Stoklarla ilgili borçlanma maliyetlerinin Vergi Usul Kanunu ve muhasebe standartlarına göre incelenmesi ve taslak hesap planına göre muhasebeleştirilmesi

Yıl 2023, , 1064 - 1083, 29.10.2023

Abitter Özulucan , Zeki Doğan

https://doi.org/10.25287/ohuiibf.1324902

Cited By: 1

Öz

Dünya genelinde rekabet koşullarının ağırlaşması ile birlikte hem yabancı sermayeye hem de evrensel ölçekte geçerliliği olan bilgiye ihtiyaç artmıştır. Bu nedenle sadece vergi mevzuatına bağlı kalınarak üretilen finansal bilgiler (özellikle uluslararası arenalarda), işletmeler ve diğer paydaşlar açısından ihtiyaca cevap verememektedir. Bu eksikliği giderebilmek ve evrensel nitelikte geçerliliği olan bilgi üretebilmek için, son yıllarda tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de finansal raporlama açısından standartlaşma çalışmaları hız kazanmıştır. Bu dinamik yapıya ayak uyduramayan işletmelerin (dolayısıyla devletlerin) rekabet güçlerini ve varlıklarını idame ettirmeleri çok güçtür. Dolayısıyla günümüzde muhasebe uygulamalarından yararlanarak uluslararası nitelikte geçerli finansal bilgi üretmek zorunlu hale gelmiştir. Bunun da tek yolu, muhasebe uygulamalarında standartlaşmaya gitmekten geçmektedir. Bu nedenle ülkemizde muhasebe uygulamalarında standartlaşma (Türkiye Muhasebe Standartları -TMS-, Büyük ve Orta Ölçekli İşletmeler İçin Finansal Raporlama Standartları -BOBİ FRS- ve Küçük ve Mikro İşletmeler İçin Finansal Raporlama Standardı -KÜMİ FRS- düzenlemeleri) çalışmaları başlatılmış ve bu çalışmalar gelişmiş bazı ülkelere göre geç de olsa yürürlüğe girmiştir.
Bu çalışmada, öncelikle konu ile ilgili temel kavramlar hakkında bilgi verildikten sonra stoklar ile ilgili katlanılan borçlanma maliyetleri (finansman giderleri), Vergi Usul Kanunu (VUK) ve muhasebede tekdüze bilgi üretimine çok büyük katkı sağlayan Standartlar (TMS, BOBİ FRS, KÜMİ FRS) açısından incelenmiş ve borçlanma sonucunda katlanılan maliyet türleri esas alınarak sözü edilen düzenlemelere göre karşılaştırmalar yapılmıştır. Daha sonra bu çalışma kapsamında ele alınan düzenlemeler (VUK, TMS, BOBİ FRS ve KÜMİ FRS) çerçevesinde, uygulayıcılara yol göstermek amacıyla stoklar ile ilgili borçlanma maliyetlerinin Finansal Raporlama Standartlarına Uygun Hesap Planı Taslağı’na göre muhasebeleştirilmesine ilişkin örnek uygulamalara yer verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Stoklar, Borçlanma Maliyeti, Finansman Giderleri, Vergi Usul Kanunu, Türkiye Muhasebe Standartları-23, Büyük ve Orta Ölçekli İşletmeler İçin Finansal Raporlama Standartları: Bölüm 6 Stoklar, Küçük ve Mikro İşletmeler İçin Finansal Raporlama Standardı: Bölüm 6 Stoklar

Examination of borrowing costs related to inventories according to tax procedure law and accounting standards and accounting according to the draft accounting plan

Öz

Kaynakça

• Akgüç, Ö., (2013). Mali Tablolar Analizi, Genişletilmiş.15. Baskı, İstanbul.
• Cemalcılar, Ö. ve Önce, S., (1999). Muhasebenin Kuramsal Yapısı, Eskişehir.
• Maliye Hesap Uzmanları Derneği, (2021). Dönem Sonu Değerleme İşlemleri, Vergi Dünyası Ücretsiz Eki, Ankara.
• Aslanertik, B. E. ve Yapan A., (2010). TMS 23 Borçlanma Maliyetleri Standardı Uygulamaları ve Standardın Vergi Usul Kanunu ile Karşılaştırılması, Vergi Raporu Dergisi, (130), 59-80.
• Elagöz, İ. ve Özcan, S., (2020). Borçlanma Maliyetlerinin MSUGT, TMS/ TFRS ve BOBİFRS Açısından Muhasebeleştirilmesi, Muhasebe ve Finansman Dergisi, (85), 77-90.
• Ercan, M. K. ve Ban, Ü., (2005). Değer Dayalı İşletme Finansı Finansal Yönetim, 11. Baskı, Ankara.
• İçerli, M. Y., (2021). Borçlanma Maliyetleri: BOBİ FRS Uygulamaları, (Editör: Süleyman Yükçü), İstanbul.
• Karapınar, A. ve Eflatun, A. O., (2017). Büyük ve Orta Boy İşletmeler İçin Finansal Raporlama Standardı Uygulama ve Yorumları, Ankara.
• Okka, O., (2021). Finansal Yönetim Teori ve Çözümlü Problemler, Gözden Geçirilmiş 8. Basım, Ankara.
• Örten, R. ve Karapınar, A. (2007). Türkiye Muhasebe Standartları ile Uyumlu Dönemsonu Muhasebe Uygulamaları, Gözden Geçirilmiş ve Yenilenmiş 3. Baskı, Ankara.
• Özbirecikli, M. ve Kıymetli Şen, İ. ve Tüm, K., (2017). Uygulamaya Dönük Örnekli Açıklamalarla BOBİ FRS, Ankara.
• Özulucan, A., (2010). Stok Muhasebesi Vergi Mevzuatı ve Muhasebe Kuramı Açısından, İstanbul.
• Özulucan, A., (2021). Şirketler Muhasebesi, Bursa.
• Özulucan, A., (2022). Finansman Giderlerinin Türkiye Muhasebe Standardı 23 ve Vergi Usul Kanunu Çerçevesinde İncelenmesi, Karşılaştırılması ve Muhasebe Uygulamaları, Mali Çözüm Dergisi, 32 (172), 13-43.
• Parlak, N., (2021). Muhasebe Enstitüsü Dergisi - Küçük ve Mikro İşletmeler için Finansal Raporlama Standardı (KÜMİ FRS) Taslağı Çerçevesinde Hasılatın Muhasebeleştirilmesi ve Diğer Finansal Raporlama Standartları ile Karşılaştırılması , (65), 75-89.
• Sarıgül, S., (2020). Vergisel Yönleriyle Genel Muhasebe, Ankara. Selvi, Y. ve Ercan, M., (2018). BOBİ FRS Kapsamında “Stoklar”, Muhasebe Enstitüsü Dergisi MED, 16 (59), 47-57.