Assessment of road transport of Turkey: A literature review

Yıl 2021, Cilt: 14 Sayı: 2, 670 - 687, 12.04.2021

Buket Özoğlu , Sercan Bayram Demirci

https://doi.org/10.25287/ohuiibf.863230

Cited By: 2

Öz

Road freight transportation, which can provide door-to-door transportation with the widespread road network around the world and appropriately sized transportation vehicles, is a field of research that should be focused on in terms of commercial development of countries. The aim of this study is; to exercise a due diligence by assessing the social sciences literature about road freight transportation which has a significant potential in terms of Turkey's economy and contribute to the field by evaluating the issues that need to be researched. For this purpose, postgraduate theses and articles about road freight transport made in Turkey in the last twenty years (2000-2020) have been investigated. YÖK Thesis Center web page for postgraduate theses, TÜBİTAK-ULAKBİM TR Directory and Dergipark databases for articles were used in the review. It has been observed in the review that although road freight transportation has been studied widely without cluttering in certain areas in both theses and articles, there have been less studies than expected on the subject in a long period of 20 years. In addition, there is no evidence that a relatively large number of studies are done in a certain university.

Anahtar Kelimeler

Road Transport, Literature Review

Türkiye’de karayolu taşımacılığının değerlendirilmesi: Bir literatür taraması

Öz

Dünyadaki yaygın karayolu ağı ve uygun büyüklükteki taşıma araçları nedeniyle kapıdan kapıya taşıma olanağı sağlayan karayolu yük taşımacılığı ülkelerin ticari anlamda gelişmesi açısından üzerinde durulması gereken bir araştırma alanıdır. Bu doğrultuda çalışmanın amacı; Türkiye ekonomisi açısından önemli bir potansiyeli olan karayolu yük taşımacılığı ile ilgili sosyal bilimler alan yazınını inceleyerek bir durum tespiti yapmaktır. Yapılan çalışmanın karayolu taşımacılığı konusu ile ilgili Türkiye açısından araştırmaların yoğunlaştığı konuları belirleyip, henüz araştırılmaya muhtaç konuları değerlendirerek alana katkı sağlaması beklenmektedir. Çalışma amacına yönelik olarak, Türkiye’de sosyal bilimler alanında karayolu yük taşımacılığı ile ilgili son yirmi yılda (2000-2020 yılları arası) yapılmış makaleler ve lisansüstü tezler literatür taraması ile araştırılarak derlenmiştir. Lisansüstü tezlerin taranmasında YÖK Tez Merkezi web sayfasından, makalelerin taranmasında ise TÜBİTAK-ULAKBİM TR Dizin veri tabanı ve Dergipark veri tabanından faydalanılmıştır. Yapılan taramalarda gerek tezlerde gerekse makalelerde karayolu yük taşımacılığının belirli alanlarda yığılma olmaksızın geniş bir yelpazede ele alındığı belirlenmiş buna rağmen, 20 yıl gibi uzun bir aralıkta konu ile ilgili beklenenden az sayıda çalışma yapıldığı görülmüştür. Ayrıca, karayolu yük taşımacılığı alanında yapılan tezlerin herhangi bir üniversitede nispeten daha fazla yapıldığına dair bir bulguya ise ulaşılmamıştır.

