A PANEL VAR ANALYSIS OF BIST MANUFACTURING SECTOR COMPANIES IN THE CONTEXT OF SALES GROWTH AND R&D INTENSITY

Yıl 2024, Cilt: 17 Sayı: 4, 976 - 987, 10.10.2024

Bekir Zengin

https://doi.org/10.25287/ohuiibf.1515119

Öz

In this study, the relationship between sales growth and R&D intensity is examined using the panel VAR method. For this reason, the data of 60 companies with research and development expenditures in the manufacturing sector of Borsa Istanbul for the period 2006-2022 have been analyzed. Firstly, in order to determine which unit root tests are appropriate to be applied, cross-sectional dependence are examined and accordingly, appropriate unit root tests are selected and stationarity analysis is performed. Following the cross-section dependence and unit root tests, the optimal lag length is determined and the relationship between sales growth and R&D intensity is analyzed using the generalized moments estimator within the scope of panel VAR analysis. According to the findings, the first lag of R&D intensity is significant in explaining sales growth. On the other hand, both lags of R&D intensity are significant in explaining R&D intensity. According to the results of the variance decomposition test, approximately 20% of the forecast error variance of sales growth at the last lag is determined by the shocks occurring in the R&D intensity variable and approximately 79% of it is determined by the shocks occurring in itself. On the other hand, approximately 79% of the forecast error variance of R&D intensity at the last lag is determined by shocks to sales growth and 21% by shocks to R&D intensity itself.

Anahtar Kelimeler

Manufacturing, Sales Growth, R&D intensity, Panel VAR, Impulse-Response Analysis

SATIŞ BÜYÜMESİ VE AR-GE YOĞUNLUĞU BAĞLAMINDA BİST İMALAT SEKTÖRÜ ŞİRKETLERİNİN PANEL VAR ANALİZİ İLE İNCELENMESİ

Öz

Bu çalışmada, satış büyümesi ve Ar-Ge yoğunluğu arasındaki ilişki panel VAR yöntemiyle araştırılmıştır. Bu amaçla, Borsa İstanbul imalat sektöründe araştırma ve geliştirme gideri olan 60 şirketin 2006-2022 yılları arası verileri kullanılarak analiz yapılmıştır. İlk olarak hangi birim kök testlerinin uygulanmasının uygun olduğunu belirlemek amacıyla birimler arası korelasyon testine bakılmış ve buna göre uygun birim kök testleri seçilerek durağanlık analizi yapılmıştır. Yatay kesit bağımlılığı ve birim kök testlerinin ardından en uygun gecikme uzunluğu belirlenerek satış büyümesi ve Ar-Ge yoğunluğu arasındaki ilişki panel VAR analizi kapsamında ileri ortogonal sapmalar genelleştirilmiş momentler tahmincisi kullanılarak analiz edilmiştir. Elde edilen bulgulara göre, Ar-Ge yoğunluğunun birinci gecikmesi satış büyümesini açıklamada anlamlıdır. Diğer yandan, Ar-Ge yoğunluğunun her iki gecikmesi ise Ar-Ge yoğunluğunu açıklamada anlamlı görülmektedir. Varyans ayrıştırmasına göre ise son gecikmede satış büyümesine ilişkin öngörü hata varyansının yaklaşık %20’si Ar-Ge yoğunluğu değişkeninde, yaklaşık %79’u ise kendisinde meydana gelen şoklarla belirlenirken diğer taraftan son gecikmede Ar-Ge yoğunluğuna ait öngörü hata varyansının yaklaşık %79’u satış büyümesinde, %21’i ise kendisinde meydana gelen şoklar tarafından belirlenmektedir.

