Türkiye’nin Kazakistan İle Kurmuş Olduğu Enerji İlişkilerinin Türkiye’nin Yumuşak Gücüne Etkisi

Yıl 2017, , 111 - 121, 10.03.2017

Nuri Toprak

https://doi.org/10.25287/ohuiibf.297192

Öz

Soğuk Savaş’tan miras kalan jeostratejik konumunun yanı sıra, başarılı bir şekilde kurmuş olduğu uzun süreli enerji işbirlikleriyle Türkiye, küresel enerji piyasasına enerji kaynaklarını arz eden ülkeler ile net enerji kaynağı ithalatçısı ülkeler arasında da doğal bir köprü olmak için uygun konumda bulunmaktadır. 2011 yılında yayınlanan Enerji Stratejisi Belgesi ile Türkiye, mevcut jeostratejik konumunu daha verimli bir şekilde kullanarak, kendisine uluslararası alanda çok daha geniş bir bölgede ve de etkin bir rol kazandıracak, küresel enerji piyasasının merkezlerinden biri olmayı resmen hedef edinmiştir. Okuyacağınız çalışma bir ülkenin enerji projelerini başarılı bir şekilde araçsallaştırmasının, ülkeye enerji ve bölge politikalarında daha aktif bir konum sağlamanın ötesinde, katılımcı diğer ülkeler nazarındaki yumuşak gücünü de arttırabileceğini varsaymaktadır. Bu varsayımın sınanması için seçilen örneklemde ise Türkiye’nin gerçekleştirilmesinde etkin rol almak istediği uluslararası enerji projelerine katılması kuvvetle muhtemel ülkelerden Kazakistan ile kurmuş olduğu enerji ilişkilerin Türkiye’nin yumuşak gücüne etkisi değerlendirilecektir.

Anahtar Kelimeler

Türk Dış Politikası, Yumuşak Güç, Türkiye-Kazakistan İlişkileri, Enerji İlişkileri

