İSTANBUL’DA MİMARLARLIK BÜROLARINDA ÇALIŞAN MİMARLARIN ZAMAN YÖNETİMİ DAVRANIŞLARININ İNCELENMESİ

Yıl 2024, Cilt: 32 Sayı: 3, 1582 - 1607

Ebrar Saral , Esin Kasapoğlu

https://doi.org/10.31796/ogummf.1350848

Öz

Zaman, önemi her geçen gün daha çok artmakta olan bir kaynaktır. Karmaşık bir yapısı olan mimari tasarım sürecinin başarısı, projelerin istenilen sürede ve kalitede gerçekleşmesi bireylerin ve örgüt yöneticilerinin zamanlarını etkin bir şekilde yönetmesi ile mümkün olacaktır. Bu kapsamda bireylerin ve örgütlerin yıllar geçtikçe, zamanlarını daha etkili yönetmeyi öğrenecekleri düşüncesinden yola çıkılmıştır. Çalışmanın amacı, öncelikle mimarlık alanında faaliyet gösteren bürolarda, iş veren ve iş gören mimarların zaman yönetimi davranışlarının mimarların yaşı ve çalışma deneyimi ile mimarlık bürolarının faaliyet yılları arasındaki ilişkiyi ölçmektir. Sonrasında, mimarların zaman yönetimi değişkenlerinin birbirleriyle olan ilişkileri çerçevesinde, zaman yönetimi davranışlarının çözümlenmesi hedeflenmektedir. Bu kapsamda, zaman ve zaman yönetimi kavramları, mimarlık bürolarında zaman yönetimi ve zaman yönetimi değişkenleri ele alınmıştır. Zamanı planlama, zaman kullanımı, zamandan tasarruf, zaman tuzakları ve iletişim zaman yönetimi değişkenleri olarak kabul edilmiştir. Yapılan kaynak taraması çerçevesinde mimarların zaman yönetimi davranışlarına yönelik dört varsayım geliştirilmiştir. Geliştirilen varsayımlar çerçevesinde, soru kağıdı farklı alanlarda yapılmış çalışmalarda kullanılmış örneklerden yola çıkılarak hazırlanmıştır. Araştırma kapsamında İstanbul’da faaliyet gösteren mimarlık bürolarında iş gören ve iş veren olarak çalışan mimarlar arasında zaman yönetimi davranışlarını ölçen bir anket çalışması yapılmış, yapılan çözümlemeler sonrasında elde edilen sonuçlar değerlendirilmiştir. Yapılan istatiksel çözümlemeler sonucunda, yaş ve çalışma deneyimi ile zamandan tasarruf, büronun faaliyet yılının ise zaman kullanımı değişkeni ile ilişkisi olduğunu göstermektedir. Çalışmanın ikinci adımında yapılan çözümlemeler, mimarların zaman yönetimi davranışları kendi içinde değerlendirildiğinde, değişkenler arasında yüksek ve çok yüksek düzeyde anlamlı ilişkiler olduğunu göstermektedir. Elde edilen bulgular varsayımları desteklemiş olmakla birlikte, mimarların projenin başarısında etkili zaman yönetiminin öneminin yeterince farkında olmadıklarını da göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Mimar, Mimarlık Bürosu, Mimari Tasarım, Zaman

Etik Beyan

Çalışmada araştırma ve yayın etiğine uyulmuştur.

