Analysis of Turkey's horizontal and vertical intra-industrial trade within the framework of technology classification

Yıl 2024, , 272 - 304, 30.04.2024

Abdullah Bahadır Şaşmaz

https://doi.org/10.25287/ohuiibf.1403052

Öz

This study analyzes Turkey's primary and raw material, low, medium and advanced technology products between 2005 and 2021 by categorizing them and separating the intra-industry trade with EU28, world and non-EU28 world economies. In the study SITC rev.3 – 3-digit trade data was used, intra-industry trade calculations were carried out using the methodologies of Grubel-Lloyd and Fontagné and Freudenberg. According to the findings, intra-industry trade increased with all economic groups during the period. Considering the last 5-year period, it is concluded that trade with the EU28 and world economies is transitioning to an intra-industry trade structure. On the other hand, trade with non-EU world economies is in the structure of inter-industry trade. While inter-industry trade is observed in primary product and raw material-based sectors in SITC 0-4 categories, a transition to intra-industry trade has begun in the manufacturing-based product group in SITC 5-8 categories. It is concluded that Turkey's trade with the EU28, world and non-EU28 world economies in the categories based on primary and raw material, low-technology and advanced technology products is in the inter-industry structure, while the trade in the mid-level technology products category is in the intra-industry structure. Turkey's intra-industry trade with all economic groups in the analysis in primary and raw material, low, medium and advanced technology product categories is predominantly in the low quality vertical intra-industry trade structure.

Anahtar Kelimeler

Horizontal intra-industry trade, vertical intra-industry trade, intra-industry trade

Proje Numarası

-

Türkiye’nin yatay ve dikey endüstri içi ticaretinin teknoloji sınıflandırması çerçevesinde analizi

Öz

Bu çalışma, Türkiye’nin 2005-2021 yılları arasında ilksel ve hammadde, düşük, orta ve ileri seviye teknoloji içerikli ürünlerini kategorize ederek ve AB28, dünya ve AB28 dışı dünya ekonomileriyle olan endüstri içi ticareti ayrıştırarak analiz etmektedir. SITC rev.3 – 3 basamaklı ticaret verilerinin kullanıldığı çalışmada Grubel-Lloyd ve Fontagné ve Freudenberg’in metodolojilerinden faydalanılarak endüstri içi ticaret hesaplamaları gerçekleştirilmiştir. Çalışma bulgularına göre, dönem içinde tüm ekonomi gruplarıyla endüstri içi ticaret artış göstermiştir. Son 5 yıllık dönem dikkate alındığında AB28 ve dünya ekonomileriyle olan ticaretin endüstri içi ticaret yapısına geçiş yapmakta olduğu sonucuna ulaşılmaktadır. Öte yandan AB dışı dünya ekonomileriyle ticaret endüstriler arası ticaret yapısındadır. SITC 0-4 kategorilerinde yer alan, ilksel ürün ve hammaddeye dayalı sektörlerde endüstriler arası ticaret görülürken, SITC 5-8 kategorilerinde yer alan imalata dayalı ürün grubunda endüstri içi ticarete geçiş yapılmaya başlamıştır. Türkiye’nin AB28, dünya ve AB28 dışı dünya ekonomileriyle ilksel ve hammadde içerikli, düşük teknolojili, ileri seviye teknolojili ürünler kategorilerindeki ticaretinin endüstriler arası; orta seviye teknolojili ürünler kategorisi ticaretinin ise endüstri içi ticaret yapısında olduğu sonucuna ulaşılmaktadır. Türkiye’nin analizdeki tüm ekonomi gruplarıyla ilksel ve hammadde, düşük, orta, ileri seviye teknoloji içerikli ürün kategorilerindeki endüstri içi ticareti ise ağırlıklı olarak dikey düşük kalite endüstri içi ticaret yapısındadır.

Anahtar Kelimeler

Yatay endüstri içi ticaret, dikey endüstri içi ticaret, endüstri içi ticaret

Etik Beyan

Yazarın Doğrudan yabancı sermaye yatırımlarının Türkiye ve Avrupa Birliği arasındaki endüstri içi ticarete etkisi isimli tezinden üretilmiştir.

