İşletme maliyetlerinin faaliyet tabanlı maliyetleme yöntemine göre hesaplanması: Lojistik işletmesi örneği

Yıl 2023, Cilt: 16 Sayı: 4, 999 - 1019, 29.10.2023

Erkan Uzun , Ayşe Gül Köksal

https://doi.org/10.25287/ohuiibf.1307928

Öz

Lojistik sektörü hızla gelişen sektörlerin başında gelmektedir. Bunun başlıca nedeni lojistik sektörünün farklı sektöre hizmet sunması ve başka sektörlerde faaliyet gösteren işletmelerin faaliyetlerinin birçoğunun lojistik faaliyet olmasıdır. Bu yüzden lojistik işletmeler, lojistik sektör içerisinde hem rekabet edebilmek hem de kendini geliştirmek zorundadır. Bunu başarabilmenin yollarından birisi de maliyetleri kontrol edebilmektir. Özellikle toplam maliyet içerisinde hangi faaliyetlerin ne kadarlık paya sahip olduğunu belirlemek maliyetlerin kontrol altında tutulmasına katkı sağlamaktadır.
Bu çalışmanın amacı, lojistik işletmesinin maliyetlerinin faaliyet tabanlı maliyetleme yöntemine göre hesaplanmasıdır. Çalışmada lojistik işletmesinin küspe taşımacılığına ilişkin faaliyetleri ve bu faaliyetlere ilişkin maliyetleri incelenmiştir. Maliyetler, faaliyet tabanlı maliyetleme yöntemi kullanılarak analiz edilmiştir. Çıkan sonuçlar geleneksel maliyetleme yöntemiyle de karşılaştırılmıştır. Çalışmada faaliyet tabanlı maliyetleme ve geleneksel maliyetleme yöntemine göre hesaplanan toplam ve birim maliyetlerin farklılık gösterdiği belirlenmiştir. Ayrıca işletmenin, hem direkt hem de endirekt toplam hizmet üretim maliyetinin büyük çoğunluğunu taşıma faaliyeti tarafından tüketildiği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Lojistik İşletmesi, Lojistik Maliyet, Geleneksel Maliyet Yöntemi ve Faaliyet Tabanlı Maliyetleme Yöntemi

Calculation of enterprise costs according to activity-based costing method: Example of Logistics enterprise

Öz

Kaynakça

• Bokor, Z., & Markovits-Somogyi, R. (2015). Applying activity-based costing at logistics service providers. Periodica Polytechnica Transportation Engineering, 43(2), 98-105, https://pp.bme.hu/tr/article/view/7700/6568.
• Bokor, Z. (2008). Activity based costing in logistics. Acta Technica Jaurinensis Series Logistica, 1(2), File:///C:/Users/Acer/Downloads/81-Article%20text-174-1-10-20130930%20(1).Pdf.
• Deran, A., Arslan, S. & Köksal, A. G. (2014). İşletmelerde lojistik maliyetlerin hesaplanması maden işletmesinde uygulama örneği. Konya: Eğitim Yayınevi.
• Erduru, İ. (2015). Tersine lojistik maliyetlerinin faaliyet tabanlı maliyetleme yöntemine göre hesaplanması ve geri dönüşüm işletmesinde bir uygulama. (Doktora Tezi). Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Niğde.
• Fang, Y. & Ng, S. T. (2011). Applying activity-based costing approach for construction logistics cost analysis. Construction Innovation, 11 (3), 259-281, https://doi.org/10.1108/14714171111149007
• Fortune Turkey, http://www.Fortuneturkey.Com/Fortune500?Yil=2017&Tip=1.
• Gümüş, Y. (2007). Üretim işletmelerinde lojistik maliyetlerinin faaliyet tabanlı maliyetleme yöntemine göre hesaplanması ve bir uygulama. (Doktora Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Gündüz, H. E. (2005). Maliyet muhasebesi. Eskişehir: Tc. Anadolu Üniversitesi Yayını, No:1524.
• Iso500, Http://Www.İso500.Org.Tr/500-Buyuk-Sanayikurulusu/2015/?Ara=Aves&Year =2015&Langıd =1&S= Netsatislar.
• Kaygusuz, S. Y. (2006). Faaliyet tabanlı maliyet yöntemine göre genel üretim giderleri fark analizi. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 30, 152-162.
• Manuen, O. (2000). An activity-based costing model for logistics operations of manufacturers and wholesalers. International Journal of Logistics, 3 (1), 53-65, Doı:10.1080/13675560050006673, Https://Www.Tandfonline.Com/Doi/Abs/10.1080/13675560050006673
• Terrance, L. P. (1993). The effect of activity-based costing on logistics management. (Doctoral Thesis), The Ohio State University, https://apps.dtic.mil/dtic/tr/fulltext/u2/a270292.pdf.