Üniversite kampüsleri, sadece akademik faaliyetlerin yürütüldüğü mekânlar değil, aynı zamanda barınma, sosyal etkileşim, kültürel faaliyetler ve çevresel bilinç açısından da önemli kamusal alanlardır. Bu bağlamda sürdürülebilir kampüs tasarımı; erişilebilirlik, okunabilirlik ve mekânsal bütünleşme gibi unsurları dikkate alan çok boyutlu bir planlama yaklaşımını gerektirir. Bu çalışma, sürdürülebilir kampüs tasarımı ilkeleri doğrultusunda İnönü Üniversitesi Merkez Kampüsü'nün mekânsal özelliklerinin, 2022 yılında revize edilen master plan ile nasıl değiştiğini analiz etmeyi amaçlamaktadır. Çalışmanın temel hipotezi, 2022 yılı planlaması ile birlikte kampüsün erişilebilirlik ve okunabilirlik düzeylerinde mekânsal bütünleşme yoluyla anlamlı bir artış yaşandığıdır. Çalışmada yöntem olarak Mekan Dizimi (Space Syntax) analiz tekniği kullanılmış; 2018 yılı hâlihazır durumu ile 2022 yılı master planı karşılaştırılarak bütünleşme (integration), tercih (choice) ve bağlantısallık (connectivity) değerleri üzerinden değerlendirmeler yapılmıştır. DepthmapX yazılımı aracılığıyla üretilen aks haritaları üzerinde yapılan analizlerde, 500 m, 1000 m, 2000 m ve global (Rn) yarıçaplarda erişilebilirlik ve okunabilirlik ölçütleri belirlenmiştir. Son olarak mevcut durum ile yeni mekânsal özellikler karşılaştırılmıştır. Elde edilen bulgular, 2022 yılı master planında uzun eksenel çizgilerin ağırlık kazandığını, bu durumun bazı yarıçaplarda erişilebilirlik ve okunabilirlik düzeylerinde artış sağladığını göstermektedir. Genel eğilim, kampüsün mekânsal bütünlüğünde ve dolaşım sistemlerinde sürdürülebilirlik açısından olumlu bir gelişim olduğunu ortaya koymaktadır. Sonuç olarak mekânsal organizasyonun gelişimiyle birlikte özellikle yaya hareketliliği, sosyal etkileşim alanlarının erişimi ve alanın bütüncül kullanım potansiyelinde sürdürülebilirliğe katkı sunan değişimler gözlemlenmiştir. Çalışma, mekânsal analizlerin sürdürülebilir kampüs tasarımı sürecindeki rolüne açıklık getirerek, planlama kararlarının çevresel, sosyal ve fonksiyonel sürdürülebilirlik açısından değerlendirilmesi gerektiğini ortaya koymaktadır.
Erişilebilirlik Okunabilirlik Sürdürülebilir Kampüs tasarımı Mekan Dizimi Mekânsal Özellikler
University campuses are not merely spaces where academic activities take place, but also significant public environments in terms of accommodation, social interaction, cultural activities, and environmental awareness. In this context, sustainable campus design requires a multidimensional planning approach that takes into account elements such as accessibility, intelligibility, and spatial integration. This study aims to analyze how the spatial characteristics of İnönü University’s Central Campus have changed in line with the principles of sustainable campus design following the revised master plan of 2022. The central hypothesis of the study is that the 2022 planning process has led to a significant improvement in the campus's levels of accessibility and intelligibility through enhanced spatial integration. The methodology employed in this study is the Space Syntax analysis technique. The existing conditions as of 2018 and the 2022 master plan were compared using integration, choice, and connectivity values. Accessibility and intelligibility metrics were determined through axial map analyses generated with DepthmapX software, using radii of 500 m, 1000 m, 2000 m, and a global (Rn) radius. Finally, the current situation and the newly proposed spatial features were compared. The findings indicate that the 2022 master plan places greater emphasis on longer axial lines, which has led to increased levels of accessibility and intelligibility at certain radii. The overall trend reveals a positive development in the spatial coherence and circulation systems of the campus, contributing to sustainability. As spatial organization has improved, changes supporting sustainability have been observed, particularly in pedestrian mobility, access to areas of social interaction, and the holistic utilization potential of the campus environment. This study sheds light on the role of spatial analysis in the sustainable campus design process and highlights the necessity of evaluating planning decisions from environmental, social, and functional sustainability perspectives.
Accessibility intelligibility Sustainable Campus Design Space Syntax Spatial Characteristics
Birincil Dil | Türkçe |
---|---|
Konular | Mimarlık (Diğer) |
Bölüm | Araştırma Makaleleri |
Yazarlar | |
Erken Görünüm Tarihi | 15 Ağustos 2025 |
Yayımlanma Tarihi | 22 Ağustos 2025 |
Gönderilme Tarihi | 8 Ocak 2025 |
Kabul Tarihi | 7 Temmuz 2025 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 Cilt: 33 Sayı: 2 |