BEYOĞLU AĞA CAMİİ'NİN MUSİKİȘİNAS MÜEZZİNİ; HAFIZ KEMAL TEZERGİL

Yıl 2018, , 109 - 124, 15.07.2018

Ahmet Hasipek

https://doi.org/10.31811/ojomus.430309

Öz

Kökü Orta Asya’ya dayanan Türk mûsîkîsi, en yüksek sanat seviyesine Osmanlı döneminde ulaşmıştır. Yüzlerce yıllık geçmişin bakiyesi olan bu dönem mûsîkîsi; aşırılıktan uzak, ciddi, sade, zarif ve akıcı bir özelliğe sahip olup, İstanbul tavrı olarak nitelendirilir. Bu tavır, özellikle de farklı milletler tarafından icra edilen, dinî mûsîkîde kendini daha fazla hissettirir. Dinî mûsîkîde İslam dünyasında meşhur olmuş iki tavırdan birisi(diğeri Mısır tavrıdır.) İstanbul tavrıdır. Dini mûsîkîmizin en seçkin bestekâr ve yorumcuları bu tavır üzerine yetişmiştir. Mevlidhan, âyinhan, zâkirbaşı, bestekâr; aynı zamanda Beyoğlu Ağa Camii Müezzini Hafız Kemal Tezergil, İstanbul tavrının son temsilcilerinden biridir. Aynı dönemde yaşamış
emsallerine göre fazla tanınmış değildir. Bu çalışmada Hafız Kemal Tezergil’in hayatı, mûsîkî eğitimi, mûsîkî faaliyetleri ve besteleri üzerinde durulacaktır.

Anahtar Kelimeler

Kemal Tezergil, Dini Mûsîkî, Bestekâr, Müezzin, İlahi

HAFIZ KEMAL TEZERGİL, THE MUSICIAN MUEZZİN OF BEYOGLU AGA MOSQUE

Öz

Turkish Music, the origin of which goes back to Central Asia, reached its peak in terms of its artistic level during the Ottoman time. The music of this period, which is an accumulation of the history of hundreds of years, is serious, modest, elegant, fluent, and away from extremism, thus it is characterized as Istanbul Style. This style becomes more evident especially in Religious Music performed by different nations. Istanbul Style is one
of the two styles that has become famous in Islamic World (the other was Egyptian Style). The most distinguished composers and the performers have been raised in this style. Beyoglu Aga Mosque’s Muezzin, Hafız Kemal Tezergil, who was also a mevlidhan (reciter of Mawlid) âyinhan (rite singer) and zâkirbaşı (the leader of the religious rites and recitations), was one of the last representatives of Istanbul Style. He is not as well-known
as his contemporaries. This study will examine Hafiz Kemal Tezergil’s life, his musical education, musical activities, and his compositions.

Anahtar Kelimeler

Kemal Tezergil, Dini Mûsîkî, Bestekâr, Müezzin

Kaynakça

• ALPARSLAN, R. (2014). İstanbul ehl-i kur’an ve mevlidhanları(2), İstanbul: Acar Basım ve Cilt San. Tic. A.Ş.
• BARDAKÇI, M. (2017, 9 Haziran). İstanbul tavrı Kur’an’a, TRT sayesinde el-Fatiha! Erişim tarihi: 21 Aralık 2017, http://www.haberturk.com/yazarlar/murat-bardakci/1524447-istanbul-tavri-kurana-trt-sayesinde-el-fatiha
• Diyanet İşleri Başkanlığı (1976, 13 Mayıs). Kemal Tezergil’e Ait Hizmet Belgesi(Dolap no: 1950-1861). Diyanet İşleri Başkanlığı Arşivi, Ankara.
• Diyanet İşleri Başkanlığı Beyoğlu Müftülüğü(1964, 23 Aralık), Mevlana’yı anma töreninde Kemal Tezergil’in görevli olduğunu belirten resmi yazının kendisine tebliğ edildiğine dair Diyanet İşleri Başkanlığına yazılan resmi yazı(Dolap no: 1950-1861). Diyanet İşleri Başkanlığı Arşivi, Ankara.
• ERGÜR, C. E. (2000). Türk Tasavvuf Müziğinde Muzaffer Ozak’ın Yeri ve Eserleri, (Bitirme tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi Türk Mûsîkîsi Devlet Konservatuarı Ses Egitimi Bölümü, İstanbul). Erişim tarihi: http://www.muzafferozak.com/PDF/Tezler/bitirme%20calismasi.pdf
• Hz. Mevlana’yı Anma Töreni(1987, 30 Eylül) http://www.semazen.net/ adresinden elde edildi. Erişim tarihi: 14.02.2017, http://www.semazen.net/sp.php?id=352&page_id=1&menu_id=id17
• KARABAŞOĞLU, C. (2016), Ramazan Ayına Mahsus Tekke Mûsîkîsi ve İlahileri, İstanbul: Kutupyıldızı Yayınları. ÖNGÖREN, R. (2013), “Zikir”, Diyanet İslam Ansiklopedisi, c.44, 409-412.
• ÖZCAN, N. (1995), “Ezan”, Diyanet İslam Ansiklopedisi, c.12, s. 43-45.
• ÖZCAN, N. (1997), “Hafız Kemal”, Diyanet İslam Ansiklopedisi, c.15, s. 92-93.
• ÖZCAN, N. (2011), “Tekke Mûsikisi”, Diyanet İslam Ansiklopedisi, c.40, s. 384-385.
• Milliyet. (1970, 19 Kasım). Şişli Camii’nde Mevlidi Şerif [İlan yazısı]. Erişim tarihi: 12.10.2017, http://gazetearsivi.milliyet.com.tr/Arsiv/1970/11/19ŞENSES, R. (1965), Bugünün Meşhur Huffazı Kiramı ve Mevlidhanları, İstanbul: Hamle Matbaası.
• Semazen. (2013, 12 Mart). Hafız Kemal Tezergil - Mecnuna Sordular Leyla Nic Oldu [Video]. Erişim tarihi: 25. 07. 2017, https://www.youtube.com/watch?v=JdyJiLtceAY