Yoksullukla Mücadele Stratejisi Olarak Mikro Kredi Uygulaması: Eskişehir İli Örneği

Yıl 2012, Cilt: 13 Sayı: 1, 59 - 89, 01.03.2012

Mehmet Şengür Sami Taban

Öz

Mikrokredi programı günümüzde yoksullukla mücadelede
kullanılan önemli politika araçlarından birini oluşturmaktadır.
Halen Türkiye dâhil dünyanın pek çok ülkesinde uygulanmakta
olan mikrokredi programları, yoksulluğu önlemenin yanında
istihdamı artırma bakımından da önemli etkilere sahip bulunmaktadır.
Bu çalışmanın amacı; Eskişehir ilinde yoksulluğun azaltılmasında
mikrokredinin etkinliğini tespit etmektir. Araştırma verileri anket
yöntemiyle Eskişehir’deki Şubelerden (Tepebaşı ve Odunpazarı)
elde edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre, Eskişehir’de
mikrokredi alan kadınların aile gelirlerinde kredi öncesi ve
sonrasında önemli farklılıklar oluşmuş ve her 4 aileden 1’i
yoksulluk sınırının üzerine çıkmıştır. Ayrıca, istihdam artışına
bağlı olarak kadın işgücüne katılım oranlarında da mikrokredinin
olumlu katkıları tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Mikrokredi, Yoksulluk, İstihdam, Anket, Eskişehir

Microcredit Implementation as Poverty Alleviation Strategy: Evidence from Eskisehir Province

Öz

Microcredit programme which is used today in alleviation against the poverty, constitutes one of the significant policy instruments. Microcredit programmes, which are currently being implemented in many countries of the world including Turkey, have some important effects in terms of increasing employment besides preventing poverty. The aim of this study is to determine the efficiency of the microcredit in the prevention of the poverty in the province of Eskisehir. The data for the study were obtained from Eskişehir Branches (Tepebasi and Odunpazari) via the method of questionnaires. According to the research results, before and after the credit, there have been significant differences in family incomes of the microcredit borrowers and 1 out of every four families has surpassed the poverty line. Moreover, the positive contributions of the microcredit have been identified in female labor force participation rates depending on the employment growth.

