Bir örgüt biçimi olarak ulusal varlık fonları: Karşılaştırmalı bir analiz

Yıl 2022, Cilt: 15 Sayı: 1, 87 - 102, 31.01.2022

Aghabay Masimov , Miraç Savaş Turhan

https://doi.org/10.25287/ohuiibf.970522

Öz

Bu çalışmada farklı ülkelerde farklı biçimsel niteliklerde varlığını sürdüren örgütler olarak ulusal varlık fonlarının yapısal niteliklerinin karşılaştırmalı olarak incelenmesi amaçlanmaktadır. Dolayısı ile çalışmanın temel sorusu “farklı ülkelerde farklı örgütlenme biçimleri ile karşımıza çıkan ulusal varlık fonlarının, bu biçimsel farklılaşmalarının temelleri nelerdir?” biçiminde ortaya konulmuştur. Çalışma keşfedici nitelikte tasarlanmış olup nitel araştırma yöntemlerinden betimsel analiz metodu kullanılmıştır. Çalışmaya konu edilen fonlarla ilgili bilgilere, fonların resmi internet sitelerinden, yıllık faaliyet raporlarından ve Ulusal Varlık Fonları Uluslararası Forumu’nun, Ulusal Varlık Fonu Enstitüsü’nün ve Doğal Kaynak Yönetişim Enstitüsü’nün resmi internet sitelerinden ulaşılmıştır. Önceden ortaya konulmuş tematik çerçeve olarak, Uluslararası Para Fonu ve Santiago İlkelerinin yaygın olarak kullanılan 5’li, istikrar, tasarruf, emeklilik rezerv, rezerv yatırım ve kalkınma, sınıflandırmasından yararlanılmıştır. Elde edilen bulgulara göre tematik nitelikler ortaya konulurken Chen (2009) ve Monk’un (2015) tablolaştırmalarındaki unsurlar kullanılmıştır. Fon sahibi ülkeler için ayrıca yönetim biçimi, ana ihracat ürünü, nüfus medyan yaşı ve gelişmişlik düzeyi gibi tipik özellikler de incelemeye eklenerek tablolaştırılmıştır. Elde edilen bulgular, ulusal varlık fonlarının biçimsel farklılaşmalarının, teknik, ekonomik, politik ve kurumsal çevre ile örgüt ilişkileri çerçevesindeki temellerini göstermektedir. Bu bağlamda çalışmanın, hem örgüt çalışmalarına, hem de ulusal varlık fonları hakkındaki bilgi birikimine katkı yapması beklenmektedir.

Anahtar Kelimeler

Örgüt çalışmaları, çevre-örgüt ilişkileri, ulusal varlık fonları

Sovereign wealth funds as an organizational form: A comparative analysis

Öz

The study, it is aimed to examine the structural characteristics of the sovereign wealth funds comparatively. Therefore, the main question of the study is presented as “What are the foundations of this formal differentiation of the sovereign wealth funds, which appear with different organizational forms in different countries?” The study was designed as an exploratory, and descriptive analysis, one of the qualitative research methods, was used. Data about the funds subject to the study was obtained from the official websites of the funds, annual activity reports, and official websites of the International Forum of Sovereign Wealth Funds, the Sovereign Wealth Fund Institute, and the Natural Resource Governance Institute. As the prior thematic framework that has been put forward, the widely used quintet classification of the International Monetary Fund and the Santiago Principles, stability, savings, retirement reserve, reserve investment, and development, has been used. While revealing the thematic features, the elements in the tabulations of Chen (2009) and Monk (2015) were used. Typical features such as administrative style, main export product, population median age, and level of development for the fund-owning countries were also included in the analysis and tabulated. The findings show the bases of formal differentiation of sovereign wealth funds within the framework of technical, economic, political, and institutional environment and organization relations. In this regard, it is expected that the study will contribute to both organizational studies and knowledge on sovereign wealth funds.