INVESTIGATION OF THE TIME MANAGEMENT BEHAVIOURS OF ARCHITECTS WORKING IN ARCHITECTURAL OFFICES IN ISTANBUL

Öz

Time is a crucial asset, and its significance is increasing day by day. Architectural design process is complicated, and success of the of the projects, namely completing within the desired time and quality will be possible if individuals and organizations manage their time effectively. In this context, it is based on the idea that individuals and organizations will learn to manage their time effectively over the years. The aim of this study is, firstly, to measure the relationship between time management behaviors of employee and employer architects working in the architectural design offices and the age and working years of the architects, and the activity years of the architectural design offices. Secondly, it is aimed to analyze the time management behaviors of architects within the frame of the relationships between time management variables. For this purpose, the concepts of time and time management, time management in architectural design offices and time management variables are discussed. Time planning, time use, time saving, time traps and communication were accepted as time management variables. Within the framework of the literature review, four hypotheses were developed regarding the time management behaviors of architects and a questionnaire was prepared based on the examples used in studies conducted in different fields. Within the scope of this research, a survey was conducted with the prepared questionnaire to measure time management behaviors of employee and employer architects working in architectural offices in Istanbul, and after the analysis the results obtained were evaluated. As a result of the statistical analysis, it is found that age and working years of the architects are related with time saving variable, and the activity years of the offices are related with the time use variable. Secondly, following the analyzes show that there are high and very high-level significant relationships between the time management behaviors of architects. Although the findings support the hypothesizes, the results also show that architects are not sufficiently aware of the importance of effective time management for the success of the project.