Anahtar Kelimeler

Microcredit, Poverty, Employment, Questionnaire, Eskisehir

Kaynakça

• Adaçay, F. R. (2008). Ekonomik Kalkınmada Yoksulluk, Eskişehir: Nisan Kitabevi.
• Akbıyık, N. ve L. Şahin. (2010). “Mikrokredi Uygulaması ve Ekonomik Kriz”, Turgut Özal Uluslararası Ekonomi ve Siyaset Kongresi-I 15-16 Nisan Malatya, 2010, e-kitap: http://ozal.congress.inonu.edu.tr/pdf/102.pdf.
• Aktan, C.C. ve Vural, İ. Y. (2002). ” Terminoloji, Kavramlar ve Ölçüm Yöntemleri”, Hak-İş Konfederasyonu Yayını, Ankara.
• Ala, M. (2009). “Yoksulluk ve Küresel Çözümsüzlük”, PARADOKS, Ekonomi, Sosyoloji ve Politika Dergisi, 5(2). (e-dergi). http://www.paradoks.org
• Alcock, P. (2006). Understanding Poverty, New York: Palgrave Mac Millan.
• Altay, A. (2007). “Küreselleşen Yoksulluk Olgusunun Önlenmesinde Mikrofinansman Yaklaşımı”, Finans Politik Ekonomik Yorumlar, 44(510). 57-67.
• Altunışık, R. v.d. (2010). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri, Sakarya.
• Bakan, İ. ve A. M. Eyitmiş. (2009). “Yoksulluk ve Mikrokredi: Türkiye’de Mikrokredi Kullananların Gelir Düzeyleri İle Krediyi Kullanma Nedenleri ve Çıktıları (Sosyal ve Ekonomik) Arasındaki İlişki”, Uluslararası 7. Bilgi, Ekonomi ve Yönetim Kongresi Bildiriler Kitabı.
• Bakan, İ., Ayrıçay, Y. ve A. Melih Eyitmiş. (2010). “Türkiye’de Mikrokredi Uygulamaları Araştırmasının Sonuçları”, (Ed: İ. Lofça, A. H. Aydın, S.Güngör ve Ö. Büyükyenigün). Mikrokredi ve Yoksulluk, K.Maraş, K.Maraş Valiliği Yayın No: 8.
• Begum, N. (2004). “Targeting the Poor”, Mikrokredi Vasıtasıyla Yoksulluğun Azaltılması Uluslararası Konferansı (9-10 Haziran 2003, İstanbul) Bildiriler Kitabı, Ankara: Emek Ofset Ltd. Şti.
• Dumanlı, R. (1996). Yoksulluk ve Türkiye’deki Boyutu, Ankara: DPT Sosyal Sektörler ve Koordinasyon Genel Müdürlüğü Yayını.
• DPT, (2009). Türkiye’de Kadınların İşgücüne Katılımı: Eğilimler, Belirleyici Faktörler ve Politika Çerçevesi, Rapor No: 48508, Ankara.
• Erol, N. (2006). “Gelişmekte Olan Ülke Yoksulluk ve Yoksullukla Mücadele Politikası”, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Konya.
• Gürses, D. 2007, “Türkiye’de Yoksulluk ve Yoksullukla Mücadele Politikaları”, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17(1). 59-74.
• Haughton, J. ve Khandker, S.R. (2009). Handbook on Powerty and Inequality, USA: World Bank.
• Khawari, A. (2004). “Microfinance: Does it Hold its Promise? A Survey of Recent Literature”, Hamburg: Hamburg Institute of International Economics.
• Latifee, I. (2004). “Microcredit as a Tool for Poverty Reduction”, Mikrokredi Vasıtasıyla Yoksulluğun Azaltılması Uluslararası Konferansı (9-10 Haziran 2003, İstanbul) Bildiriler Kitabı, Ankara: Emek Ofset Ltd. Şti.
• Latifee, H. I. (2006). “The Future of Microfinance: Visioning the Who, What, When, Where, Why, and How of Microfinance Expansion over the next 10 Years” , The Global Microcredit Summit 2006, November, Halifax (www.microcreditsummit.org/papers/2006papers.htm). (12 Aralık 2010).
• Ledgerwood, J. (1999). Microfinance handbook: An Institutional and Financial Perspective, World Bank, Washington, D.C.
• Lipsey, G.R. v.d. (2004). İktisat-1, çev. Ömer Faruk Batırel v.d., Bilim- Teknik Yayınevi, İstanbul.
• Masika, R., Haan, A. ve Baden, S. (1997). “Urbanisation and Urban Poverty: A Gender Analysis”, Institute of Development Studies, University of Sussex, UK.
• Morshed, L. (2010). “Yoksullukla Küresel Mücadele Çalışmalarına Mikrokredinin Katkısı”, (Ed: İ. Lofça, A. H. Aydın, S.Güngör ve Ö. Büyükyenigün). Mikrokredi ve Yoksulluk, K.Maraş, K.Maraş Valiliği Yayın No: 8.
• Öztürk, M. ve B. I. Çetin. (2009). “Dünya’da ve Türkiye’de Yoksulluk ve Kadınlar”, Journal of Yaşar University, 3(11). 2661-2698.
• Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı, (2001). Gelir Dağılımının İyileştirilmesi ve Yoksullukla Mücadele Özel İhtisas Komisyonu Raporu, Ankara.
• Şener, Ü. (2009). Kadın Yoksulluğu, TEPAV Değerlendirme Notu.
• Şenses, F. (2001). Küreselleşmenin Öteki Yüzü Yoksulluk, İstanbul: Dergah Yayınları.
• TGMP (2008). , TGMP Faaliyet Raporu 2008, http://www.tgmp.net/dowland/Yillik/yillik_faaliyet/turkce2008.pdf (22.08.2010).
• TİSVA, (2005). Yoksulluğun Azaltılması İçin Türkiye Grameen Mikrokredi Projesi, Ankara: Türkiye İsrafı Önleme Vakfı Yayınları, Mikrokredi Serisi 6.
• TÜİK, (2009). 2008 Yoksulluk Çalışması Sonuçları, http://www.tuik.gov.tr (20.08.2010).
• UNDP, (2004). Türkiye Raporu.
• Uzun, A. M. (2003). “Yoksulluk Olgusu ve Dünya Bankası, C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 4(2). 155-173.
• Yılmaz, R. ve C. Koyuncu. (2006). Mikro Finansman ve Yoksullukla Mücadele, Bursa: Ekin Kitabevi.
• Yunus, M. (1999). Yoksulluğun Bulunmadığı Bir Dünyaya Doğru (Çev: G. Şen). İstanbul: Doğan Kitap.
• http://www.tuik.gov.tr/MetaVeri.do?tb_id=23&ust_id=7 (19.08.2010).
• http://www.tgmp.net, (21.08.2010).
• http://www.comcec.org/EN/belge/arsiv/pdf/TURKEY%2023-07%20CR(1)TR.pdf (20.02.2010).
• http://siteresources.worldbank.org/TURKEYEXTN/Resources/3617111268839345767/Female_LF P_Presentation-tr.pdf