Anahtar Kelimeler

Organization studies, environment-organization relations, sovereign wealth funds

Kaynakça

• Adler, P., Du Gay, P., Morgan, G., & Reed, M. (2014). Introduction: Sociology, social theory and organization studies, continuing entanglements. P. Adler, P. Du Gay, G. Morgan, & M. Reed içinde, The Oxford handbook of sociology, social theory and organization studies: Contemporary currents (s. 1-8). UK: Oxford University Press.
• Al-Hassan, A., Papaioannou, M., Skancke, M., & Sung, C. C. (2013). Sovereign wealth funds: Aspects of governance structures and investment management. International Monetary Fund: https://www.imf.org/en/Publications/WP/Issues/2016/12/31/Sovereign-Wealth-Funds-Aspects-of-Governance-Structures-and-Investment-Management-41046 adresinden alındı
• Augier, M., March, G. J., & Sulivan, B. N. (2005). Notes on the evolution of a research community: Organization studies in anglophone North America, 1945–2000. Organization Science, 16(1), 85-95. doi:doi:10.1287/orsc.1040.0108
• Bağce, E. H. (2017). Parlamenter ve başkanlık sistemiyle yönetilen ülkelerde gelir dağılımı eşitsizliği ve yoksulluk. İnsan ve İnsan, 4(11), 5-39. doi:10.29224/insanveinsan.289189
• Bauer, A. (2014). Managing the public trust: how to make natural resource funds work for citizens. Natural Resource Funds: https://resourcegovernance.org/sites/default/files/NRF_Complete_Report_EN.pdf adresinden alındı
• Bazoobandi, S. (2012). Political economy of the gulf sovereign wealth funds: A case study of Iran, Kuwait, Saudi Arabia and United Arab Emirates. London: Routledge.
• Blundell-Wignal, A., Hu, Y.-W., & Yermo, J. (2008). Sovereign wealth and pension fund issues. OECD iLibrary: https://www.oecd-ilibrary.org/finance-and-investment/sovereign-wealth-and-pension-fund-issues_243287223503 adresinden alındı
• Castelli, M., & Scacciavillani, F. (2015). SWFs and state investments: A preliminary general overview. F. Bassan içinde, Research handbook on sovereign wealth funds and international investment law (s. 9-37). Roma: Elgaronline from Edward Elgar Publishing.
• Chen, C. (2009). The theoretical logic of sovereign wealth funds. Social Science Research Network. doi:10.2139/ssrn.1420618
• Daft, R. L., & Armstrong, A. (2015). Organization theory and design (Third Canadian b.). Toronto: Nelson.
• Dixon, A. D., & Monk, A. H. (2014). Financializing development: Toward a sympathetic critique of sovereign development funds. Journal of Sustainable Finance & Investment, 4(4), 357-371.
• Greenwood, R., Oliver, C., Sahlin-Andersson, K., & Suddaby, R. (2008). Introduction. R. Greenwood, C. Oliver, R. Suddaby, & K. SahlinAndersson (Eds.), The Sage handbook of organizational institutionalism (p. 1-46). CA: Sage.
• Grothe-Hammer, M., & Kohi, S. (2020). The decline of organizational sociology? An empirical analysis of research trends in leading journals across half a century. Current Sociology, 68(4), 419-442. doi:10.1177/0011392120907627
• Hatch, M. J., & Cunliffe, A. L. (2013). Organization theory: Modern, symbolic and postmodern perspectives (Third ed.). New York: Oxford University Press.
• IFSWF. (2008). Santiago Principles. International Forum of Sovereign Wealth Funds: https://www.ifswf.org/santiago-principles-landing/santiago-principles adresinden alındı
• IFSWF. (2014). Santiago Principles: 15 case studies. International Forum of Sovereign Wealth Funds: https://www.ifswf.org/sites/default/files/SantiagoP15CaseStudies1_0.pdf adresinden alındı
• IFSWF. (2019). About our data. International Forum of Sovereign Wealt Funds: https://archive.ifswfreview.org/2019/about-our-data adresinden alındı
• IFSWF. (2019). IFSWF Annual Review. International Forum of Sovereign Wealth Funds: https://ifswfreview.org/2019/what-sovereign-wealth-fund adresinden alındı
• IMF. (2008). Sovereign Wealth Funds—A Work Agenda. International Monetary Fund: https://www.imf.org/external/np/pp/eng/2008/022908.pdf adresinden alındı
• Investopedia. (2020, Kasım 26). Sovereign Wealth Fund (SWF). Haziran 03, 2021 tarihinde Investopedia: https://www.investopedia.com/terms/s/sovereign_wealth_fund.asp adresinden alındı
• Karagöl, E. T., & Koç, Y. E. (2016). Dünyada ve Türkiye'de Varlık Fonları. İstanbul: SETA Vakfı.
• Kayıran, M. (2016). Türkiye Varlık Fonu’nun kuruluş amaçları ve yapısı üzerine bir değerlendirme. Eğitim Bilim ve Toplum Dergisi Cilt, 14(56), 55-90.