Anahtar Kelimeler

Architect, Architectural Office, Architectural Design, Time, Time management

Kaynakça

• Adair, J. (2018). Etkili zaman yönetimi. İstanbul: Babıali Kültür Yayıncılığı.
• Akatay, A. (2003). Örgütlerde zaman yönetimi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10, 281-300. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/susbed/issue/61774/923492
• Akdemir, A. ve İnal, İ.H. (2022). Pandemi sürecindeki zaman yönetimi ve çalışan performansı ilişkisinde işe adanmışlık kavramının aracı rolü. İşletme Araştırmaları Dergisi, 14(1), 931-946. doi:10.20491/isarder.2022.1419
• Akyüz, B., Ünal, Ö., F., Mete, M. ve Doger, F. (2015). İnşaat sektöründe zaman yönetimi: Irak’ın kuzeyindeki Türk şantiyeleri üzerine bir araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21(1), 85-106. Erişim adresi https://dergipark.org.tr/tr/pub/sbe/issue/23146/247226
• Akyüz, M., Yılmaz, F. T. ve Aldemir, K. (2020). Zaman yönetim becerilerinin akademik başarı ile ilişkisi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 19(73), 414-424. doi:10.17755/esosder.579867
• Alay, S. ve Koçak, S. (2003). Üniversite öğrencilerinin zaman yönetimleri ile akademik başarıları arasındaki ilişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 35(35) 326-335. Erişim adresi https://dergipark.org.tr/tr/pub/kuey/issue/10362/126846
• Alay, S. ve Koçak, S. (2002). Validity and reliability of time management questionnaire. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22, 9-13. Erişim adresi: http://efdergi.hacettepe.edu.tr/yonetim/icerik/makaleler/920-published.pdf
• Andrews, J. (1996). Creative ideas take time: business practices that help product managers cope with time pressure. Journal of Product & Brand Management, 5 (1) 6-18.
• Bayramlı, Ü. Ü. (2017). Zaman yönetimi. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Bovteev, S. V. ve Kanyukova, S.V. (2016). Development of methodology for time management of construction projects. Magazine of Civil Engineering, 2(62), 102-112. doi: 10.5862/MCE.62.10
• Caven, V. ve Raiden, A. (2010) Work-life balance among architects. 26th Yıllık ARCOM Konferansı Bildiri Kitabı, 533-542, Leeds, UK.
• Chin, L. S. ve Hamid A. R. A. (2015). The practice of time management on construction project. Procedia Engineering, 125, 32 – 39. doi: 10.1016/j.proeng.2015.11.006
• Claessens, B.J.C., van Erde, W., Rutte, C. G. ve Roe, R.A. (2007). A review of the time management literature. Personnel Review, 36(2), 255-276. doi: 10.1108/00483480710726136
• Çelik, A., Şimşek, M. Ş., ve Soysal, A. (2016). Zaman yönetimi: yönetsel zamanda etkinlik. Konya: Eğitim Kitabevi.
• Çıracıoğlu, A. S. ve Yaman, H. (2021). BIM based time management among construction contractors in Turkey: an interview study. Periodica Polytechnica Architecture, 52(2), 192–204. doi: 10.3311/PPar.17918
• Çivici, T. (2016). İş doyumu, demotivasyon faktörlerileri ve tükenmişlik arasındaki ilişki: mimarlar üzerine bir araştırma. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18(2), 131-150. Erişim adresi https://dergipark.org.tr/tr/pub/trakyasobed/issue/30207/326001
• Dağlı, A. (2000). Zaman yönetimi. Eğitim ve Bilim, 25(117), 42–49. Erişim adresi http://egitimvebilim.ted.org.tr/index.php/EB/issue/view/102
• Demir, E. (2016). Çalışanların zaman yönetimi becerilerinin işletme verimliliği üzerindeki etkisi: Aşkale Gümüşhane çimento fabrikası uygulaması. Yüksek Lisans Tezi, Gümüşhane Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gümüşhane
• Demirel, T. E. ve Ramazanoğlu, F. (2005). Yöneticiler açısından etkin zaman yönetimi tekniklerinin değerlendirilmesi. Fırat Üniversitesi Doğu Araştırmaları Dergisi, 4(1), 30-35. Erişim adresi https://dergipark.org.tr/tr/pub/fudad/issue/47056/591933
• Dmytryshyn, M. ve Goran, T. (2022). Proposal of an effective time management system. Management, 27(2), 283-298. doi: 10.30924/mjcmi.27.2.15
• Durmaz, M., Hüseyinli, T. ve Güçlü, C. (2016). Zaman yönetimi ile akademik başarı arasındaki ilişki. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 5(7), 2291-2303. doi: 10.15869/itobiad.260266
• Efil, İ. (2015). İşletmelerde yönetim ve organizasyon. Bursa: Dora Yayıncılık.
• Elmezaini, N. (2015). Time management in engineering consulting firms. Journal of Engineering Research and Technology, 2(2),105-111. Erişim adresi https://journals.iugaza.edu.ps/index.php/JERT/article/view/1644/1577
