Bulanık Mantıkta Korelasyon Katsayısı; Meterolojik Olaylarda Bir Uygulama

Yıl 2007, Cilt: 20 Sayı: 1, 151 - 162, 30.06.2007

Sevil Şengin Zerrin Aşan

Öz

 Korelasyon iki yada daha çok sayıda değişken arasındaki ilişkiyi göstermekte ilişki miktarı ise korelasyon katsayısı ile belirlenmektedir. İki değişken arasındaki doğrusal ilişkinin derecesini belirleyen korelasyon katsayısını bulanık veriler içinde hesaplamak mümkündür. Bulanık veriler için hesaplanan korelasyon katsayısı bulanık kümeler arasındaki ilişkinin gücünü ortaya koymasının yanı sıra bulanık kümelerin pozitif veya negatif ilişkili olupolmadığını da ortaya koymaktadır. Bu çalışmada istatistiksel korelasyon katsayılarından Pearson korelasyon katsayısı ve bulanık korelasyon katsayısı üzerinde durulmuştur.Uygulamada  meterolojik olaylar ele alınmıştır. Sözkonusu olaylarda  yağış miktarı, güneşlenme süresi ve oransal nem değişkenleri arasındaki ilişki için bulanık korelasyon katsayısı hesaplanmıştır. Sonuç olarak oransal nem ve yağış miktarı kümelerinin pozitif yönlü yüksek bir ilişkiye sahip olduğu görülmüştür. 

Anahtar Kelimeler

İstatistiksel korelasyon katsayısı, bulanık korelasyon, bulanık kümeler, bulanık istatistiksel korelasyon..

Correlatıon Coeffıcıent In Fuzzy Logıc; An Applıcatıon In Meteorologıcal Events

Öz

Correlation is used to show the relationship among two or more variables while the strentgh of the relation is defined by the correlation coefficient. It is also possible to calculate the correlation coefficient for fuzzy data. The correlation coefficient identifies whether there is positive or negative relation among the fuzzy sets beside giving information about the level of the relations. In this study, Pearson correlation coefficient as statistical correlation coefficient and correlation coefficient for fuzzy data are considered for meteorological events. The correlation coefficient is used to show the relationships among sunshine, precipitation durations and humidity ratios. The results indicate that there is a positive relationship between humidity ratio and precipitation. 

Anahtar Kelimeler

Statistical correlation coefficient, fuzzy correlation, fuzzy sets, fuzzy statistical correlation coefficient..

Kaynakça

• [1] Köksal, A., İstatistik Analiz metotları, İstanbul, 1980.
• [2] Şıklar, E., Regresyon Analizine Giriş Anadolu Üniversitesi, Eskişehir, 2000.
• [3] Apaydın, A., Kutsal, A. ve Atakan, C., Uygulamalıİstatistik, Ankara, 1994.
• [4] Türkbey, O., Makina sıralama problemlerinde çok amaçlı bulanık küme yaklaşımı, Gazi Üniversitesi, Müh. Mim. Fakülte Dergisi, Vol.18, No: 2, Ankara, pp.63-77, 2003.
• [5] Elmas, Ç., Bulanık mantık denetleyiciler, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2003.
• [6] Klir, J.G. ve Yuan, B., Fuzzy sets and fuzzy logic theory and applications, Prentice Hall , New Jersey, 1995.
• [7] Öztürk, C.A., Mercan, D.E., Toprak, F., Kişi, Ö. ve Şahin, U., Bulanık mantık kurs notları, İTÜ Bulanık Mantık ve Teknoloji Kulübü, İstanbul, 2003.
• [8] Zadeh, L.A., Fuzzy sets, Information and Control, No: 8, pp.338-353, 1965.
• [9] Chiang, D.A. ve Lin, N.P., Correlation of fuzzy sets, Fuzzy Sets and Systems, Vol.102, pp.221-226, 1999.