BİST inşaat endeksinde yer alan şirketlerin finansal performanslarının AHP ve VIKOR yöntemleriyle analizi

Yıl 2022, , 647 - 662, 31.07.2022

Yusuf Yazıcıoğlu , Murat Yıldırım

https://doi.org/10.25287/ohuiibf.1057817

Cited By: 4

Öz

İnşaat sektörü bağlantılı olduğu diğer sektörleri de etkileyen ve oluşturduğu katma değer sayesinde ekonomik büyümeye önemli katkılar sağlayan öncü sektörlerden biridir. Sektörün istihdam ve ekonomik büyüme üzerindeki önemli katkıları sektörde yer alan şirketlerin finansal performansının analizini değerli kılmaktadır. Bu çalışma, 2016–2020 döneminde BİST İnşaat Endeksinde yer alan şirketlerin finansal performanslarını AHP tabanlı VIKOR yöntemiyle analiz etmeyi amaçlamaktadır. Finans alanında AHP ve VIKOR yöntemiyle yapılan çalışmaların görece az olduğu gözlemlenmiş ve literatüre katkı anlamında bu yöntemin uygulanmasına karar verilmiştir. BİST İnşaat Endeksi 11 şirketten oluşmaktadır. Ancak bu şirketlerden dördünün finansal tablolarının tümüne ulaşılamadığından, çalışmanın kapsamını endekste yer alan 7 şirket oluşturmaktadır. Çalışma sonucunda elde edilen bulgulara göre en iyi finansal performansa sahip şirket, Türker Proje Gayrimenkul ve Yatırım Geliştirme A.Ş. (TURGG) olmuştur. Öne çıkan diğer şirketler ise Orge Enerji Elektrik Taahhüt A.Ş. (ORGE) ile Enka İnşaat ve Sanayi A.Ş (ENKAI)’dir.

Anahtar Kelimeler

Finansal Performans, AHP Yöntemi, VIKOR Yöntemi, BİST İnşaat Endeksi.

Analysis of financial performances of the companies in the BIST construction index by AHP and VIKOR method

Öz

The construction sector is one of the leading sectors that affects other sectors it is connected to and contributes significantly to economic growth thanks to the added value it creates. The significant contributions of the sector on employment and economic growth make the analysis of the financial performance of the companies in the sector valuable. This study aims to analyze the financial performances of companies included in the BIST Construction Index in the period of 2016-2020 using the AHP-based VIKORmethod. It has been observed that the studies conducted with the AHP and VIKOR method in the field of finance are relatively few and it has been decided to apply this method in terms of contribution to the literature. BIST Construction Index consists of 11 companies. However, since the financial statements of four of these companies could not be accessed, the scope of the study consists of 7 companies included in the index. According to the findings obtained because of the study, the company with the best financial performance is Türker Proje Gayrimenkul ve Yatırım Geliştirme A.Ş. (TURGG). Other prominent companies are Orge Enerji Elektrik Taahhüt A.Ş. (ORGE) and Enka İnşaat ve Sanayi A.Ş (ENKAI).In addition, it is noteworthy that the TURGG enterprise has the highest current ratio, the best financial leverage and short-term debt ratio among the analyzed enterprises, while the ORGE enterprise has the highest return on assets and return on equity.

