TOPLUMSAL ANLAMDA İYİ İLE DOĞRUNUN TARİHSEL BİR İKİLİK BAĞLAMINDA İNCELENMESİ: KANT’IN “ÖDEV”İ İLE CİCERO’NUN “YÜKÜMLÜLÜK”Ü AYNI ANLAMA MI GELİRLER?

Yıl 2021, Cilt: 3 Sayı: 2, 172 - 180, 30.12.2021

Mehmet Orpak , Özlem Koç

Öz

Antik Yunan’dan itibaren “zoon politikon” olarak tanımlanan insan, bu anlamda toplumsal bir varlık olması sebebiyle davranışlarını yalnızca kendi istekleri doğrultusunda belirleme şansına sahip değildir. Bu durum, şans kavramından öte hak kavramıyla açıklanmaya girişildiğinde, karşımıza toplumsal değer yargılarıyla ilişkili iki kavram çıkmaktadır: ahlak ve hukuk. Bu iki kavram arasındaki ilişki tarih boyunca düşünürlerce farklı bakış açıları çerçevesinde değerlendirilmiştir. Bu çalışmada, toplumsal anlamda iyi olan ile doğru olanın arasındaki bu ilişki, Cicero’nun yükümlülük anlayışı ile Kant’ın ödev ahlakı arasındaki bağlantı ya da bağlantısızlık bağlamında incelemeye tabi tutulacaktır.

Anahtar Kelimeler

Ahlak, Hukuk, Ödev, Yükümlülük, Kant, Cicero

A REVIEW ON THE SOCIALLY GOOD AND RIGHT IN THE CONTEXT OF A HISTORICAL DICHOTOMY: DO KANT’S “DUTY” AND CICERO’S “OBLIGATION” MEAN THE SAME THING?

Öz

Human being which is described as "zoon politikon", because of being a social creature in that meaning, doesn't have the chance to determine its behaviors according to its wishes only. While this situation is tried to explain within not the concept of chance but the concept of right, we face with two notions, which are related with the social value judgments: morality and law. The relation between these two notions is commentated in the frames of different perspectives by thinkers through the history. In this article, that relation which is between socially good and right will be examined in the context of the connection or disconnectedness of Cicero's conception of obligation and Kant's duty-based ethics.

Anahtar Kelimeler

Morality, Law, Duty, Obligation, Kant, Cicero

Kaynakça

• Adugit, Yavuz (2013). Etikte Akıl ve Duygu Çatışması –Akılcı Perspektif-. Kocaeli: Umuttepe.
• Aristoteles (2014). Politika (M. Tunçay, Çev.). İstanbul: Remzi.
• Aristoteles (2017). Nikomakhos’a Etik (S. Babür, Çev.). Ankara: BilgeSu.
• Cicero (2018). Yükümlülükler Üzerine (C. Cengiz Çevik, Çev.). İstanbul: Türkiye İş Bankası.
• Cicero (2019). Yasalar Üzerine (C. Cengiz Çevik, Çev.). İstanbul: Türkiye İş Bankası.
• Erkızan, Hatice N. (2012). Aristoteles Yazıları –Etik ve Politika Üzerine-. Bursa: Sentez.
• Kant, I. (1999). Pratik Aklın Eleştirisi (İ. Kuçuradi; Ü Gökberk; F. Akatlı, Çev.). Ankara; Türkiye Felsefe Kurumu.
• Kant, I. (2018). Ahlak Metafiziğinin Temellendirilmesi (İ. Kuçuradi, Çev.). Ankara; Türkiye Felsefe Kurumu.
• Platon (2015). Devlet (S. Eyüboğlu; M. A. Cimcoz, Çev.). İstanbul: Türkiye İş Bankası.
• Yücel, Hasan A. (2015). İyi Vatandaş İyi İnsan. İstanbul: Türkiye İş Bankası.