Menkul Kıymetlerin TMS 39 ve TFRS 9 Çerçevesinde Muhasebeleştirilmesi

Yıl 2017, , 235 - 249, 06.10.2017

Abitter Özulucan , Seçkin Arslan , Dursun Keleş

https://doi.org/10.25287/ohuiibf.338095

Öz

Menkul kıymetler, kâr payı elde etmek ya da kısa süreli
fiyat artışlarından faydalanarak kazanç sağlamak amacıyla edinilen ve belirli
bir süre elde tutulan hisse senedi, tahvil, kâr-zarar ortaklığı belgesi ve
finansman bonosu gibi iktisadi kıymetlerdir. Menkul kıymetlerin edinilmesi,
sınıflandırılması, muhasebeleştirilmesi ve dönem sonlarında değerlemesine
yönelik farklı düzenlemeler bulunmaktadır. Genel olarak, menkul kıymetler Tekdüzen
Muhasebe Sistemi ve Vergi Mevzuatı hükümlerine göre muhasebeleştirilmektedir.
Ancak, son yıllarda uygulamaya konulan Türkiye Muhasebe ve Finansal Raporlama
Standartları ile birlikte menkul kıymetlerin muhasebeleştirilme esasları
tamamen değişmiştir. Menkul Kıymetlerin muhasebeleştirilme esaslarını açıklayan
iki temel standart bulunmaktadır. Bunlar; TMS 39 Finansal Araçlar:
Muhasebeleştirme ve Ölçme Standardı ile TFRS 9 Finansal Araçlar Standardıdır. Bu
standart hükümleri çerçevesinde hazırlanan bu çalışmada, TMS 39 Finansal Araçlar:
Muhasebeleştirme ve Ölçme Standardı ile TFRS 9 Finansal Araçlar Standardının; menkul
kıymetlerin sınıflandırılması, ilk kez muhasebeleştirilmesi, dönem sonlarında değerlenmesi
ve değerleme farklarının raporlanmasına yönelik getirdiği yeniliklerin
açıklanması ile uygulama örnekleri sayesinde standart hükümlerinin daha iyi bir
şekilde anlaşılmasının sağlanması amaçlanmaktadır.

Anahtar Kelimeler

MENKUL KIYMETLER, TMS 39, TFRS 9

Recognition of Marketable Securities in Accordance With TAS 39 and TFRS 9

Öz

Securities are
economic assets that acquired for a certain period of time to obtain profit
share or to benefit from short-term price increases such as stock bond, bond,
profit-loss partnership certificate and financial bond. There are different
arrangements fort he acquisition, classification, recognition and valuation of
securities at the end of the operating period. Securities are generally
accounted for according to the provisions of the Uniform Accounting System and
Tax Legislation. However, the accounting principles for securities have changed
completely with the recently adopted Turkish Accounting and Financial Reporting
Standards. There are two basic accounting standards that describe the
accounting principles for securities. These are TMS 39 Financial Instruments:
Recognition and Measurement Standard and TFRS 9 Financial Instruments Standard.
The objective of this study which is prepared in the framework of these
standards provisions is explaining classification of securities, recognition
for the first time, valuation at the end of the period and reporting of
valuation differences and to ensure a better understanding of the standards provisions
through practial examples.

Anahtar Kelimeler

Marketable Securities, TAS 39, TFTS 9

Kaynakça

• ABDİOĞLU, Hasan, İŞGÜDEN KILIÇ, Burcu ve GÜNEŞ, Serdar (2014). Temel Finansal Araçların Kobi TFRS, Tam Set TFRS ve Türk Vergi Mevzuatı İle Karşılaştırmalı İncelenmesi ve Muhasebeleştirme Örnekleri. Celal Bayar Üniversitesi İİBF Dergisi, 21(2): 141-161.
• BAL, Emine Çına (2013). Türkiye Finansal Raporlama Standardı – 9 Finansal Araçlar Standardına Göre Finansal Araçların Sınıflandırılması ve Uygulama Örnekleri. İşletme Araştırmaları Dergisi, (5/3): 47-63.
• GÖKÇEN, Gürbüz, ATAMAN, Başak ve ÇAKICI, Cemal (2016). Türkiye Finansal Raporlama Standartları Uygulamaları. İstanbul: Beta Yayınları.
• GÜNEŞ, Serdar (2014). Temel Finansal Araçların Kobi TFRS, Tam Set TFRS ve Türk Vergi Mevzuatı İle Karşılaştırmalı İncelemesi ve Muhasebeleştirme Örnekleri. Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir.
• İŞSEVEROĞLU, Gülsün (2014). TMS 39 Kapsamında Finansal Varlıkların Sınıflandırılması ve Değerlemesi: Borsa İstanbul 100 Endeksindeki Şirketlerin Uygulamaları. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 10(21): 87-106.
• MISIRLIOĞLU, İsmail Ufuk (2008). Türkiye Muhasebe Standartlarına Göre Finansal Araçların Muhasebeleştirilmesi. Mali Çözüm Dergisi, (86): 65-81.
• ÖRTEN, Remzi, KAVAL, Hasan ve KARAPINAR, Aydın (2014). Türkiye Muhasebe-Finansal Raporlama Standartları Uygulama ve Yorumları. Ankara: Gazi Kitabevi.
• SEVİLENGÜL, Orhan (2014). Genel Muhasebe. Ankara: Gazi Kitabevi.
• TMS 39: Finansal Araçlar: Muhasebeleştirme ve Ölçme Standardı
• TFRS 9: Finansal Araçlar Standardı
• TFRS 13: Gerçeğe Uygun Değer Ölçümü Standardı