Zeydî Hadis Yorumu: Muhammed B. Yahya (Ö. 310/923) Örneği

Yıl 2018, Cilt: 19 Sayı: 2, 105 - 126, 03.12.2018

Kadir Demirci

https://doi.org/10.17494/ogusbd.505791

Cited By: 1

Öz

Muhammed b. Yahya’nın
kendisine sorulan hadislere yaptığı yorumlar onun hadis anlayışını göstermesi
bakımından önemlidir. İtikatta Mutezile gibi düşünen bir Zeydî imamı olan
Muhammed b. Yahya’nın hadislere yaklaşımını gösteren örnekler Mutezile
anlayışına sahip bir alimin hadislere nasıl yaklaşabileceği konusunda fikir
vermesi bakımından oldukça dikkat çekicidir. Zira Mutezile âlimlerinin itikat
konusundaki hadislerle ilgili görüşleri az çok bilinmekle birlikte itikat
alanının dışındaki hadislere yaklaşımları ise pek bilinmemektedir. İmam
Muhammed hadisler konusunda oldukça hassasiyet göstermektedir. Zira ona göre
Kur’an’a aykırı çok hadis bulunmaktadır. O nedenle imam Muhammed hadis
yorumlarında Kur’an’ı öne çıkarmakta, Kur’an ve hadis birlikteliğine önem vermektedir.
O, Hz. Peygamber’in Kur’an’la uyum içerisinde olan sünnetinin örnek alınması
gerektiğini düşünmektedir. İmam Muhammed Hz. Peygamber’den nakledilen hadisleri
Kur’an, sahih sünnet, akıl ve dinin temel ilkeleri istikametinde
yorumlamaktadır. 

Anahtar Kelimeler

İmam Muhammed, Zeydiyye, Mutezile

Kaynakça

• Aytekin, Arif, (2009). “İslam’da Müşrik Çocukları Meselesi”, Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 120-138. Buhârî, Muhammed, (2002). Sahihu’l-Buhârî, Dâru ibn-i Kesîr, Beyrut. Demirci, Kadir, (2018). “Zeydî Hadis Yorumu: İmam el-Mütevekkil Ale’llah Ahmed b. Süleyman (ö.566/1176) Örneği”, e-Şarkiyat İlmi Araştırma Dergisi. İbn-i Hanbel, A. (2001). el-Müsned, nşr: Şuayb el-Arnâût. Malâtî, Ebu’l-Hüseyn, (1968 ). et-Tenbih ve ‘r-Red alâ ehli’l-ehvâi ve’l-bidei’, thk: Muhammed Zâhid el-Kevserî, II. bsk. Beyrut. Muhallâ, Hamid, A. (2002). El-Hadâiku’l-Verdiyye fî Menâkıbi Eimmeti’z-Zeydiyye, thk: Murtaza Mahatvarî, Mektebetu Merkez-i Bedr, San’a. Murtaza Lidinillah, Muhammed b. Yahya b. el-Hüseyin, (2002). Mecmû’u Kütübi ve Resâil-i imam Murtaza Muhammed b. Yahya, Abdülkerim Ahmed Cedban, Mektebetü’t-turâsi’l-islâmî, Sa’de. Müslim, Haccâc, (2006). Sahîh-u Müslim, thk: Nazar b. Muhammed, Dâru Tayyibe. Ümit, Mehmet, (2018). “Zeydiyye Ekolü’nün Erken Dönem Temel Kaynakları”, Halil İbrahim Bulut (edit.), Mezheplere Göre Klasik Kaynaklar ve Özellikleri, Ensar yayınları, İstanbul, 91-162. Ümit, Mehmet, (2010). Zeydiyye-Mu’tezile Etkileşimi Zeyd b. Ali’den Kasım er-Ressi’nin Ölümüne Kadar, İstanbul. Üzüm, İlyas, (2013). “Zeydîler” Diyanet İslam Ansiklopedisi, İstanbul. Vecih, Abdüsselam, (1999). A’lâmü’l-müellifîne’z-zeydiyye, Müessesetü Zeyd b. Ali es-Sekâfiyye, San’a.