• Erbil, Y. ve Akıncıtürk, N. (2010). Mimarlık ofislerinin yenilikçilik sürecinde; kullanıcı ve müşterilerin stratejik rolü üzerine kalitatif bir araştırma deneyimi. Megaron, 5(1), 43-50. Erişim adresi: https://megaronjournal.com/tr/jvi.aspx?pdir=megaron&plng=tur&un=MEGARON-63004
• Erdem, R. ve Kaya, S. (1998). Zaman yönetimi. Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi, 7(2), 99-120.
• Eroğlu, F. ve Bayrak, S. (1994). Örgüt faaliyetleri açısında zaman yönetimi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 10(3-4), 255-270. Erişim adresi https://dergipark.org.tr/tr/pub/atauniiibd/issue/2678/35107
• Farouk, A., Ahmed, H. A. E. ve Abd-Elazeem, A. M. (2023). The Efficiency of time management during the design process for residential buildings to achieve sustainable project management. International Journal of Architectural Engineering and Urban Research, 6(2), 255-270. doi:10.21608/IJAEUR.2024.261534.1062
• Farrell, M. (2017) Time management. Journal of Library Administration, 57(2), 215-222. doi: 10.1080/01930826.2017.1281666
• Fidan, Y. (2011). Özel sektör ve kamu yöneticilerinin zaman yönetimi davranışlarının karşılaştırılması. Adıyaman Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6, 47-74. doi: 10.14520/adyusbd.117
• Fitsimmons, G. (2008). Time management part I: goal setting as a planning tool. The Bottom Line: Managing Library Finances, 21(2), 61-63. doi: 10.1108/08880450810898328
• George, D. (2012). A Practical Application of Time Management, Time Management, Prof. Todor Stoilov (Ed.), Rijeka, Croatia: InTech. Erişim adresi: http://www.intechopen.com/books/timemanagement/a-practical-application-of-time-management
• Grissom, J. A., Loeb, S. ve Mitani, H. (2015). Principal time management skills – Explaining patterns in principals’ time use, job stress, and perceived effectiveness. Journal of Educational Administration, 53(6), 773-793. doi: 10.1108/JEA-09-2014-0117
• Güçlü, N. (2001). Zaman yönetimi. Kuram ve Uygulama Eğitim Yönetimi, 25(25), 87-106. Erişim adresi https://dergipark.org.tr/tr/pub/kuey/issue/10371/126932
• Karatepe, H., Yüce, U. ve Yıldırım, T. (2020). Zaman yönetimi: Üniversite öğrencileri üzerinde bir araştırma. Bartın Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 11(21), 1-21. Erişim adresi https://dergipark.org.tr/tr/pub/bartiniibf/issue/54672/630924
• Koch, R. (1998). The 80/20 principle: the secret of achieving more with less. New York: Bantam Doubleday Dell Publishing Group.
• Kıral, E. (2014). Yöneticilik zaman ister. Çağdaş Yönetim Bilimleri Dergisi, 1(1), 4-9. Erişim adresi https://dergipark.org.tr/tr/pub/cybd/issue/50119/643207
• Küçükaltan, D., Karalar, S. ve Keskin, G. (2013). Etkili zaman yönetimi uygulamalarında yöneticileri engelleyen zaman tuzakları: Edirne il merkezindeki tekstil fabrikalarında görev yapan yöneticiler üzerinde bir araştırma. KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 15(24), 65-73. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/kmusekad/issue/10212/125489
• Latif, H., Fidan, F. ve Uçkun, G. (2004). Örgütlerde zaman kaybettiren faktörler: Sorunlar ve çözüm önerileri: bir kamu kurumu örneği. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi İşletme İktisadı Enstitüsü, Yönetim Dergisi. 15(49), 41-53. Erişim adresi: https://search.trdizin.gov.tr/tr/yayin/detay/4377/
• Obonadhuze, B. I., Eze, C. E., Siunoje, L. U. ve Sofolaha, O. (2021). Causes and effects of ineffective communication on construction projects. Borneo Journal of Sciences & Technology, 3(1), 77-92. doi: 10.3570/bjost.2021.3.1-11
• Olubajo, O., Hughes, W. ve Schweber, L. (2019). Construction programmes and programming: a critical review. Emerald Reach Proceedings Series, 2, 189–194. doi: 10.1108/S2516-285320190000002045
• Onunze, C. N. (2015). Time management in architectural practice. Journal of Environmental Sciences and Resources Management, 7(1), 75-84. https://www.cenresinjournals.com/wp-content/uploads/2020/02/Page-75-84-0395.pdf
• Otter, A.D. & Emmitt, S. (2007). Exploring effectiveness of team communication: balancing synchronous and asynchronous communication in design teams. Engineering, Construction and Architectural Management, 14 (5), 408-419. doi: 10.1108/09699980710780728