Kaynakça

• Ak Parti. (2002). Ak Parti seçim beyannamesi. Retrieved May 06, 2016 (de indirildi) from the World Wide Web: http://www.akparti.org.tr/upload/documents/2002-beyanname.pdf.
• Ak Parti. (2003). 59. hükümet programı. Retrieved May 02, 2016 (de indirildi) from the World Wide Web: https://www.akparti.org.tr/upload/documents/59uncu-hukumet-programi.pdf.
• Alexandrov, M. (1999). Uneasy alliance: relations between Russia and Kazakhstan in the post-soviet era, 1992-1997. Westport: Greenwood Press.
• Alkan, H. (2011). Orta Asya Türk cumhuriyetlerinde siyasal hayat ve kurumlar: Kazakistan, Özbekistan, Kırgızistan, Türkmenistan. Ankara: USAK Yayınları.
• Aydın, M. (2008). Kafkasya ve Orta Asya’yla ilişkiler, Türk dış politikası: kurtuluş savaşından bugüne olgular, belgeler, yorumlar cilt II: 1980-2001 içinde, (Ed.) Baskın Oran. İstanbul: İletişim.
• Bahgat, G. (2011). Energy security: an interdisciplinary approach, West Sussex: Wiley.
• Barton, B. , Redgwell, C. , Rønne, A. , Zillman, D. N. (Eds.). (2004). Energy security: managing risk in a dynamic legal and regulatory environment. New York: Oxford University Press.
• Baylis, J. (2012). Uluslararası İlişkilerde Güvenlik Kuramı, Uluslararası ilişkilerde çatışmadan güvenliğe içinde (Der.) Mustafa Aydın, Hans Günter Brauch, Ursula Oswald Spring, Mitat Çelikpala, Necati Polat. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• British Petroleum. (2016). BP statistical review of world energy june 2016. Retrieved November 25, 2016 (de indirildi) from the World Wide Web: https://www.bp.com/content/dam/bp/pdf/energy-economics/statistical-review-2016/bp-statistical-review-of-world-energy-2016-full-report.pdf.
• Boehner, J. (06.03.2014). Counter Putin by liberating U. S. natural gas, The Wall Street Journal. Retrieved March 29, 2016 (de indirildi) from the World Wide Web: http://www.wsj.com/articles/SB10001424052702303824204579421024172546260.
• Boru Hatları ile Petrol Taşıma Anonim Şirketi (tarihsiz). Petrol ve doğal gaz boru hatları. Retrieved April 02, 2016 (de indirildi) from the World Wide Web: http://www.botas.gov.tr/images/maps/BotasGenel_full.jpg.
• Charbonneau, L. (2014). U. S. expected to keep oil embargo even if Iran nuclear deal struck, Reuters, Retrieved March 29, 2016 (de indirildi) from the World Wide Web: http://www.reuters.com/article/us-iran-nuclear-usa-idUSBREA1J0MT20140220.
• Emmott, E. , & Strupczewski, J. (2014). Obama tells EU to do more to cut reliance on Russian gas, Reuters. Retrieved March 29, 2016 (de indirildi) from the World Wide Web: http://www.reuters.com/article/us-usa-eu-summit-idUSBREA2P0W220140326.
• Klare, M. T. (2015). Hard power, soft power, and energy power, Foreign Affairs. Retrieved December 12, 2015 (de indirildi) from the World Wide Web:https://www.foreignaffairs.com/articles/united-states/2015-03-03/hard-power-soft-power-and-energy-power.
• Hale, W. (2002). Turkish foreign policy: 1774-2000. London: Frank Cass.
• İşeri, E. (2012). Küresel düzeyde enerji meseleleri ve Türk dış politikası, XXI. yüzyılda Türk dış politikasının analizi içinde, (Der.) Faruk Sönmezoğlu, Nurcan Özgür Baklacıoğlu, Özlem Terzi. İstanbul: Der Yayınları.
• Kaiser, M. J. , Pulsipher, A. G. (2007). A review of the oil and gas sector in Kazakhstan, Energy Policy, 35, 1302.
• Müller-Kraenner S. (2008). Energy security: re-measuring the world. London: Earthscan.
• Nye, J. S. (2005). Yumuşak Güç (Çev.) Rayhan İnan Aydın. Ankara: Elips Kitap.
• Pascual, C. & Elkind, J. (Eds.). (2009) Energy security: economics, politics, strategies, and implications. Washington D. C. : Brooking Institution Press.
• Sovacool, B. K. (Ed.). (2011). The routledge handbook of energy security. New York: Routledge.
• Sönmezoğlu, F. (2006). II. Dünya savaşından günümüze Türk dış politikası. İstanbul: Der Yayınları.
• Tatar, V. & Şadan G. (2015). Artan petrol ihtiyacının çin dış politikasına etkisi, Enerji Diplomasisi içinde, (Eds.) Hasret Çomak, Caner Sancaktar, Zafer Yıldırım. İstanbul: Beta Yayınları
• The Observatory of Economic Complexity. (tarihsiz). Iran exports. Retrieved May 01, 2016 (de indirildi) from the World Wide Web: http://atlas.media.mit.edu/en/profile/country/irn/#Exports.
• The Observatory of Economic Complexity. (tarihsiz). Kazakhstan. Retrieved April 16, 2016 (de indirildi) from the World Wide Web: http://atlas.media.mit.edu/ en/profile/country/kaz/.
• The Observatory of Economic Complexity. (tarihsiz). Kazakhstan exports. Retrieved May 01, 2016 (de indirildi) from the World Wide Web: http://atlas.media.mit.edu/en/profile/country/kaz/#Exports.
• The Observatory of Economic Complexity. (tarihsiz). Russia exports. Retrieved May 01, 2016 (de indirildi) from the World Wide Web: http://atlas.media.mit.edu/en/profile/country/rus/#Exports.
• The Observatory of Economic Complexity. (tarihsiz). Turkmenistan exports. Retrieved May 01, 2016 (de indirildi) from the World Wide Web: http://atlas.media.mit.edu/en/profile/country/tkm/#Exports.
• The Observatory of Economic Complexity. (tarihsiz). What does Kazakhstan export to China? Retrieved April 17, 2016 (de indirildi) from the World Wide Web:http://atlas.media.mit.edu/en/visualize/tree_map/hs92/export/kaz/chn/show/2013/.
• The Observatory of Economic Complexity. (tarihsiz). What does Kazakhstan export to Italy? Retrieved April 17, 2016 (de indirildi) from the World Wide Web: http://atlas.media.mit.edu/en/visualize/tree_map/hs92/export/kaz/ ita/show/2013/.
• The Observatory of Economic Complexity. (tarihsiz). What does Kazakhstan export to Netherlands? Retrieved April 17, 2016 (de indirildi) from the World Wide Web: http://atlas.media.mit.edu/en/visualize/tree_map/hs92/export/kaz/nld/show/2013/.
• The World Bank. (11.04.2016). Gross Domestic Product 2014, World Development Indicators Database. Retrieved May 04, 2016 (de indirildi) from the World Wide Web: http://databank.worldbank.org/data/download/GDP.pdf.