Anahtar Kelimeler

İmalat, Satış Büyümesi, Ar-Ge yoğunluğu, Panel VAR, Etki-Tepki Analizi

Kaynakça

• Altınbay, A., Altunal, I. ve Karaş, G. (2017). BİST sürdürülebilirlik endeksindeki firmaların Ar-Ge harcamaları ve Ar-Ge harcamalarının karlılık üzerindeki etkisi. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 4(12), 37-46. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/asead/issue/52678/694388#article_cite
• Coad, Alex ve Grassano, N. (2019). Firm growth and R&D investment: SVAR evidence from the world’s top R&D investors. Industry and Innovation, 26(5), 508-533. doi:10.1080/13662716.2018.1459295
• Coad, Alexander ve Rao-Nicholson, R. (2007). Firm growth and R&D expenditure. Economics of Innovation and New Technology, 19(2), 127-145. doi:10.1080/10438590802472531
• Coad, Alexander, Segarra-Blasco, A. ve Teruel, M. (2013). Innovation and firm growth: Does firm age play a role? SSRN Electronic Journal, 45(2), 387-400. doi:10.2139/ssrn.2276414
• Del Monte, A. ve Papagni, E. (2003). R&D and the growth of firms: Empirical analysis of a panel of Italian firms. Research Policy, 32(6), 1003-1014. doi:10.1016/S0048-7333(02)00107-5
• Demirel, P. ve Mazzucato, M. (2012). Innovation and firm growth: Is R&D worth it? Industry and Innovation, 19(1), 45-62. doi:10.1080/13662716.2012.649057
• Deschryvere, M. (2014). R&D, firm growth and the role of innovation persistence: An analysis of Finnish SMEs and large firms. Small Business Economics, 43(4), 767-785. doi:10.1007/s11187- 014-9559-3
• Dikici, M. ve Gürdal, K. (2021). Ar-Ge giderleri ile kârlılık ve büyüme arasında nedensellik ilişkisi: BİST üzerine bir inceleme. Journal of Accounting and Taxation Studies, 14(3), 1193-1229. doi:10.29067/muvu.928283
• Gan, L., Su, W. ve Yuwen, C. (2022). Co-integration analysis of the relationship between new product output and R&D investment in China’s pharmaceutical industry. Asian Journal of Social Pharmacy, 17(4), 309-316. Erişim adresi: http://asianjsp.syphu.edu.cn/CN/abstract/abstract673.shtml
• Holtz-Eakin, D., Newey, W. ve Rosen, H. S. (1988). Estimating vector autoregressions with panel data. Econometrica, 56(6), 1371-1395. doi:10.2307/1913103
• İltaş, Y. ve Bulut, Ü. (2017). Türkiye’de Ar-Ge harcamaları ile net satış hasılatı arasındaki ilişki: Bootstrap panel nedensellik testinden kanıtlar. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (49), 45-58. doi:10.18070/erciyesiibd.323902
• Işık, N., Engeloğlu, Ö. ve Kılınç, E. C. (2016). Araştırma ve geliştirme harcamalarının, kârlılık ve satışlar üzerindeki etkisi: Borsa İstanbul firmaları üzerine bir uygulama. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (47), 27-46. Erişim Adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/erciyesiibd/issue/28009/297420
• Kiracı, M., Çelikay, F. ve Şengül Çelikay, D. (2016). The effects of firms’ R&D expenditures on profitability: An analysis with panel error correction model for Turkey, 7, 233-240. Erişim adresi: https://www.researchgate.net/publication/340384073_The_Effects_of_Firms'_R_D_Expenditur es_on_Profitability_An_Analysis_with_Panel_Error_Correction_Model_for_Turkey
• Kudar, A. (2021). Türk savunma sanayi firmalarında ihracat, satış hasılatı ve Ar-Ge harcamaları arasındaki nedensellik ilişkisi. Ekonomi Politika ve Finans Araştırmaları Dergisi, 6(IERFM Özel Sayısı), 157-171. doi:10.30784/epfad.1021787
• Nguyen, T. V. ve Pham, L. T. (2011). Scientific output and its relationship to knowledge economy: An analysis of ASEAN countries. Scientometrics, 89(1), 107-117. doi:10.1007/s11192-011-0446-2
• Pesaran, M. H. (2004). General diagnostic tests for cross section dependence in panels. Cambridge Working Papers in Economics, Cambridge Working Papers in Economics. Erişim adresi: https://ideas.repec.org//p/cam/camdae/0435.html
• Polat, M. ve Elmas, B. (2016). Firmaların Finansal Performansı Ar-Ge Yatırımlarından Etkilenir mi? Panel Veri Analizi ile bir Araştırma. ÜNİDAP Uluslararası Bölgesel Kalkınma Konferansı.
• Romer, P. M. (1990). Endogenous technological change. Journal of Political Economy, 98(5), S71- S102. Erişim adresi: https://www.jstor.org/stable/2937632
• Scherer, F. M. (1965). Corporate inventive output, profits, and growth. Journal of Political Economy, 73(3), 290-297. doi:10.1086/259017
• Sözen, M. ve Şengür, M. (2023). Ar-Ge harcamalarının ihracat, ithalat ve yoksulluğa etkisi. Dumlupınar Üniversitesi İİBF Dergisi, (10), 16-36. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/dpuiibf/issue/74200/1164788
• Şekeroğlu, G. ve Karaboğa, K. (2023). The effect of marketing and R&D expenditures on firm profitability and stock return: Evidence from BIST. An International Journal of Optimization and Control: Theories & Applications (IJOCTA), 13(1), 35-45. doi:10.11121/ijocta.2023.1238
• Tatoğlu, F. Y. (2020). Panel Zaman Serileri Analizi (3. bs.). İstanbul: Beta Basım Yayım.
• Xie, P. ve Huang, J. (2023). Financial expansion and economic performance: Evaluating the role of research and development expenditures for China. Economic Research-Ekonomska Istraživanja, 36(2), 2137826. doi:10.1080/1331677X.2022.2137826
• Yılmaz Özekencı̇ , S. (2023). Ar-Ge harcamaları finansal performansı ve firma değerini etkiler mi? BİST teknoloji endeksinde yer alan işletmeler üzerine bir araştırma. EKEV Akademi Dergisi, (95), 304- 318. doi:10.17753/sosekev.1281421