IFRS ve FASB Açısından Nükleer Güç Santrali Elektrik Üretim İşletmelerinde Uygulanan Özellikli Muhasebe Konuları

Yıl 2018, Cilt: 11 Sayı: 1, 78 - 92, 11.02.2018

Vedat Acar , Mustafa Fatih Boz

https://doi.org/10.25287/ohuiibf.332634

Öz

Nükleer santral kullanılarak yapılan elektrik üretimi sektöründe faaliyet
gösteren şirketler ile diğer elektrik üretim şirketleri arasındaki temel
farklar; uygulanan üretim sürecinin özellikli olması ile beraber nükleer atık
yönetimi, santralin ömrü sonunda güvenilir biçimde kapatılması ile bu kapsamda
oluşturulan fonlardan kaynaklanmaktadır.

Nükleer güç santrali kurma ve işletmesinin yüksek teknoloji gerektirmesi
nedeniyle, belirli ülkeler ve bu ülkelerdeki şirketler bu alanda yetkindir.
Nükleer enerjinin gelecekteki ülke ekonomilerindeki önemi ve bu teknolojiye
sahip şirketlerin çok uluslu olması göz önüne alındığında, bu şirketlerin,
finansal tablolarında sundukları bilgilerin anlaşılır ve karşılaştırılabilir
olması önem kazanmaktadır.

Bu çalışmada, nükleer santral elektrik üretim işletmelerinde özellik
gösteren harcamalar, nükleer atık ve hizmetten çekme karşılıkları ve fonunun
muhasebeleştirilmesinde IFRS’nin getirdiği esaslar üzerinde durulmuş ve dünyada
bu alanda faaliyette bulunan büyük şirketlerin uyguladığı FASB ile IFRS’nin
uyumu konusunda bilgiler verilmiştir. Böylece nükleer santral ile elektrik
üretimi yapan işletmelerin uyguladığı temel muhasebe politikalarının, IFRS ile
FASB’ın ilgili muhasebe politikalarıyla karşılaştırmalı olarak tartışılması
amaçlanmıştır.

Bu çalışmada, ayrıca sektöre ilişkin olarak IFRS’nin IFRIC-1 ve IFRIC-5
yorumları dışında, genel standartlardaki hükümler incelenmiştir. Genel olarak,
Nükleer Güç Santrali (NGS) işletmeleri için uygulanacak hükümler IFRS ile FASB
arasında uyumludur. Nükleer santral işletmesinin önemi düşünüldüğünde, elektrik
üretim santrallerinin yatırım, üretim ve tasfiye maliyetleri ile ilgili bir
standardın oluşması, dünya çapındaki bu işletmelerin finansal tablolarının
karşılaştırılabilir olmasına katkı sunacaktır.

Anahtar Kelimeler

Nükleer güç santrali elektrik üretim işletmeleri, IFRIC-1, IFRIC-5, nükleer atık, nükleer santral işletmeden çıkarma

Specific Accounting Conditions Applied in Nuclear Power Plant Electricity Generating Operations by IFRS and FASB-ASC

Öz

The main differences between nuclear power plants electricity generating companies and the other electricity generating companies are the feature of the applied generating process, nuclear waste management, reliable shutdown of the plant at the end of its life cycle and the funds are generated from this scope. Due to the high technology requirements for establishing and operating a nuclear power plant, some countries and companies competent in this field. Given both the importance of nuclear energy in future and also country economies and the multinational nature of companies with this technology, it is important that the information they present on their financial statements is understandable and comparable. In this study, it is explained the accounting policies about special expenditures on nuclear power plant electricity generating enterprises, nuclear waste, provisions/funds for decommissioning nuclear power plants initially. Then the harmonization of IFRS with the FASB-ASC applied by large companies operating in this area is explained. The purpose of the study is to discuss the accounting policies applied by nuclear power plant generating enterprises comparatively with IFRS and FASB-ASC related accounting policies. In this study, it is also examined the provisions in the general standards other than IFRIC-1 and IFRIC-5 interpretations of the IFRS for the sector. In general, the provisions to be applied for the generating of nuclear power plants are compatible between IFRS and FASB-ASC. Considering the importance of nuclear power plant operation, the establishment of a standard for investment, production and disposal costs of power generating plants will contribute to the comparability of the financial statements of these enterprises around the world.