• Örücü, E., Tikici, M. ve Kanbur, A. (2007). Farklı sektörlerde faaliyetlerini sürdüren işletmelerde zaman yönetimi üzerine ampirik bir araştırma: Bursa ili örneği. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 6(20), 9-31. https://dergipark.org.tr/tr/pub/esosder/issue/6134/82260
• Özer, M. A. (2012). Çalışma hayatında zaman tuzakları ve zamanı etkin yönetmek. HAK-İŞ Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi, 1(2), 44-75. Erişim adresi https://dergipark.org.tr/tr/pub/hakisderg/issue/7578/99477
• Öztürk, H. ve Yıldırım, T. D., (2018). Ofis yönetimi El Kitabı. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Project Management Institute. (2021). A guide to the project management body of knowledge. Erişim adresi: https://www.pmi.org/pmbokguidestandard/foundational/pmbok
• Reunanen, T., Windahl, R. ve Vanharanta, H. (2016). Innovativeness through time management. Advances in Human Factors, Business Management, Training and Education. Advances in Intelligent Systems and Computing, 498. Cham: Springer. doi: 10.1007/978-3-319-42070-7 27
• Sabuncuoğlu, Z. ve Paşa, P. (2002). Zaman yönetimi. Bursa: Ezgi Kitabevi.
• Safonov, Y., Maslennikov, Y. ve Kashubskyi, A. (2017). Time management and its implementation at production companies. Baltic Journal of Economic Studies, 3(1), 82-87. Erişim adresi: https://cyberleninka.ru/article/n/time-management-and-its-implementation-at-production-companies
• Sainz, M. A., Ferrero, A. M. ve Ugidos, A. (2019). Time management: skills to learn and put into practice. Education +Training, 0040-0912. doi: 10.1108/ET-01-2018-0027.
• Sarfraz, H. (2017). Differentiated time management skills between leadership styles: simplified with a cross-cultural approach. Development and Learning in Organizations, 31(6),14-18. doi: 10.1108/DLO-02-2017-0009
• Shehu, S. (2021). A review of time management factors in construction project delivery. Journal of Project Management and Practice, 1(2), 34-45. doi: 10.22452/jpmp.vol1no2.3
• Smitheram, J. & Kidd, A. N. (2020). On time within an architectural community. Time & Society, 29(1), 5-27. doi: 10.1177/0961463X18820737
• Soh, I. (2003). The acquisition and analysis of time management perception in the architectural domain (Doktora Tezi). Graduate Studies of Texas A&M University, Texas.
• Tutar, H. (2020). Zaman yönetimi, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Türkel, S. ve Leblebici, N., D., (2000). Yönetim bilimi açısından zamanın anlamı ve etkili zaman yönetiminin esasları. Hacettepe Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18(1), 351-376. Erişim adresi https://dergipark.org.tr/tr/pub/huniibf/issue/30223/326880
• Varga, A.P. (2011). Time management, business issues, competition, and entrepreneurship. UK: Nova Science Publisher.
• Vatan, F. ve Özsoy, S. A. (2002). Zaman yönetimi. Ege Üniversitesi, Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi, 18(3), 89-104. Erişim adresi https://dergipark.org.tr/tr/pub/egehemsire/issue/49617/635954
• Winch, G. ve Schneider, E. (1993). The strategic management of architectural practice. Construction Management and Economics, 11(6), 467-473. doi: 10.1080/01446199300000052
• Wu, D. ve Passerini, K. (2013). Uncovering knowledge-based time management practices – implications for project management. International Journal of Managing Projects in Business, 6(2), 332-348. doi: 10.1108/17538371311319052
• Yenihan, B. ve Öner, M. (2013). Zamanı yönetmek: Üniversite öğrencilerinin zaman yönetimi becerilerinin incelenmesi. Trakya Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi E-Dergi, 2(2), 56-68. Erişim adresi https://dergipark.org.tr/tr/pub/bartiniibf/issue/54672/630924
• Yılmaz, V. ve Düşükcan, M. (2022). Üst düzey yöneticilerde etkin zaman yönetimi: Fırat Üniversitesi örneği. Fırat Üniversitesi Harput Araştırmaları Dergisi, 9(17), 117-136. Erişim adresi https://dergipark.org.tr/tr/pub/had/issue/68927/1065767
• Yılmaz, A. ve Aslan, S. (2002). Örgütsel zaman yönetimi. C. Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 3(1), 25-46. Erişim adresi https://kutuphane.dogus.edu.tr/mvt/pdf.php
• Yılmaz, A. (2015). Örgütsel yaşamda etkin zaman yönetimi. Bursa: Ekin Yayınevi.
• Zampetakis, L. A., Bouranta, N., & Moustakis, V. S. (2010). On the relationship between individual creativity and time management. Thinking skills and creativity, 5, 23–32. doi:10.1016/j.tsc.2009.12.00