• Lorgova, S. (2012). Safe assets: Financial system cornerstone? S. Lorgova, A. Al-Hassan, K. Chikada, M. Fandi, H. Morsy, J. Pihiman, & C. Schmieder içinde, Global financial stability report (s. 82-122). International Monetary Fund.
• Monk, A. H. (2008). Is CalPERS a sovereign wealth fund? Center for Retirement Research - Boston College: https://publicplansdata.org/wp-content/uploads/2014/06/IB_8-21.pdf adresinden alındı
• NRGI. (2013). Natural resource funds. Natural Resource Governance Institute: https://resourcegovernance.org/natural-resource-funds# adresinden alındı
• PWC. (2015). The taxonomy of sovereign investment funds. Price Waterhouse and Coopers: https://www.pwc.com/gx/en/sovereign-wealth-investment-funds/publications/assets/pwc-the-taxonomy-of-sovereign-investment-funds.pdf adresinden alındı
• Rozanov, A. (2005). Who holds the wealth of nations? International Journal of Central Banking, 15(4), 52-57.
• Rozanov, A. (2009). What is “sovereign wealth” anyway? on definitional challenges of dealing with SWFs. www.astrid-online.it: http://www.astrid-online.it/static/upload/protected/01_R/01_Rozanov.pdf adresinden alındı
• Sargut, A. S., & Özen, Ş. (2007). Örgüt kuramlarına genel bir bakış: Karşılaştırmalı bir çözümleme. A. S. Sargut, & Ş. Özen içinde, Örgüt Kuramları (s. 11-34). Ankara: İmge Kitabevi.
• Scott, W. R. (2014). Institutions and organizations: Ideas, interests, and identities (4. ed.). CA: Sage.
• Singh, K. (2008). Sovereign wealth funds: Some frequently asked questions. The Corner House : http://www.thecornerhouse.org.uk/sites/thecornerhouse.org.uk/files/38SWFFAQs.pdf adresinden alındı
• Stückelberger, C., Rossouw, D., Geerts, S., Chavaz, P., & Xinwa, N. (2015). Sovereign Wealth Funds: An ethical perspective: (Cilt 15). Geneva: Globethics.net.
• SWFI. (2021a). SWF rankings. Mayıs 10, 2021 tarihinde Sovereign Wealth Fund İnstitute: https://www.swfinstitute.org/fund-rankings/sovereign-wealth-fund adresinden alındı
• SWFI. (2021b). List of 130 sovereign wealth fund profiles by region. Mayıs 12, 2021 tarihinde Sovereign Wealth Fund Institute: https://www.swfinstitute.org/profiles/sovereign-wealth-fund#:~:text=List%20of%20130%20Sovereign%20Wealth%20Fund%20Profiles%20by%20Region%20%2D%20SWFI adresinden alındı
• SWFI. (2021c). Linaburg-Maduell Transparency Index. Mayıs 24, 2021 tarihinde Sovereign Wealth Fund Institute: https://www.swfinstitute.org/research/linaburg-maduell-transparency-index adresinden alındı
• Şimşek, O., & Eren, A. A. (2018). The political economy of sovereigh wealth funds from a development perspective. A. Cebeci, E. Torres, & G. Beken içinde, Current debates in economy (Cilt 18, s. 31-41). London: IJOPEC.
• Şimşek, O., & Konukman, A. (2017). Ulusal varlık fonları ve Türkiye uygulaması. Çalışma ve Toplum : Ekonomi ve Hukuk Dergisi, 4(55), 1913-1944.
• Teslik, L. H. (2009). Sovereign Wealth Funds. Haziran 27, 2021 tarihinde Council on Foreign Relation: https://www.cfr.org/backgrounder/sovereign-wealth-funds adresinden alındı
• U.S. Department of the Treasury. (2007). Appendix III: Sovereign Wealth Fund. Mayıs 15, 2020 tarihinde U.S. Department of the Treasury: https://home.treasury.gov/system/files/206/2007_Appendix-3.pdf adresinden alındı
• United Nations. (2020). World economic situation and prospects. United Nations: https://www.un.org/development/desa/dpad/wp-content/uploads/sites/45/WESP2020_FullReport.pdf adresinden alındı
• Watson, J. (2021, Mart 11). What is a sovereign wealth fund – your ultimate guide to SWFs. Temmuz 03, 2021 tarihinde Watson Post: https://www.watsonpost.com/what-is-a-sovereign-wealth-fund/ adresinden alındı
• www.atlasbig.com. (2021). Ülkelere göre medyan yaş haritasi. Mayıs 27, 2021 tarihinde Atlas Big: https://www.atlasbig.com/tr/ulkeler-medyan-yas adresinden alındı
• Yi-chong, X. (2010). The political economy of sovereign wealth funds. X. Yi-chong, & G. Bahgat içinde, The political economy of sovereign wealth funds (s. 1-23). New York: Palgrave Macmillan. doi:10.1057/9780230290648_1
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınları.
• Zengin, B., Koçoğlu, Ş., & Tanrıöven, C. (2020). Dünyada varlık fonları ve türkiye varlık fonunun diğer ülke varlık fonları ile karşılaştırılması. İşletme Araştırmaları Dergisi, 12(1), 95-110. doi:10.20491/isarder.2020.830