Anahtar Kelimeler

Nuclear power plants electricity generating companies, IFRIC-1, IFRIC-5, nuclear waste, nuclear decommissioning

Kaynakça

• Breeze, Paul (2017). Nuclear Power. London: Academic Press, 1-92.
• ETKB Nükleer Enerji Proje Uygulama Dairesi Başkanlığı (2017). [Web: http://nepud.enerji.gov.tr/tr-TR/Bilgi-Bankasi/Nukleer-Guc-Santrallerinin-Isleyisi-Nasildir Erişim Tarihi:12.06.2017]
• FASB (2017). Financial Accounting Standards Boards Accounting Standards Codification. [Web: https://asc.fasb.org/ Erişim Tarihi:20.06.2017]
• Ferguson, Charles D. (2015). Nükleer Enerji-Herkesin Bilmesi Gerekenler (Birinci Baskı). (Çev. Fatih Güdük). İstanbul: Buzdağı Yayınevi, 1-51.
• FORBES (2017). “The World’s Biggest Public Companies”. [Web: https://www.forbes.com/global2000/list/#header:position_industry:Electric%20Utilities Erişim Tarihi:15.06.2017]
• IFRS (2016).IFRS Foundation Annual Report 2016, 1. [Web: http://archive.ifrs.org/About-us/IFRS-Foundation/Oversight/Annual-reports/Documents/IFRS-Foundation-Annual-Report-2016.pdf Erişim Tarihi:01.06.2017]
• IFRS (2017). International Financial Reporting Standards and International Financial Reporting Interpretations Comments. [Web: http://www.ifrs.org/issued-standards/list-of-standards/ http://www.ifrs.org/issued-standards/list-of-interpretations/ Erişim Tarihi:20.06.2017]
• Lovering , Jessica R., Yip, Arthur ve Nordhaus, Ted (2016), “Historical Costruction Cost of Global Nuclear Power Reactors”, Energy Policy, Vol. 91, 380.
• NEI (2017). Nuclear Energy Institute. [Web:https://www.nei.org/Master-Document-Folder/Backgrounders/Fact-Sheets/Types-of-Fuel-Cycle-Facilities-Countries-and-Compa Erişim Tarihi:22.06.2017]
• OECD Nuclear Energy Agency (2016). Costs of Decommissioning Nuclear Power Plants. NEA No. 7201, 66.
• TEİAŞ (2017). Türkiye Elektrik İletim A.Ş. [Web: http://www.teias.gov.tr/ Erişim Tarihi:14.06.2017]
• TELLİ, Azime (2016). Akkuyu Akliman’a Karşı: Nükleer Anlaşmaların İçerik Kıyaslaması. Enerji Piyasaları ve Politikaları Enstitüsü, Eppen17, 11. [Web: http://www.eppen.org/resim/haber_resim/EPPEN17.Azime-Telli.pdf Erişim Tarihi:13.06.2017]
• TMMOB EMO (2017). TMMOB Elektirk Mühendisleri Odası. [Web: http://www.emo.org.tr/genel/bizden_detay.php?kod=88369#.WTSqKWjyhPY Erişim Tarihi:13.06.2017]
• TOWLER, Brian F. (2014). The Future of Energy. London: Academic Press, 157.
• TÜBİTAK (2015). Yakından Tanıyın Enerji (Birinci Baskı). Ankara: Gökçe Ofset Matbaacılık, 46
• PWC (2016). Utilities and power companies. 540-547. [Web: https://www.pwc.com/us/en/cfodirect/assets/pdf/accounting-guides/pwc-utilities-power-2016.pdf Erişim Tarihi:18.06.2017]
• WNA (2017a). World Nuclear Association. [Web: http://www.world-nuclear.org/information-library/economic-aspects/economics-of-nuclear-power.aspx Erişim Tarihi: 05.06.2017]
• WNA (2017b). World Nuclear Association Nuclear Power Economics and Project Structuring, Report No. 2017/001. [Web: http://www.world-nuclear.org/getmedia/84082691-786c-414f-8178-a26be866d8da/REPORT_Economics_Report_2017.pdf.aspx Erişim Tarihi: 03.06.2017]