JOE SATRIANI’NİN “ASIK VEYSEL” ADLI ESERİNİN MÜZİKAL ÖZELLİKLERİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2018, Cilt: 3 Sayı: 3, 46 - 69, 29.12.2018

Şevki Özer Akçay , Serkan Karaaslan

https://doi.org/10.31811/ojomus.504507

Cited By: 1

Öz

Medeniyetler tarih boyunca pek çok
konuda birbirleriyle etkileşim içinde olmuşlardır. Bu etkileşimlerden biri de
müziksel etkileşimdir. Türk müziğinin Mozart ve Beethoven gibi büyük
bestecilerden günümüz müzisyenlerine kadar pek çok müzisyeni etkilediği bilinmektedir.
Son otuz yılın en önemli gitaristlerinden biri olan Joe Satriani de Anadolu
ozanlık geleneğinin son temsilcilerinden biri olan Aşık Veysel’den aynı şekilde
etkilenmiş ve kendi müzikal ifadesiyle Aşık Veysel’i anlatmaya çalışmıştır.

Bu araştırmanın amacı, dünyaca ünlü
gitarist Joe Satriani’nin, Aşık Veysel’in müziğinden etkilenerek bestelediği
ASIK VEYSEL adlı eserinde söyleme ve çalım teknikleri bağlamında Veysel ile
ilişkilendirilebilecek unsurların belirlenmesidir. Veysel’in müziğinden hareketle
geleneksel Türk müziği öğelerinin Satriani tarafından modal müziğe nasıl
uyarlandığını incelemektir.

Araştırma betimsel araştırma
yöntemlerinden tarama modeliyle yürütülmüştür. Satriani, Aşık Veysel için
yazmış olduğu bu eserde, Türk Halk Müziğinde var olan birçok unsuru eserine
uyarlamış, Veysel’in eserlerindeki makamların, modal müzikte hangi diziye
karşılık geldiği ile ilgilenmiştir. Türk Halk müziğinin en önemli enstrümanı
olan bağlamanın çalım tekniklerini elektrik gitarla yansıtmaya çalışmış, eser
girişinde kullandığı ritim yapısını Türk halk müziğinde kullanılan ritimlerden
seçmiştir. Eserin armonik unsurları olan akorları seçerken Türk müziğinin iki
sesli icralarına benzer şekilde dörtlü aralıkları ve beşli akorları
kullanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Joe Satriani, Aşık Veysel, Gitar, Makamsal Müzik, Modal Müzik

THE EXAMINATION OF MUSICAL CHARACTERISTICS OF THE JOE SATRIANI'S “ASIK VEYSEL”

Öz

Throughout history, civilizations were
interacting with each other in many subjects. One of these interactions is
interplay in music. It is known that Turkish music inspired many musicians,
from great composers such as Mozart and Beethoven to contemporary musicians.
Joe Satriani, one of the most important guitarists of the last thirty years,
was likewise influenced by Aşık Veysel, who was one of the last representatives
of the Anatolian bard tradition and tried to explain Aşık Veysel with his
musical expression.

This research aims to discover the elements that
can be related to Veysel in the context of singing and playing techniques in
work named by ASIK VEYSEL, which is composed by world-famous guitarist Joe
Satriani, influenced by Aşık Veysel's music. From the music of Veysel, we
explore how the elements of traditional Turkish music were adapted to the modal
music by Satriani.

The research conducted with a survey model of
descriptive research methods. Satriani, in his work written for Aşık Veysel,
adapted many elements that breathed in Turkish Folk Music, and interested in
which sequences of the modal music corresponded to the tune of Veysel's
creation. He attempted to reflect the playing techniques of baglama, which is
the essential instrument of Turkish Folk Music, on the electric guitar. When
selecting chords with harmonic elements of the work, he used quartet ranges and
power chords in a similar way to the two-tone performances of Turkish music.

