Eskişehir-Süpren Yöresinde Bir Taş Ocağında Patlatmadan Kaynaklanan Yer Sarsıntılarının Ölçülmesi Ve Analizi

Yıl 2003, Cilt: 16 Sayı: 2, 1 - 14, 31.12.2003

Hakan Ak Adnan Konuk

Öz

Açık ocak madenciliğinde, patlatma kaynaklı yer sarsıntıları, patlatma yeri civarındaki yerleşim birimleri için önemli riskler oluşturabilmektedir. Bu nedenle, patlatmanın kaçınılmaz olduğu yerlerde, yer sarsıntısı ve hava şokundan kaynaklanan çevre problemlerinin çözümü için atımların mutlaka kontrol altına alınması gerekmektedir. Bu çalışmada, Eskişehir-Süpren Köyü civarındaki bir taş ocağında yapılan patlatmaların kontrol altına alınabilmesi için, köy halkının da şikayetleri doğrultusunda, patlatmalardan kaynaklanan yer sarsıntılarının ölçümü ve analizi yapılmıştır. Ölçümler, White Seis II marka bir sismograf ile hem Süpren Köyü yönünde hem de şantiyeye ait binaların bulunduğu yönde yapılmıştır. İstatistiksel olarak yapılan değerlendirmeler sonucunda, ölçekli mesafeler ve maksimum parçacık hızları arasında iyi korelasyonlu bir ilişki elde edilerek, tasarımlarda dikkate alınmış ve atımlar kontrol altına alınmıştır.

Anahtar Kelimeler

Taş ocağı, Patlatma, Yer sarsıntısı, Hasar

The Analysis And The Measurement Of Ground Vibrations Induced By Blasting In A Quarry At The Region Of Eskişehir-Süpren

Öz

In open pit mining, vibrations induced by blasting can bring important risks to settlements around the blasting area. For this reason, if blasting operations are unavoidable, shots must be taken under control to eliminate the environmental problems arisen from ground vibrations and air blast. The aim of this study is to measure and analyze the ground vibrations induced by blasting in the quarry near to Süpren village located in the city of Eskişehir in order to take the shots under the control. White Seis II seismograph was used for the measurement in the two direction. First is in the direction of Supren Village and the other is in the direction of sitebuildings. As a result of statistical evaluation, a good correlation has been obtained between scaled distances and maximum particle velocities and shots have been taken under control.

Anahtar Kelimeler

Quarry, Blasting, Ground Vibration, Damage

Kaynakça

• [1] Erkoç Ö.Y., ‘ Patlatma ile Çevreye Verilen Sarsıntıda Frekansın Önemi ve Değerlendirilmesi’, Türkiye 14. Madencilik Kongresi, ss. 73-80, 1995.
• [2] Kahriman, A., Karadoğan, A.K., Görgün, S., Tuncer G., “Taş Ocaklarında Patlatmadan Kaynaklanan Yer Sarsıntısının Ölçülmesi ve Analizi” 2. Ulusal Kırmataş Sempozyumu 99, ss. 129-141, İstanbul-1999.
• [3] Atlas Powder Company, ‘Explosives and Rock Blasting’, Filed Technical Operations, Subsidiary of the Tyler Corporation, Dallas, Texas, USA, 1987.
• [4] White Industrial Seismology, Inc. “Consultants in Blasting Vibration Effects” Manual, 1997.
• [5] Tabak, F., “Süpren (Eskişehir), Mermerlerinin Teknolojik Özellikleri ve Verimlilik Analizi”, Yüksek Lisans Tezi, Osmangazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Temmuz, 1995.
• [6] Kahriman, A., Tuncer, G., Görgün, S., Karadoğan, K., “Çatalca Yöresi Sarıkayatepe Taş Ocağında Patlatmadan Kaynaklanan Titreşim Ölçüm Sonuçlarının Değerlendirilmesi”, 2. Ulusal Kırmataş Sempozyumu 99, ss. 149-156, İstanbul-1999.
• [7] Kahriman A., Görgün S., Karadoğan A. & Tuncer G., “ Taşıt Araçlarının Yan Sanayii Altyapı İnşaatında Patlatmadan Kaynaklanan Titreşim Ölçümleri ve Değerlendirilmesi”, 4. Delme ve Patlatma Sempozyumu, ISBN 975-395-380-1, ss. 125-134, 2000.
• [8] Ceylanoğlu A., Arpaz E., “ Divriği Demir ve Kangal Kömür Açık İşletmelerinde Patlatma Kaynaklı Yersarsıntısı ve Hava Şoku Ölçümlerinin Sonuçları”, 4. Delme ve Patlatma Sempozyumu, ISBN 975-395-380-1, ss. 135-145, 2000.
• [9] Siskind D.E., Stagg, M.S., Koop, J.W., Dowding, C.H., “Structure Response and Damage Produced by Ground Vibration from Surface Mine Blasting”, RI 8507, U.S. Bureau of Mines, 74 pages, 1980.
• [10] Olofsson, S.O., "Applied Explosives Technology for Construction and Mining", APPLEX, Sweden, 1988.