BİR KAMU HARCAMASI TÜRÜ OLARAK VERGİ HARCAMASI VE TÜRK KURUMLAR VERGİSİ AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2005, Cilt: 6 Sayı: 2, 77 - 93, 01.06.2005

Emrah Ferhatoğlu

Öz

Devletin çeşitli ekonomik ve sosyal amaçları vardır. Bu amaçlara ulaşmada kullanılan araçlardan birisi kamu harcamalarıdır. 1960’lı yılların sonundan bu yana aynı amaçlara ulaşmada doğrudan kamu harcamaları yerine vergi ayrıcalıklarının kullanılabilmesi sıkça tartışma konusu olmuştur. Bu gibi vergi ayrıcalıklarına vergi harcaması denir. Gelişmiş ülkelerde vergi harcaması analizlerinin kullanımı vergi ayrıcalıklarının maliyetinin belirlenmesi bakımından yaygınlaşmaktadır. Vergi harcaması bütçelerinin ve analizlerinin bütçe sürecine entegrasyonu uygulanmakta olan vergi politikasının değerlendirilmesi bakımından önemli olmakla birlikte Türkiye’de vergi harcamaları ile ilgili böyle bir çalışmaya başlanılmamıştır. Türkiye’de vergi sistemi aracılığı ile yapılan kamu harcamalarının maliyetleri henüz bilinmemektedir. Bu çalışmanın amacı Türk kurumlar vergisi sisteminde yer alan vergi harcamalarının maliyetlerini kurumlar vergisi beyanname özetleri kullanarak hesaplamaktır

Anahtar Kelimeler

Kamu Harcamaları, Vergi Harcamaları, Kurumlar Vergisi

TAX EXPENDITURES AS A TYPE OF PUBLIC EXPENDITURES: AN EVALUATION OF TURKISH CORPORATE TAX

Öz

Governments have a variety of economic and social objectives. One instrument to achieve these objectives is public expenditures. It has often been argued since late 1960’s that governments can use tax concessions, as a substitute for direct public spending, to achieve the same objectives. Such tax concessions are referred to as tax expenditures. The use of tax expenditures analysis to determine cost of tax concessions is increasing in the developed countries. Although integration tax expenditure budgets and analysis to public budgeting process is getting important to evaluate tax policy which had been put into practice, Turkey haven’t begun such a study about tax expenditures. In Turkey, the cost of public expenditures through tax system is, still, unknown. The purpose of this study is to calculate, the cost of tax expenditures in the Turkish Corporate Tax System using Corporate Tax Return Summaries.  

Anahtar Kelimeler

Public Expenditures, Tax Expenditures, Corporate Tax

Kaynakça

• Ataç, B. (2002). Maliye Politikası. Anadolu Üniversitesi Eğitim, Sağlık ve Bilimsel Araştırma Çalışmaları Vakfı Yayınları No: 118, Altıncı Baskı, Eskişehir.
• Ahmed, Q. M. (2001). “A Test of Relative Efficacy of Tax Expenditures and Direct Expenditures: A Neo-Classical Approach”, Journal of Development Economics. Vol. 65, 477-489.
• Benker, K. M. (1986). “Tax Expenditure Reporting: Closing The Loophole in State Budget Over Sight”, National Tax Journal. Vol. 39, No. 4. 403-417.
• Bird, R. M. ve Oldman, O. (1990). Taxation in Developing Countries. Fourt Edition, The Johns Hopkins Universty Press.
• Bildirici, Z. (1989). Çeşitli Ülkelerde ve Ülkemizde Yatırımları Özendirici Vergi Teşvikleri. Anadolu Üniversitesi İ.İ.B.F. Yayınları No: 70, Eskişehir.
• Davie B. F. ve Duncombe, B. F. (1972). Public Finance. Holt, Rinehart and Winston, Inc., New York.
• Kulu, B. (2000). “Vergi Harcaması ve Uygulama Örnekleri”, Vergi Dünyası. Sayı 228, Ağustos.
• Maliye Bakanlığı Gelirler Genel Müdürlüğü. (2001). Vergi Harcamaları-2001 Yılı. M. B. Gelirler Genel Müdürlüğü, Ocak, Ankara.
• Musgrave R. A. ve Musgrave, P. B. (1989). Public Finance in Theory and Practice. McGraw-Hill International Editions, Fifth Edition.
• Thuronyi, V. (1988). “Tax Expenditures: A Reassessment” Duke Law Journal, December, 1155-1206.
• Toder, E. (2000). “Tax Cuts or Spending-Does it Make a Difference?”, National Tax Journal. September, Vol. 53, No: 3, 361-371.
• Türkan, E. (1993). Türkiye’de Kurumlar Vergisi Uygulamalarının Firma Davranışları Üzerindeki Etkisi. Devlet Planlama Teşkilatı Uzmanlık Tezi, İktisadi Planlama Genel Müdürlüğü Yıllık Programlar ve Finansman Dairesi, Ekim, Ankara.
• Surrey, S. ve Hellmuth, W. (1969). “The Tax Expenditure Budget-Response to Professor Bittker”, National Tax Journal. December, Vol. 22, No. 4. 528-536.
• Uluatam, Ö. (1971). Yatırımları Teşvik Edici Vergi Politikası. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları No: 311, Ankara.
• Cavalcanti, C. B. ve Li, Zhicheng. “Reforming Tax Expenditure Programs in Poland”, http://econ.worldbank.org/files/1275_wps2465.pdf, (Erişim: 28.12.04).
• Hall, J. “Tax Expenditures, Economic Efficiency and Budgetary Review”. Public Policiy Brief. http://www.buckeyeinstitute.org/Articles/2003_05_15Hall.htm, (Erişim: 28.12.04).
• Joint Comitte On Taxation (US), “The Hidden Entitlements: An Overview of Tax Expenditures”. http://www.ctj.org/hid_ent/part-1/part1.htm, (Erişim: 17.01.01). “TaxExpenditures”,
• http://www.gelirler.gov.tr
• http://www.tcmb.gov.tr