. 19: 34-48.
• Yılmaz, E.; Tansever, S. S. (2019), “Income Distribution and Redistribution”, Journal of Economic Issues, C. 53, S. 4: 1103-1125.
• Yılmaz, H. H., Dinçer, M., Demirel, O., Tunca, D.; Özyer, S. İ. (2016), “Türkiye’de Gelir Üzerinden Alınan Vergilerin Yeniden Dağıtım Etkisi: 2002-2013 Dönemi”, TÜBİTAK Projesi, Ankara. http://tubitakvergi.ankara.edu.tr/Rapor.pdf, (Erişim: 29.10.2023).