Anahtar Kelimeler

Joe Satriani, Aşık Veysel, Guitar, Maqam Music, Modal Music

Kaynakça

• _________ (2013). Hazır mısınız? Joe Satriani geliyor! Milliyet. (Çevrimiçi sürüm). 8.10.2018 tarihinde http://www.milliyet.com.tr/hazir-misiniz--joe-satriani-pembenar-detay-kultursanat-1704930/ adresinden erişildi.
• _________(2013). Joe Satriani Türkiye’ye Geliyor. 8.10.2018 tarihinde http://www.ellidokuz.com/haberler/kultur-sanat-haberleri/sinema-haberleri/joe-satriani-turkiye-ye-geliyor/11052 adresinden erişildi.
• _________(Tarihsiz). Joe Satrani’s biography. 8.10.2018 tarihinde http://www.satriani.com/satch_frames/joes_bio.html adresinden erişildi.
• Balkılıç, Ö. (2015). Temiz ve soylu türküler söyleyelim, Türkiye’de milli kimlik inşasında halk müziği. İstanbul: Tarih Vakfı Yayınları.
• Budak, O. A. (2006). Türk müziğinin kökeni-gelişimi. Ankara: Phoenix.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2013). Bilimsel araştırma yöntemleri. (15. Baskı). Ankara: Pegem.
• Elçi, A. C. (2009). Yetiştiği ortam ve yetiştiren unsurlar ışığında müzik yönü ile aşık Veysel. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi. (51), s.189-210. 10.10.2018 tarihinde http://www.hbvdergisi.gazi.edu.tr/index.php/TKHBVD/article/view/1093/1082 adresinden alınmıştır.
• Elhankızı, A. (2008). Müziğin temel kuramları. Konya: Eğitim akademi.
• Emnalar, A. (1998). Türk halk müziği ve nazariyatı. İzmir: Ege Üniversitesi Basımevi.
• Eyuboğlu, S. (2001). Halk şiiri ve Aşık Veysel. Aşık Veysel hayatı ve bütün şiirleri içinde. İstanbul: İnkılap.
• Gazimihal, M. R. (1961). Musiki sözlüğü. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
• Gerçek, İ. H. & Haşhaş, S. (2009). Türk müziğinde basit makamlar ve bu makamların bağlama sazında icrası. Erzurum: Bakanlar Medya.
• Govan, G. (2002). Creative guitar 2. United Kingdom: Mpg Books.
• Hacıev, P. (2005). Temel müzik teorisi. (2. Basım). (Destan, A., Çev.). İstanbul: Pan.
• Karasar, N. (2015). Bilimsel araştırma yöntemi. (28. Basım). Ankara: Nobel Akademik.
• Kınacı, M. (2012). Eski Yunan dünyasında müzik ve müzisyenler. Doğubatı Dergisi. 15(62), s.11-27.
• Nayir, A. E. (2015). Importence of mode tetrachords in the tonal and modal music education. Procedia social and behavioral sciences 186, s.560-565.
• Oğuzcan, Ü. Y. (2001). Aşık Veysel’in yaşam öyküsü. Aşık Veysel hayatı ve bütün şiirleri içinde. İstanbul: İnkılap.
• Özgür, Ü. (2001). Antik Yunan Modlarından Ortaçağ (Kilise) Modlarına. Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. (2), s.169-178. 11.10.2018 tarihinde http://gefad.gazi.edu.tr/article/view/5000078958/5000073175 adresinden alınmıştır.
• Özgür, Ü. (2011). Müziksel İşitme Okuma Eğitimi ve Kuram II. Ankara: Gazi Kitabevi.
• Özalp, N. (2000). Türk musikisi tarihi. (II. cilt). İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• Özdemir, E. (2013). Aşık ve Ozan Kavramlarının Günümüz Türkiye’sinde Müzikal ve Edebi Yönden Tanımlanması. Akademik Bakış Dergisi. (34), s. 1-17. 10.10.2018 tarihinde https://www.academia.edu/22636562/ ÂŞIK_VE_OZAN_KAVRAMLARININ_GÜNÜMÜZ_TÜRKiYESiNDE_MÜZiKAL_VE_EDEBi_YÖNDEN_TANIMLANMASI adresinden alınmıştır.
• Öztuna, Y. (2000). Türk musikisi kavram ve terimleri ansiklopedisi. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı.
• Parlak, E. (2001). El ile bağlama çalma şelpe tekniği metodu 1. İstanbul: Ekin.
• Punch, K. F. (2005). Sosyal araştırmalara giriş. Nicel ve nitel yaklaşımlar. (Bayrak, D.; Arslan, H. B. & Akyüz, Z., Çev.), Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Satriani, J. (2008). Professor Satchafunkilus and the Musterion of Rock. Milwaukee: Hal Leonard.
• Sözer, V. (1996). Müzik ansiklopedik sözlük. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Sözer, V. (2005). Müzik ansiklopedik sözlük. (Geliştirilmiş ve Güncellenmiş 5. Baskı). İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Stetina, T. (1987). Heavy metal lead guitar volume 2. Milwaukee: Hal Leonard Publishing Corporation.
• Stetina, T. (1990a). Speed & trash metal guitar method. Milwaukee: Hal Leonard Publishing Corporation.
• Stetina, T. (1990b). Speed mechanics for lead guitar. Milwaukee: Hal Leonard Publishing Corporation.
• Tüfekçi, N. (1992). Aşıklarda müzik. Türk Halk Musikisinde Çeşitli Görüşler içinde, s.227-243. Ankara: Kültür Bakanlığı.