TANAP Projesinin Türkiye ve Azerbaycan Enerji Politikalarındaki Yeri ve Önemi

Yıl 2017, Cilt: 10 Sayı: 3, 10 - 26, 08.07.2017

Nuray Erdoğan

https://doi.org/10.25287/ohuiibf.319259

Cited By: 14

Öz

Güney
Kafkasya Boru Hattı, Trans Anadolu Doğalgaz Boru Hattı ve Trans Adriyatik Boru
hattı gibi üç bölümden oluşan Güney Gaz Koridorunun en önemli bileşenlerinden
biri olan TANAP; Azerbaycan ve Türkiye’nin stratejik işbirliği projesi olarak
ortaya çıkmıştır. Azerbaycan’ın Hazar denizindeki Şah Deniz 2 gaz sahasından
çıkan doğal gazın Türkiye üzerinden Avrupa’ya taşınmasını amaçlamaktadır. TANAP
Türkiye topraklarından sonra TAP Boru Hattına bağlanacaktır. TAP ile birlikte
Azerbaycan gazı Avrupa içlerine kadar taşınacaktır.

Bu
çalışmada Türkiye ve Azerbaycan’ın enerji politikaları ve TANAP, projesinin
Azerbaycan ve Türkiye ye sağladığı ekonomik ve siyasi yararlar ele alınıp
incelenecektir.

Anahtar Kelimeler

Azerbaycan, Türkiye, Güney Gaz Koridoru, TANAP, Enerji Politikası

Place and Importance of Tanap Project in Turkey and Azerbaijan Energy Policies

Öz

TANAP (Trans Anatolian Natural Gas Pipeline Project), one
of the most important elements of the Southern Gas Corridor with consisting of
three parts called as South Caucasus Pipeline, Trans-Anatolian Natural Gas
Pipeline and Trans-Adriatic Pipeline, has emerged as a strategic cooperation
project between Azerbaijan and Turkey. The purpose of this project is to transport
natural gas, which is produced from Azerbaijan’s Shah Deniz-2 gas field through
Turkey to Europe. TANAP is projected to connect to the TAP Pipeline following
the territory of Turkey and to convey Azerbaijan’s gas to the interiors of
Europe. This study is examining and discussing the energy policies of Turkey
and Azerbaijan, and the economic and politic advantages of TANAP project both
for Azerbaijan and for Turkey.