Anahtar Kelimeler

Karayolu Taşımacılığı, Karayolu Yük Taşımacılığı, Literatür Taraması

Kaynakça

• Adak, M. (2019). Railway vs Highway Transportation and Economic Growth: The Case of Turkey. Alphanumeric Journal, ULUK 2018 Congress Special Issue, 1-10.
• Alperen, A. S. B. (2018). Uluslararası Karayolu Taşımacılığında Avrupa Birliği Mevzuatına Uyum Sorunu (Yüksek Lisans Tezi). Haliç Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Aydın, S., Bitlisli, F., & Pala, Y. (2013). Karayolu Yük Taşımacılığı Yapan İşletmelerin Müşteri Memnuniyetini Arttırma Çabalarının Tespiti: Bir Araştırma. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(9), 46-58.
• Aydın, F., & Oral, M., (2018). Türkiye’de Karayolu Ulaşımının Tarihsel Gelişimi. Journal of Awareness, 3(5), 257-266.
• Barak, S. (2018). İşletmelerde Yeşil Lojistik Uygulamaları ve Belirleyici Faktörler: Bucak Karayolu Yük Taşımacılığı Sektörü İşletmelerinde Bir Araştırma (Yüksek Lisans Tezi). Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.
• Bayraktutan, Y., & Özbilgin, M., (2013). Türkiye’de İller Düzeyinde Karayolu Yük Trafiği Dağılımının Analizi. Çukurova Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 17(2), 81-82.
• Bezginli, H. (2014). Uluslararası Karayolu Taşıma Hukuku Uygulamaları ve İktisadi Etkileri. Ankara Barosu Dergisi, (3), 377-386.
• Budak, A. (2020). Karayolu Taşımacılığı Sektöründe Müşteri Analitiği: Bir Vaka Çalışması. Kafkas Üniversitesi İİBF Dergisi, 11(21), 85-117.
• Çelik, K. (2017). Karayolu Yük Taşımacılığı İçin Ağır Ticari Araç Sektöründeki Çekici Araç Seçimi Problemine Yönelik COPRAS-G Yöntemi ile Karar Verme (Yüksek Lisans Tezi). Erzurum Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
• Çemberci, M., Uca, N., & Civelek, M. E. (2015). Yurtiçi Mevzuatın Uluslararası Karayolu Taşımacılığı Yapan Firmalar Üzerinde Etkisi. Akademik Bakış Dergisi, 49, 236-247.
• Çetin, B., Barış, S., & Saroğlu, S. (2011). Türkiye’deki Karayollarının Gelişimine Tarihsel Bir Bakış. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 1(1), 123-150.
• Çiftçi, G. (2019). Uluslararası Karayolu Yük Taşımacılığı Yapan İşletmelerde Taşıma Maliyetlerinin Faaliyet Tabanlı Maliyetleme Yöntemine Göre Hesaplanması ve Bir Lojistik İşletmesinde Uygulama (Yüksek Lisans Tezi). Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Manisa.
• Deran, A., & Erduru, İ. (2018). Karayolu ve Denizyolu Yük Taşımacılığı Sektörlerinin Finansal Performans Analizi: Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Sektör Bilançoları Üzerine Bir Araştırma. Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi, 11(3), 479-503.
• Dişkaya, F. (2018). Yeşil Lojistik Yönetiminde Ulusal Karayolu Yük Taşımacılığı Araç Rotalama Optimizasyonu (Doktora Tezi). Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Dumlupınar, M. T., & Öztürkoğlu, Y. (2019). Analyzing The Risk of Transportation of Dangerous Goods Based on The ADR. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21(1), 1-13.
• Ercan, A., & Pampal S. (2011). Türkiye’deki Karayolu Taşımacılığında Mesleki Yeterlilik Karşılaştırmalı Olarak İncelenmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 9(3), 578-596.
• Ercan, M. (2006). Uluslararası Karayolu Yük Taşımacılığında Maliyetleme Sistemi ve Bir Uygulama Örneği (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Erdal, H. (2018). Tehlikeli Madde Taşımacılığı Güzergah Seçimi Problemi İçin Stokastik Bir Risk Analizi. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(6), 935-943.
• Ergin, H., & Çekerol G. S. (2008). İntermodal Yük Taşımacılığı ve Türkiye Hızlı Tüketim Malları Dağıtımı İçin Uygulama Denemesi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22, 207-230.
• Ersoy, P. (2015), Türkiye’de Karayolu Taşımacılığında Bilgi Teknolojilerinin Önemi. Beykoz Akademi Dergisi, 3(1), 1-19.
• Ertek, Y. (2019). Uluslararası Yük Taşımacılık Faaliyetine İlişkin Yurt Dışında Yapılan Tahsilat ve Ödemelerin Tevsiki. Vergi Raporu, 232, 269-279.
• Eurostat Veri Tabanı, Erişim Tarihi: 10.01.2021 https://appsso.eurostat.ec.europa.eu/nui/submitViewTableAction.do
• Görçün, Ö. F. (2018). Ulaştırma Sistemlerine Giriş. Köksal Büyük (Ed.), Ulaştırma Sistemleri ve Yönetimi kitabı içinde (s. 2-35). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayını.
• İneci, Z. S. (2017). Avrupa Birliğinin Ulaştırma Politikası Kapsamında Karayolu Taşımacılığı: Türkiye’ye Yönelik Eş Etkili Vergiler Sorunu. Legal Mali Hukuk Dergisi, 13(156), 2877-2899.
• Kabaran, R. (2018). Türkiye’de Kara Yolu Taşımacılık Sektöründe Çalışan Tır ve Kamyon Şoförlerinin Emek Süreci. Birey ve Toplum Sosyal Bilimler Dergisi, 8(2), 189-216.