Anahtar Kelimeler

Financial Performance, AHP Method, VIKOR Method, BIST Construction Index

Kaynakça

• Ayaydın, H., Pala, F., Sarı, Ş. (2019). “Borsa İstanbul’da İşlem Gören Turizm Firmalarının Finansal Performanslarının Değerlendirmesi: AHS ve VIKOR Yöntemleri”, Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi, Cilt:10, Sayı:2, ss.311-320.
• Atan, M., Altan, Ş. (2020). Örnek Uygulamalarla Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleri, 1. Baskı, Gazi Kitabevi, Ankara.
• Çetin, M., Çetin, E. (2010). “Multi-Criteria Analysis of Banks’ Performances”, International Journal of Economics and Finance Studies, Cilt:2, Sayı:2, ss.73-78.
• Deutsche Bank (2021). “Deutsche Bank Türkiye”, Erişim Adresi: https://country.db.com/turkey/
• Dinçer, H., Görener, A. (2011). “Analitik Hiyerarşi Süreci ve VIKOR Tekniği ile Dinamik Performans Analizi: Bankacılık Sektöründe Bir Uygulama”, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt:10, Sayı:19, ss.109-127.
• Göktolga, Z., Karakış, E. (2017). “Bireysel Emeklilik Şirketlerinin Finansal Performanslarının Bulanık AHP ve VIKOR Yöntemi ile Analizi”, Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt:19, Sayı:1, ss.92-108.
• Gülençer, S. (2020). “Türkiye’deki Mevduat Bankalarının Topsis ve Vikor Yöntemleriyle Analizi”, Kırklareli Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, Cilt:1, Sayı:1, ss.1-22.
• Gümüş, U.T., Öziç, H.C., Sezer, D. (2019). “BİST’de İnşaat ve Bayındırlık Sektöründe İşlem Gören İşletmelerin SWARA ve ARAS Yöntemleriyle Finansal Performanslarının Değerlendirilmesi”, Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, Cilt:10, Sayı:17, ss.835-858.
• Işıldak, M. (2020). “AHP ve VIKOR Yöntemleri Kullanılarak BİST’te İşlem Gören Dokuma, Giyim Eşyası ve Deri İşletmelerinin Finansal Performans Analizi” Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt:8, Sayı:5, ss.1435-1446.
• İMSAD. (2021). Türkiye İnşaat Malzemesi Sanayicileri Derneği Yapı Sektörü Raporu 2020, İstanbul.
• KAP. (2021). “Endeksler”, Erişim Adresi: www.kap.org.tr/tr/Endeksler
• Karakış, E., Göktolga, Z. (2016). “Orta Asya Türk Cumhuriyetlerinin Ekonomik Performanslarının Analitik Hiyerarşi Süreci ve VIKOR Metodu ile Karşılaştırılması, International Conference on Eurasian Economies, ss.786-793.
• Karakul, A., Özaydın, G. (2019). “Topsis ve Vikor Yöntemleri İle Finansal Performans Değerlendirmesi: XELKT Üzerinde Bir Uygulama”, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı: 60, ss.68-86.
• Mercan, Y., Çetin, O. (2020). “Copras ve Vikor Yöntemleri İle Elektrik Endeksindeki Firmaların Finansal Performans Analizi”, Uluslararası Afro-Avrasya Araştırmaları Dergisi, Cilt:5, Sayı:9 ss. 123-139.
• Özden, Ü., Başar, Ö., Kalkan, S. (2012). “İMKB’de İşlem Gören Çimento Sektöründeki Şirketlerin Finansal Performanslarının VIKOR Yöntemi ile Sıralanması”, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Ekonometri ve İstatistik Dergisi, Sayı:17, ss.23-44.
• Pala, O. (2021). “BİST İnşaat Endeksinde Bütünleşik CCSD-COCOSO Tabanlı Finansal Performans Analizi”, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt:23, Sayı:4, ss.1500-1513.
• Sayılgan, G. (2017). Soru ve Yanıtlarıyla İşletme Finansmanı, 7. Baskı, Siyasal Kitabevi, Ankara.
• Siew, L., Fai, L., Hoe, L. (2020). “Performance Evaluation of Construction Companies in Malaysia with Entropy-VIKOR Model”, Engineering Journal, Cilt:25, Sayı:1, ss.297-305.
• Supçiller, A.,Çapraz, D. (2011). “AHP-TOPSIS Yöntemine Dayalı Tedarikçi Seçimi Uygulaması”, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Ekonometri ve İstatistik Dergisi, Sayı: 13, ss. 1-22.
• Sümer, H., Perek, A. (2013). “Bilançolarda Cari Oranın Önemi ve Hesaplanması”, Ankara SMMO Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi, Sayı:1, ss. 47-61.
• Şahin, İ.E., Karacan, K.B. (2020). “Entropi Temelli Copras ve Aras Yöntemleri İle Borsa İstanbul İnşaat Endeksi (XINSA) Firmalarının Finansal Performans Analizi”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt:44, Sayı:1, ss. 171-183.
• Tayyar, N., Gökakın, E. (2018). “BİST Gelişen İşletmeler Piyasasına Dahil Şirketlerin Finansal Performanslarının ÇKKV Yöntemleri İle Analizi”, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 17, Sayı: 65, ss.62-78.
• Tezergil, S. (2016). “Vikor Yöntemi ile Türk Bankacılık Sektörünün Performans Analizi”, Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt:38, Sayı:1, ss.357-373.
• Turkrating. (2021). Türkiye İnşaat Sektörü Raporu, Erişim Adresi: https://turkrating.com/files/uploads/insaat-sektoru-agustos-2021-4078.pdf
• Tufan, C., Kılıç, Y. (2019). “Borsa İstanbul’da İşlem Gören Lojistik İşletmelerinin Finansal Performanslarının Topsis ve Vikor Yöntemleriyle Değerlendirilmesi”, Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt:20, Sayı:1, ss.119-137.
• TÜİK, İstatistik Veri Portalı Konut Satış İstatistikleri, Erişim Adresi: https://data.tuik.gov.tr
• Yılmaz, N. (2020). “Türkiye’deki Mevduat Bankalarının Vikor Yöntemiyle Performans Analizi”, İşletme Araştırmaları Dergisi, Cilt:3, Sayı:12, ss. 2733-2748.
• Yılmaz, Ö., Yakut, E. (2021) “Entropi Temelli TOPSIS ve VIKOR Yöntemleri ile Bankacılık Sektöründe Finansal Performans Değerlendirmesi”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt:35, Sayı:4, ss.1297-1321.