Anahtar Kelimeler

Azerbaijan, TANAP, Southern Gas Corridor, Turkey, Energy Policy

Kaynakça

• Akhundzade, Emin., (2016), “Analiz: TANAP Türkiye’ye Hem Ekonomik Hem Politik Fayda Sağlıyor”, Enerji Enstitüsü, Erişim: http://enerjienstitusu.com/2016/03/24/analiz-tanap-projesi-turkiyeye-hem-ekonomik-hem-politik-fayda-sagliyor/ 07.01.2017.
• Alkin, Kerem., Atman, Sabit (2006), “Küresel Petrol Stratejilerinin Jeopolitik Açıdan Dünya Ve Türkiye Üzerindeki Etkileri”, Yayın No:2006-48, Erişim: http://www.ito.org.tr/itoyayin/0003993.pdf 15.04.2016.
• Aras, Osman Nuri, Suleymanov, ,Candidate. Elchin., Hasanov , Fakhri., ” (2013) “Trans- Anadolu Doğal Gaz Boru Hattı Projesi’nden Ekonomik ve Stratejik Beklentiler” , International Conference on Eurasian Economies, s. 993.
• Arıboğan, Deniz. Ülke, “ Enerji Barışı” (2015), Türkiye Gazatesi, Erişim: http://www.gazeteoku.com/yazar/deniz-ulke-aribogan/68766/enerji-barisi 07.12.2015.
• Avrupa Birliği Sürecinde Enerji Faslı” (2014), TC Avrupa Birliği Bakanlığı, Erişim: http://www.ab.gov.tr/files/SEPB/yayinlarveraporlar/enerjikitap.pdf 16.03.2017, s.1-35.
• Bayraç, H. Naci (2009), “Küresel Enerji Politikaları Ve Türkiye: Petrol Ve Doğalgaz Kaynakları Açısından Bir Karşılaştırma, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Dergisi, s.115-142.
• Demir, İdris (2015), “Gaz İhraç Eden Ülkeler Forumu”, Yayın: DORA.
• Deniz, Tarkan, (2012), “Türkiye’nin Doğalgaz Politikası ve Enerji Güvenliği”, Uluslararası Politika Akademisi, Erişim: http://politikaakademisi.org/2012/04/09/turkiyede-dogalgaz-politikasi-ve-enerji-guvenligi/ 08.03.2017.
• “Doğal Gaz Boru Hatları ve Projeleri” (tarihsiz), TC Tabii ve Enerji Bakanlığı, Erişim: http://www.enerji.gov.tr/tr-TR/Sayfalar/Dogal-Gaz-Boru-Hatlari-ve-Projeleri 03.03.2017
• “Dünya Bankı TANAP layihəsinə 800 milyon dollar kredit ayırıb” (2016), Ölkə.Az, Erişim: http://olke.az/news/detail/dunya-banki-tanap-layihesine-800-milyon-dollar-kredit-ayirib-76302 06.04.2017
• Düzyol, Saltuk, “TANAP: Türkiye ve Azerbaycan İçin Enerjide ‘Kazan-Kazan’” (2014). Erişim Tarihi:03.03.2017.
• Erdağ, Ramazan, (2013), “Anadolu Geçişli Doğal Gaz Boru Hattı Projesi (TANAP)’nin Küresel Enerji Politikalarına Etkisi Üzerine Bir Değerlendirme”, C:6, s: 867-877, Erişim: http://www.jasstudies.com/Makaleler/2135957731_46Erda%C4%9FRamazan_S-867-877.pdf 05.018.2016.
• Gurbanov, Ilgar, (2012), “TANAP Puzzle: What stands in the “ Backstage of TANAP”?”, Erişim: https://energycorridors.wordpress.com/2012/07/11/tanap-puzzle-what-stands-in-the-backstage-of-tanap/ 25.02.2016.
• “Güney Gaz Koridorundan Tüm Taraflar Kazanacak” (2016), Erişim: http://www.haberler.com/guney-gaz-koridorundan-tum-taraflar-kazanacak-8893764-haberi/ 26.10.2016. “Güney Gaz Koridoru Projesi”, British Petroleum, Erişim: http://www.bp.com/tr_tr/turkey/hakk_m_zda/bp-tuerkiye/shah_deniz_turkey.html 12.04.2017
• İsmayil, Toğrul (2013), “Azerbaycan, Güney Enerji Koridoru, TANAP ve TAP”, Erişim: http://www.enerjigunlugu.net/icerik/4681/azerbaycan-guney-enerji-koridoru-tanap-ve-tap.html#.WLgcN9KLQdU 24.02.2017.
• İsmayil, Toğrul (2013), “Azerbaycan Türkiye ilişkilerinde enerjinin rolü”, Erişim: http://www.enerjigunlugu.net/icerik/4544/azerbaycan-turkiye-iliskilerinde-enerjinin-rolu.html#.WLgdm9KLQdU 24.02.2017.
• Karbuz, Sohbet, (2016), “Hub Olacağım Demekle Hub Olunmaz”, Petrotürk, Erişim: http://www.petroturk.com/HaberGoster.aspx?id=15176&haber=Hub-olacagim-demekle-hub-olunmaz 01.23.2017.
• Kaymak, Sahap (2014), “Türkiye’nin Son Dönem Doğalgaz Politikaları”, Jobeps Journal of Business Economics Aual Political Science, Vol:3, No:5, pp.61-92.