• Kara, M., Duruel, M., Tayfur, L., & Demirer, H. (2007). Hatay İli İhracatçılarının Taşımacılıktan Kaynaklanan Sorunları ve Çözüm Önerileri. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(1), 395-412.
• Karabıçak, M., & Gündoğdu, F. (2014). Karayolu Yük Taşımacılığı Çalışanlarının Mesleki Problemleri ve Bu Problemlerin Sosyal ve Ekonomik Yansımaları Üzerine Bir Uygulama: Burdur-Bucak Örneği. HAK-İŞ Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi, 3(6), 178-199.
• Kaya, İ. (2020). Uluslararası Karayolu Taşımacılığında Karşılaşılan Gümrük İhlalleri ile Mücadele Etkinliğine İlişkin Bir Araştırma (Yüksek Lisans Tezi). Toros Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Mersin.
• Kayıran, B. (2016). Bilgi Yönetiminin Değer Üzerindeki Etkisi: Uluslararası Karayolu Taşımacılığı İşletmelerine Yönelik Bir Araştırma (Yüksek Lisans Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Keser, H., Ay, S., & Çetin, I. (2018). Ulaştırmada Karayolları: Türkiye’deki Gelecek Beklentileri. TESAM Akademi, 5(2), 63-93.
• Kılıç Z. (2019). Türkiye’de Karayolu Taşımacılığı İçin SWOT Analizi ve Politika Önerileri (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Arel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Koban, E., & Keser, Y. H. (2015). Dış Ticarette Lojistik. (6. Baskı) Bursa: Ekin Yayınevi.
• Köse, V. (2005). Uluslararası Karayolu Yük Taşımacılığı Yapan İşletmelerde Sefer Maliyetlerinin Hesaplanması ve Muhasebe Kayıtları (Yüksek Lisans Tezi). Atılım Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Macit, D. (2020). Karayolu Yük Taşımacılığının Ekonomik Büyüme ve Ticaret Hacmi Üzerindeki Etkisine Yönelik Ampirik Bir Analiz. Alanya Akademik Bakış, 4(3), 843-860.
• Namlı, G. (2019). Avrupa Birliği Ülkelerinin Taşımacılığına Uyguladığı Taşıma Kotaları (Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi Avrupa Araştırmaları Enstitüsü, İstanbul.
• Orhan, Ü. (2018). Karayolu Taşımacılık Sektöründe Sefer Primi (Harcırah) Meselesi. İş ve Hayat, 4(7), 51-64.
• Özman, Y. (2016). Ağaç Panel Üretimi Yapan İşletmelerde Tehlikeli Maddelerin Lojistiği Karayolu Taşımacılığına Yönelik Bir Uygulama (Yüksek Lisans Tezi). Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Öztürk, A. (2015). Türkiye’deki Karayolu Taşımacılığı Mesleki Yeterlilik Faaliyetlerine Ait Politikalar ve Verilen Eğitimler, Sektör Çalışanları Üzerine Bir Uygulama (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Gelişim Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Pala, Y. (2012). Karayolu Yük Taşımacılığı Yapan İşletmelerin Müşteri Memnuniyetini Arttırmak İçin Uyguladığı Faaliyetler: Isparta Örneği (Yüksek Lisans Tezi). Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.
• Saygı, Ö. (2020). Karayolu Taşımacılığında Taşıyıcının Yardımcılarının Eylemlerinden Doğan Sorumluluğu (Yüksek Lisans Tezi). Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Ankara.
• Saygı, Ö. (2019). Karayolu ile Eşya Taşımacılığında TTK m. 879 Kapsamında Taşıyıcının Sorumlu Olduğu Kişiler. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 18(4), 1220-1231.
• Saygılı, M. (2014). Intermodal Taşımacılığın Maliyet Avantajları: Karayolu-Denizyolu Entegrasyonu Üzerine Bir Araştırma - Cost Benefıts of Intermodal Transportatıon: A Research on Road and Maritime Integration. Öneri Dergisi, 11(41), 203-214.
• Şimdi, H., Şeker, A., Danacı, T. (2019). Uluslararası Ticaret ve Ulaşılabilirlik: Türkiye Karayolları Üzerine Bir Araştırma. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(19), 254-268.
• T.C. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı, Karayolları Genel Müdürlüğü, Trafik Güvenliği Dairesi Başkanlığı, Erişim Tarihi: 10.01.2021 https://www.kgm.gov.tr/SiteCollectionDocuments/KGMdocuments/Istatistikler/SeyirveTasimalar/SeyirVeTasimalar.pdf
• Takım, A., & Ersungur Ş. M. (2019). Taşıma Şekillerine Göre Türkiye’de Dış Ticaretin Analizi: Mevcut Durum, Sorunlar ve Beklentiler. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19(3), 357-376.
• Tarhan, D. B. (2017). Karayolu Taşımacılığı Optimizasyonu (Veri Zarflama Analizi İle Mersin İlinde Uygulama) (Yüksek Lisans Tezi). Toros Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Mersin.
• Tunç, H., & Kaya, M. (2016). Türkiye’de Lojistik Sektörünün Gelişmesinde Dış Ticaretin Rolü Üzerine Bir Nedensellik Analizi. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 7(14), 58-65.
• Tuzkaya, U. R. (2020). Taşımacılık Yönetimi. Vecihi Yiğit (Ed.), Lojistik Yönetimi kitabı içinde (s. 31-50). Erzurum: Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayını.
• Türkiye İstatistik Kurumu, Dış Ticaret İstatistikleri, Erişim Tarihi: 10.01.2021 https://data.tuik.gov.tr/Kategori/GetKategori?p=dis-ticaret-104&dil=1