Destekleyen Kurum

-

Proje Numarası

-

Teşekkür

-

Kaynakça

• Abd-el-Rahman, K. (1991). Firms’ competitive and national comparative advantages as joint determinants of trade composition. Review of World Economics, 127(1), 83-97. https://doi.org/10.1007/BF02707312
• Aydın, A. (2008). Türkiye Ekonomisinde Endüstri İçi Ticaretin Yapısı. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 6(9), 73-96.
• Bakan, S., & Selci, H. (2019). Türkiye’nin Seçilmiş Beş Avrupa Birliği Ülkesiyle Otomotiv Sektöründe Endüstri İçi Ticaretinin İncelenmesi (2008-2017). ASSAM Uluslararası Hakemli Dergi, 6(13), 31-54.
• Başkol, M. O. (2009). Türkiye’nin Endüstri-içi Ticaretinin Analizi. Uludağ Üniversitesi İİBF Dergisi, 28(S 2), 1-24.
• Brander, J. A. (1981). Intra-industry trade in identical commodities. Journal of international Economics, 11(1), 1-14.
• Caporale, G. M., Rault, C., Sova, R., & Sova, A. (2009). Trade specialisation and economic convergence: Evidence from two Eastern European countries. SSRN Electronic Journal. https://doi.org/10.2139/ssrn.1431447
• Erlat, G., Erlat, H., & Şenoğlu, D. (2007). Measuring vertical and horizontal intra-industry trade: The case for Turkey. Topics in Middle Eastern and North African Economies, 9, 1-17. https://doi.org/10.1504/IJEBR.2012.044250
• Erün, G. (2010). Türkiye İle AB, Gıda ve Canlı Hayvan Sektörü Dış Ticaretinde Endüstri İçi Ticaret Analizi. Ekonomi Bilimleri Dergisi, 2(1), 71-78.
• Fontagné, L.,& Freudenberg, M. (1997). Intra-industry trade: methodological issues reconsidered (Vol. 97, No. 1). Paris: CEPII.
• Fukao, K., Ishido, H., & Ito, K. (2003). Vertical intra-industry trade and foreign direct investment in East Asia. Journal of the Japanese and International Economies, 17(4), 468-506. https://doi.org/10.1016/j.jjie.2003.09.004
• Gönel, F. D. (2001). How important is intra-industry trade between Turkey and its trading partners? A comparison between the European Union and Central Asia Turkic Republics. Russian & East European Finance and Trade, 37(4), 61-76.
• Greenaway, D., Hine, R., & Milner, C. (1994). Country-specific factors and the pattern of horizontal and vertical intra-industry trade in the UK. Weltwirtschaftliches archiv, 130(1), 77-100. https://doi.org/10.1007/BF02706010
• Grubel, H. G.,& Lloyd, P. J. (1971). The Empirical Measurement of Intra‐Industry Trade. Economic record, 47(4), 494-517. https://doi.org/10.1111/j.1475-4932.1971.tb00772.x
• Karluk, R. (1973). Karşılaştırmalı üstünlükler teorisinin gelişmekte olan ülkeler yönünden geçerliliği üzerine düşünceler. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası, 33(221-238).
• Kemer, O. B.,& Aydemir, M. F. (2017), Türk İmalat Sanayinin Endüstri-içi Ticareti (2001-2014). Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(2), 1159-1180.
• Kılavuz, E., Erkekoglu, H., & Topcu, B. A. (2013). Globalizing Production Structure and Intra-Industry Trade: The Case of Turkey. International Journal of Economics and Financial Issues, 3(4), 799-812.
• Koçyiğit, A.,& Şen, A. (2007). The extent of intra-industry trade between Turkey and the European Union: The impact of customs union. Journal of Economic and Social Research, 9(2), 61-84.
• Krasner, S. D. (1976). State Power and the Structure of International Trade. World Politics, 28(03), 317–347. https://doi.org/10.2307/2009974
• Krugman, P. R., Obstfeld, M., Melitz M., (2022). International economics: Theory and policy. 12th Edition. Pearson Education.
• Kurt, D. B., & Çoban, O. (2021). Türkiye ile Avrupa Birliği Ülkeleri Arasındaki İmalat Sanayi Endüstri İçi Ticaretin Belirleyicileri. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 10(4), 3369-3397.
• Küçükahmetoğlu, O. (2001). Endüstri İçi Ticaret ve Türkiye. Avrupa Araştırmaları Dergisi, 9(2), 129-153.
• Küçükaksoy, I., & Kopuk, E. (2020). Türkiye İmalat Sanayii'nde Endüstri içi Ticaretin Ölçülmesi: 1997-2017 dönemi. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10(1), 147-177. Doi: 10.18074/ckuiibfd.591036.
• Lall, S. (2000). The Technological structure and performance of developing country manufactured exports, 1985‐98. Oxford Development Studies, 28(3), 337-369. https://doi.org/10.1080/713688318
• Özkaya, M. H. (2010). Tekstil Sektöründe Endüstri-içi Ticareti Etkileyen Faktörler Üzerine Ampirik Çalışma. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2010(6), 136-157
• Öztürk, N. (2003). Dış Ticaret Kuramında Yeni Yaklaşımlar. Öneri Dergisi, 5(19), 109-126.
• Öztürk, F., & Altun, Ç. R. (2020). Gümrük Birliği’nin Türkiye ve AB-15 Arasındaki Endüstri İçi Ticaret Üzerine Etkisi: İmalat Sanayi Örneği. Iksad Journal, 6(22), 145-159.
• Polat, H., (2011) Türkiye İmalat Sanayi Endüstri-içi Ticaret Analizi: 1980-2007. Dicle Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 1(1), 127-146.
• Şahin, D. (2016). Faktör Yoğunluğuna Göre Endüstri-İçi Ticaretin Statik Ölçümü: Türkiye Örneği. Akademik Bakış Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler Dergisi, (54), 174-187.
• Şahin, S. (2022). Endüstri-İçi Ticaret: Makina ve Ulaştırma Araçları Sektörü Üzerine Bir Analiz (1990-2019). International Anatolia Academic Online Journal Social Sciences Journal, 8(2), 6-17.
• Saygın, S. Ü. (2020). Demir Çelik Sektöründe Endüstri içi Ticaret: Türkiye ve AB Ülkeleri Üzerine Bir Analiz. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 11(Ek), 102-116. DOI:10.21076/vizyoner.716209
• Şentürk, C.,& Kösekahyaoğlu, L. (2015), Türkiye’nin 1990-2013 Dönemi için Endüstri İçi Ticaretinin Endeks Yöntemine Dayalı Analizi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20(1), 169-197.
• Şimşek, N. (2005). Türkiye’nin Yatay ve Dikey Endüstri-İçi Dış Ticareti. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20(1), 43-62
• Tatar, H. E. (2020). Türkiye-Ekonomik İşbirliği Teşkilatı Arasında İmalat Sektöründe Endüstri-İçi Ticaretin Ampirik Analizi. Journal of Management and Economics Research, 18(3), 80-95. http://dx.doi.org/10.11611/yead.767980