• Mammadov, Halid, “Trans Anadolu Doğalgaz Projesinin Jeopolitik Önemi” (2012), http://www.sde.org.tr/tr/newsdetail/trans-anadolu-dogalgaz-projesinin-jeopolitik-onemi/3026, Erişim Tarihi:03.03.2017.
• Özbay, Fatih (2011), “Soğuk Savaş Sonrası Türkiye – İlişkileri:1992 – 2010, Bilge Strateji, Cilt2, Sayı 4
• Özdemir, Volkan, Yavuz, H. Buğra, Tokgöz, Emine, (2015), “The Trans-Anatolian Pipeline (TANAP) as a unique project in the Eurasian gas network: A comparative analysis”, Elsevier, C:37, s:97-103, Erişim: http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0957178715000417 05.04.2016.
• Şimşek, Cem, (2015), “ Güney Gaz Koridoru Bölgesel İstikrarı Güçlendirir”, Enerji Enstitüsü, Erişim: http://enerjienstitusu.com/2015/11/10/guney-gaz-koridoru-bolgesel-istikrari-guclendirir/ 07.15.2016.
• Şimşek, Cem, (2015), “ AB Ve Türkiye, TANAP’ı Yeniden Görüşecek”, Enerji Enstitüsü, Erişim: http://enerjienstitusu.com/2015/09/30/ab-ve-turkiye-tanapi-yeniden-gorusecek/ 02.14.2016.
• Taştan, Vahap, (2013), “Güney Gaz Koridoru: Yeni Enerji Düzeninde Avrupa Enerji Güvenliği, Rusya. Türkiye Ve Güney Kafkasya Üzerine Oyun Teorik Uygulama”, EY International Congress On Economics 1 “Eurupe And Global Economic Rebalancing”, s:1-28.
• “TANAP Project: Securing the natural gas needs of Turkey and Europe Providing SCADA and telecommunications infrastructure for the pipeline”, (2016), Erişim: https://library.e.abb.com/public/06098c57b6ea4906a9c89321ca26e855/9AKK106930A4735_TANAP_Reference.pdf 13.01.2017.
• “TANAP’ta Maliyet Düştü, İnşaat Hızlandı”, Hürriyet Gazetesi, Erişim: http://www.hurriyet.com.tr/tanapta-maliyet-dustu-insaat-hizlandi-40304055 22.12.2016.
• Telli, Azime, ”Azerbaycan’ın Enerji Diplomasisi”, Ed: Çomak, H., Sancaktar, C., Yıldırım, Z. (2015), “Enerji Diplomasisi”, İstanbul, Beta Yayıncılık, s.347-370.
• Türkyılmaz, Oğuz (2015), “Enerji Politikaları Artan Bağımlılık Çıkmazında”, TMMOB Şubat 2015 Sayı 200, Erişim www1.mmo.org.tr/resimler/dosya_ekler/535a8d86538d60d_ek.doc 27.11.2016, s.1-20
• T.C. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, “Uluslararası Boru Hatları ve Boru Hattı Projeleri”, Erişim: http://www.enerji.gov.tr/tr-TR/Sayfalar/Uluslararasi-Boru-Hatlari-ve-Boru-Hatti-Projeleri 24.02.2017
• TC. Avrupa Birliği Bakanlığı, (2016), “ Fasıl 15-Enerji” Erişim: http://www.ab.gov.tr/index.php?l=1&p=80 23.02.2017.
• Yaqubzadə, Mirbağır (2015), “TANAP layihəsi beynəlxalq əməkdaşlığa mühüm töhfədir”, Xalq qəzeti, Erişim: http://www.xalqqazeti.com/az/news/economy/55432 31.03.2015
• Yıldızel, Z. Elif, “Türkiye; Bir Enerji Hub’ı” (2016), http://arsiv.petroturk.com/HaberGoster.aspx?id=14624&haber=Turkiye-bir-enerji-hub-i, Erişim Tarihi:03.02.2017.
• Yazar, Yusuf, (2011), “Enerji İlişkileri Bağlamında Türkiye ve Orta Asya Ülkeleri”, Hoca Ahmet Yesevi Uluslararası Türk- Kazak Üniversitesi, Erişim: http://www.ayu.edu.tr/static/kitaplar/enerji_raporu.pdf 05.03.2016.
• Yusifov, Fikrət, (2014) “TANAP: Azərbaycanın daha bir üstünlüyü və əlavə təsir vasitəsi –TƏHLİL”, http://biab.az/tedqiqatlar/221-tanap-azerbaycanin-daha-bir-ustunluyu-ve-elave-tesir-vasitesi-tehll.html Erişim Tarihi: 03.03.2017.
• Zadeh, Pirouz Mojtahed (2000), “The Geo-Politics of The Caspian Region”, The Caspian Region at a Crossroad, Ed: Hooshang Amirahmad, s.175-185.
• Quliyev, Fərid (2014) “TANAP: İqtisadiyyat geosiyasətdən irəlidir” http://www.bbc.com/azeri/azerbaijan/2014/09/140920_enregy_projects_analysis Erişim : 04.06.2017
• Sadıqlı, Flora (2016) TANAP’ın bütün iştirakçıları siyasi və iqtisadi dividend əldə edəcəklər http://www.azerbaijan-news.az/index.php?mod=3&id=88350 Erişim : 05.06.2017