Ortopedik Engelli Bireylerin İnternet Kullanımları ile Sosyal Dışlanma ve Sosyal İçerilmelerinin İncelenmesi

Yıl 2018, Cilt: 5 Sayı: 2, 106 - 124, 30.12.2018

Ece Emre Müezzin , Murat Arar Ersin Omaç

Öz

Bu araştırmanın amacı ortopedik engelli bireylerin
sosyal ilişkilerinde internet kullanımının etkilerini araştırmaktır. İnternetin
ortopedik engelli bireylerin hayatlarını devam ettirirken sosyal dışlanma ya da
sosyal içerilmelerine etkisini ortaya koymaktır. Bu araştırmanın katılımcıları
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetinde ölçüt örneklem yoluyla seçilen %33 (n=13)
kadın ve %67 (n=26) erkek olmak üzere toplam 39 ortopedik engelli bireyden
oluşmaktadır. Ortopedik engelli bireylerin internet kullanım özellikleri ve
sosyal dışlanma durumlarını belirlemek için Köten ve Erdoğan (2014) yılında
geliştirilen Sosyal Dışlanma Ölçeği ve demografik bilgi formu kullanılmıştır.
Araştırmadan elde edilen sonuçlara İnterneti eğlenmek, TV, dizi, film, müzik,
belgesel ya da eğlence programları izlemek, sohbet odalarına katılmak ve bilgi
aramak amacıyla kullanmayan ortopedik engellilerin kendilerini sosyal olarak
dışlanmış hissettikleri sonucuna varılmıştır. Sonuç olarak ortopedik engelli
bireyler üzerinde yapılan çalışmalar ortak bir noktaya değinmektedir. Çalışma
hayatında olmak, spor yapmak, özgüven ve tek başına yaşamamak, ortopedik
engelli bireylerin insanların arasında olmaları ve sosyalleşmeleriyle
ilgilidir. Bu makale, internet kullanımının, ortopedik engeli olan bireyler
için sosyal içerilme açısından olumlu bir etkisi olduğunu göstermiştir. Diğer
çalışmaların konuları farklı olsa da sonuçlar birbirlerini desteklemektedir ve
her bir çalışma ortopedik engelli bireylerin sosyal katılımının olumlu
etkilerini göstermektedir. Ortopedik engelli bireylerin sosyal dışlanma
düzeylerini etkileyen farklı değişkenlerin gösterilebilmesi ve daha
derinlemesine bilgi edinilebilmesi için nitel çalışmaların yapılması
önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Ortopedik engelli, İnternet kullanımı, sosyal dışlanma, sosyal içerilme, iletişim

Investigation of Internet Usage and Social Exclusion - Social Inclusion of Individuals Who Diagnosed Orthopaedic Disability

Öz

The
purpose of this research is to examine the impact of internet usage in the
social relations of orthopaedic disabled individuals and to display the impact
of internet on social exclusion or inclusion while orthopaedic disabled
individuals are going on with their lives. Participants of this study consist
of 39 disabled individuals in total, 33% (n=13) of whom are females and 67%
(n=26) are males who were determined with criterion sampling methods in Turkish
Republic of Northern Cyprus. The questionnaire developed by Köten and Erdoğan
in 2014 was used in order to determine the demographic information of
orthopaedic disabled individuals and social exclusion scale was employed to
identify their social exclusion status and internet usage features. According
to the results obtained from the research, it was found out that orthopaedic
disabled individuals who do not use internet for fun, or watch TV, series,
movies, music, documentary or entertainment programs, participating in chat
rooms and seeking information felt themselves socially excluded. In conclusion
studies conducted on individuals with orthopaedic disabilities mention a point
in common. Being in working life, doing sports, self-esteem and not living
alone are related to the socialization and being among people of individuals
with orthopaedic disabilities. This paper displayed that internet usage has a
positive impact on individuals with orthopaedic disabilities in terms of social
inclusion. Although the topics of other studies are different, results are
supporting each
other and each study display the positive impacts of social inclusion of individuals
with orthopaedic disabilities. It is recommended that qualitative studies
should be conducted so that different variables which affect the social
exclusion levels of individuals with orthopaedic disabilities can be displayed
and more in-depth knowledge can be acquired.

