Sulama Kanallarında Görülenş İşenz Emin Problemleri Ve Înşaa T Önlemleri

Yıl 1999, Cilt: 12 Sayı: 1, 23 - 44, 30.06.1999

Hasan Tosun

Öz

Genlefen veya fifen zeminler, ıslanma ve kuruma işlemleri sonucunda hacim

degiykligi gösterir. Yağışın az buharlafmamn oldukça fazla olduğu bölgelerde sıkça

görülen bu zeminler; desteklediği yapılarda, özellikle zati ağırlığı düfüîc olan küçük

binalarda, yol döfeme ve kaplamalar mda ve bazı su yapılarmda hasara neden

olmakladır. Bu etki, sulama kanalları ve diğer bazı hafif su yapılarmda, yapının su

taşıması ve sistemin zaman zaman yuklenip bofaltılması nedenleriyle daha yoğun

Şekilde ortuya çıkmaktadır. Bu çalışmada {isen killerin infaal mühendisliği yönünden

tanımlanması yapılmakta, fifme potansiyelinm beîirlenmesi re stabilizasyonu ile ilgili

hususlar kısaca özetlenmekte {isen zemin problemler'min görüldüğü üç ayrı projede

edinilen deneyimler ve bu problemlerin çözümii doğrultusumia tılman tasarım ve infaa/

önlemleri değerlendirilmektedir. Ayrıca konuyla ilgili yapilmasi gereken temel

mühendislik hizmetlerim de değimlmektedir.

Anahtar Kelimeler

Şifen zemin, fifme potansiyeli, fi.;me basıncı, sulama kanalı, zemin sîabiîizasyonu.

Kaynakça

• [1J F. H. Chen, "Foundaîlon on Expansîve Soıls", American Elsevier Selence Publication, New York, 1988.
• [2] H. Tosun, "Hafif Su Yapıları Açisindan Şişen Killerin Önemi ve Bir Uygulama", Mühendislik Jeolojisi Türk Milli Komitesi Bülteni, V. 14, p:94-109, l 992.
• [3] H. Tosun, ve H. Kımıızıtaş "Harran K.illerinin Şişme Potansiyeli ve Bölgede inşa Edilecek Su Yapılan için Önemi", Dolgu Barajlar Yoniinden Zemin Mekaniği Problemleri Sempozyumu, 20-25 Eylül 1993, Gümiildür, Bildiri kitabı, s:313-327.
• [4] H.Tosun, K. Birden ve O.S.Dİyar, "Harran Kiilerinin (IV.Kısım) Geoteknik Özelikleri ve Şişme Potansiyeli" GAP 2-Mühendisîik Kongresİ, Harran Universitesi, Şanlıurfa, 1998, Bildiri kitabı, s:201-207.
• [5] DSİ, "Teknik Rapor (KÖS IV-VII Kısım Sulama İnşaatı)" Teknik Araştırma ve Kalite Kontrol Dairesi Başkanlığı, Rapor no:95/72 (kumm içi yayın), 1995.
• [6] D.E. Jones and K.A. Jones, "Treating Expansive Soİts", Civil Engineermg, V. 57, N.8, ASCE, 1987.
• [7] D.P.Coduto, "Geoîechnicaî Engineering-Principîes and Practice", Prentİce- Hail, New Jecsey, 1999.
• [8] Ş.Bekişoğiu, "Siiîama Şebekesmm Klasik Kanaleî ve Kondu Sîstemîenmn Mukayesesi'\ DSI Genel Müdürlüğü işletme ve Bakım Dairesi Başkanlığı, Ankara, 44 Sayfa, 1993.
• [9] J. D.Neİson, and J.M.Debora, "Expansivc Soils-Problems and Pracftce m Foundation and Pavemenl Engineering", J. Willey and Sons,New York, 259p, 1992.
• [10] J. K.Mithceîl, "' f''undamcnîals ofSoü Bekavior" John Wİley and Sons, New York, 422 p, 1972.
• [il] T. V/. Lambe. \S'o;7 Stahi!ızation'\ ChapîerfourofFoundation Engineering, G. A. Leonards (ed. ), McGran'-Hill, New York, 1962.
• [12] T. V/.Lambe, The Character cmd îdentification of Expamîve soils, saiî PVC meler , Federal Housing Admİnistortİon, Technical sludîes program, FHA 701, 1960.
• [13] W.G. Hoitz and H. Gibbs, " Engİneering properties ofexpansive clays" Transact AÎC£, V. 121, p:641-677, 1956.
• [14] H. B. Seed, R. J.Woodward and R. Lundgren, "Prediction ofswe)ling potantial for compacted clays", Journal ASCE, Soil Mech. and Foundations Div., Vol. 88, 1962.
• [15] AEJV, "Şanlıurfa HEPP Main Outlet Canal Report for Rehabililalion ofClayey Section , Atatürk Dara and Povver Plant Engineers Joint Venture, 1991, (unpublished).
• [16] M. N. Oneill and N. Poormayed, "Methödology tor foundations on expansive clays" Joıınıa! oflhe Geotechnical Engineering Division. ASCE, V. 106, No.GT, p. 1345-1367, 1980.
• [17] H.Tosun ve K.Sevinçli, "Şişen Killer Ozerine inşa Edilecek Hafif Su Yapılan İçin Proje kriterleri", DSI 40. Yıl Sempozyumu, Ankara, 833-844, 1994