Vergi tahmin sapması ve ekonomik büyüme ilişkisi

Yıl 2022, Cilt: 15 Sayı: 2, 430 - 438, 30.04.2022

Mustafa Yılmaz , Ahmet Tayfur Akcan

https://doi.org/10.25287/ohuiibf.1076883

Öz

Bütçe kanunu gereğince her yıl bir sonraki yıl için vergi gelirleri tahmin edilmektedir. Ancak ekonomik konjonktür sebebi ile tahmin edilen vergi gelirleri ile tahsil edilen vergi gelirleri arasında farklılıklar oluşmaktadır. Ekonomik konjonktürün seyrine göre vergi tahsilatı planlanandan fazla veya düşük olarak gerçekleşebilmektedir. Bu durum çalışmada vergi tahmin sapması olarak nitelendirilmektedir. Çalışmada vergi tahmin sapması ile ekonomik büyüme arasındaki ilişki araştırılmıştır. Çalışmada veriler öncelikle Augmented Dickey Fuller birim kök testi ile durağanlık sınamasına tabi tutulmuştur. Ardından değişkenler arasındaki ilişki Johansen Eşbütünleşme Testi ve Etki-Tepki analizi ile araştırılmıştır. Johansen Eşbütünleşme testinin sonucuna göre her iki değişkende birbiri ile eşbütünleşiktir. Etki tepki analizinin sonuçlarına göre ise değişkenlerde meydana gelen şoklar 3 dönem boyunca diğer değişken üzerinde etki oluşturmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Vergi Tahmin Sapması, Ekonomik Büyüme, Johansen Eşbütünleşme

The relationship of tax estimated deviation and economic growth

Öz

In accordance with the budget law, tax revenues are estimated each year for the next year. However, due to the economic conjuncture, there are differences between the estimated tax revenues and the collected tax revenues. Depending on the course of the economic conjuncture, tax collection may be realized more or less than planned. This situation is described as tax estimation deviation in the study. In the study, the relationship between tax forecast deviation and economic growth was investigated. In the study, the data were first tested for stationarity with the Augmented Dickey Fuller unit root test. Then, the relationship between the variables was investigated with the Johansen Cointegration Test and Impulse-Response analysis. According to the result of Johansen Cointegration test, both variables are cointegrated with each other. According to the results of the impulse response analysis, the shocks occurring in the variables have an effect on the other variable for 3 periods.

Anahtar Kelimeler

Tax Forecast Deviation, Economic Growth, Johansen Cointegration

Kaynakça

• Akıncı, A. (2019). Vergi gelirlerinin ekonomik büyüme üzerindeki etkisi. Finans Ekonomi Ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4(1), 100-106.
• Boğa, S. (2020). Türkiye'de vergi gelirleri ve ekonomik büyüme arasındaki asimetrik ilişki: NARDL eşbütünleşme yaklaşımı. Third Sector Social Economic Review, 55(1), 487-507.
• Çetin, S. (2018). Türkiye’de vergi gelirleri ile ekonomik büyüme arasındaki ilişki eş bütünleşme analizi, Yüksek Lisans Tezi, Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitisü İktisat Ana Bilim Dalı, Erzincan.
• Dam, M., Ertekin, Ş. (2018). Türkiye’de vergi gelirlerinin ekonomik büyüme üzerindeki etkisinin analizi. Vergi Raporu Dergisi, (228), 19-32.
• Demircan, E. S. (2003). Vergilendirmenin ekonomik büyüme ve kalkınmaya etkileri. Erciyes Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (21), 97-116.
• Dickey, D. A., ve Fuller, W. A. (1979). Distribution of the estimators for autoregressive time series with a unit root. Journal Of The American Statistical Association, 74(366a), 427-431.
• Dickey, D. A. ve Fuller, A. W (1981). Likelihood ratio statistics for autoregressive time series with a unit root. Econometrica, 49(4), 1057-1072.
• Di Sanzo, S., Bella, M. ve Graziano, G. (2017), “Tax structure and economic growth: A panel cointegrated VAR analysis”, Italian Economic Journal, Vol. 3, 239–253.
• Durkaya, M., ve Ceylan, S. (2006). Vergi gelirleri ve ekonomik büyüme. Maliye Dergisi, 150, 79-89.
• Erdoğan, E., Topcu, M., ve Bahar, O. (2013). Vergi gelirleri ve ekonomik büyüme ilişkisi: Türkiye ekonomisi üzerine eşbütünleşme ve nedensellik analizi. Finans Politik Ve Ekonomik Yorumlar, (576), 99.
• Göçer, İ., Mercan, M., Bulut, Ş., ve Baraj, MM (2010). Ekonomik büyüme ile vergi gelirleri arasındaki ilişki: Sınır testi yaklaşımı. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 28, 97-110.
• Gürdal, T., Aydın, M. ve İnal, V. G7 Ülkelerinde vergi geliri, devlet harcamaları ve ekonomik büyüme arasındaki ilişki: Zaman ve frekans alanı yaklaşımlarından yeni kanıtlar. Econ Change Restruct 54, 305–337 (2021).
• Karayılmazlar, E., ve Bilal, G. (2017). Vergi yükünün ekonomik büyüme üzerine etkisi. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10(4), 131-142.
• Kibritçioğlu, A. (1998) “İktisadi büyümenin belirleyicileri ve yeni büyüme modellerinde beşeri sermayenin yeri”, Ank. Ü. SBF Dergisi, 53(1-4), 207-230.
• Johansen, S. (1988). Statistical analysis of cointegration vectors. Journal Of Economic Dynamics And Control, 12(2-3), 231-254.
• Mucuk, M., ve Alptekin, V. (2008). Türkiye'de vergi ve ekonomik büyüme ilişkisi: VAR analiz (1975-2006). Maliye Dergisi, (155), 159-174.
• Organ, İ., ve Ergen, E. (2017). Türkiye'de vergi yükünün ekonomik büyümeye etkileri üzerine bir çalışma. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (27), 197-207.
• Ojong, C.M., Anthony, O., ve Arikpo, O.F. (2016). The ımpact of tax revenue on economic growth: evidence from nigeria, IOSR Journal Of Economics And Finance, 7(1), 32-38.
• Şengül, O. (2020), Parasal durum endeksi: Türkiye üzerine ampirik bir uygulama. Uluslararası Ticaret Ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 4(2), 57-64.
• Taş, T. Alptekin, V. Yılmaz, K. Ç. (2017). The stability of money demand under the structural breaks in turkey. Journal of Current Researches on Business And Economics, 7(1), 265-280.
• Young, Lee ve Gordon, Roger. (2005). “Tax structure and economic growth.” Journal Of Public Economics 89(5–6): 1027–43.