Anahtar Kelimeler

Orthopaedic disabled, Internet usage, social exclusion, social inclusion, communication

Kaynakça

• Arıkan, Ç. (2002). Sosyal Model çerçevesinde engelliliğe yaklaşım. Ufkun Ötesi Bilim Dergisi, 2(1), 12-21.
• Ataman, A. (2003) Özel Gereksinimli Çocuklar ve Özel Eğitime Giriş. Ankara: Gündüz Eğitim.
• Akçalar, S. Ö. (2007). Ortopedik Engellilerin Sosyalleşmesine Sporun Etkisi. (Unpublished Master Thesis). Gazi University/ Health Sciences Institute, Ankara
• United Nations Convention on the Rights of Persons with Disabilities. (2006), United Nations General Assembly. Retrieved from: www.un.org/disabilities/documents/natl/turkey.doc
• Communication Law No. 5809(2008), Official Gazette No.27050. Retrieved from www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2008/11/20081110M1-3.htm
• Çağlar, D. (2000). Aile eğitimi. Özel Eğitimde Aile Eğitimi Sempozyumu. Ankara.
• Çakır, Ö. (2002). Sosyal dışlanma. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(3), 17-85.
• Çalık, D. & Çınar, Ö. P. (2009) Geçmişten günümüze bilgi yaklaşımları bilgi paylaşımı ve internet. XIV. Türkiye’de İnternet Konferansı, Bilgi Üniversitesi, İstanbul.
• Eijkman, H. (2008). Web 2.0 as a non‐foundational network‐centric learning space. Campus‐Wide Information Systems, 25(2), 93-106.
• Ergüden, A. D. (2008). Sosyal Dışlanma Açısından Bedensel Engelli Bireylerin Yaşantılarının İncelenmesi. (Unpublished Master Thesis). Hacettepe University/ Social Sciences Institute, Ankara.
• Genç,Y. & Çat, G. (2013). Engellilerin istihdamı ve sosyal içerme ilişkisi. Journal of Academic Inquiries, 8(1), 363-393.
• Giddens, A., (2004). Sosyoloji. Senem Tüfekçioğlu, Funda Karapehlivan Şenel, Ayşe Nilüfer Durakbaşa (Transl.). Ankara: Kırmızı.
• Köten, E., Erdoğan, B. (2014). Engelli Gençler, Sosyal Dışlanma ve İnternet. İstanbul: İstanbul Gelişim Üniversitesi.
• MEB Special Education Services Regulation (2006), Official Gazette No. 26184. Retrieved from:https://orgm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2012_10/10111226_ozel_egitim_hizmetleri_yonetmeligi_son.pdf
• Law No. 5378 on Disabilities (2005), Official Gazette No. 25868. Retrieved from: www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.5378.doc
• Law No. 5369 on Disabilities (2005), Official Gazette No. 25868. Retrieved from: www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2005/06/20050625-2.htm
• Oliver, M. (1990). The Politics of Disablement. London: Macmillan.
• Sapancalı, F. (2005). Sosyal Dışlanma. İzmir: Dokuz Eylül.
• Sönmez, V. & Alacapınar, F. G. (2011). Örneklendirilmiş Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Şahin, G. & Akpınar, R. B. (2016). Ortopedik engelli bireylerin öfke ifade biçimleri, benlik saygıları ve yaşam doyumları. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 19(3), 197- 209.
• Tanrıöğen, A. (Ed.) (2009). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Anı.
• Turkish Statistics Institute Research on the Problems and Expectations of People with Disabilities. (2010). Retrieved from: www.turkstat.gov.tr/IcerikGetir.do?istab_id=244
• Vural, Z. B. A. & Bat, M. (2010). Yeni bir iletişim ortamı olarak sosyal medya: Ege Üniversitesi İletişim Fakültesi’ne yönelik bir araştırma. Journal of Yasar University, 20 (5), 3348-3382.
• World Health Organization. (2017). Disabilities. Retrieved from: http://www.who.int/topics/disabilities/en/
• Yumşak, Ş. (2004). Görme ve Ortopedik Engelli Ergenlerin Özsaygı Düzeyleri İle Kendilerine Yönelik Toplumsal Tutumları Algılamaları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. (Unpublished Master Thesis). Ankara University, Institute of Educational Sciences, Ankara.