19.Yüzyılda Batı’da ve Osmanlı’da Kadının Sosyal ve Ekonomik Hayattaki Yeri

Yıl 2022, Cilt: 2 Sayı: 1, 51 - 70, 21.06.2022

Nihal Cihan Temizer

Öz

Kadınlar bugünkü haklarını elde etmek için çok çaba sarf etmişlerdir. Çalışmada Osmanlı’da ve Batı’da kadınların sosyal ve ekonomik hayatı ayrıntılı şekilde incelenmiş ve kıyaslanmıştır. Batı’da 19. yüzyıl kadınların eğitim alma, mülkiyet hakkı gibi haklarına sahip olmak için çok mücadele verdiği ve genel olarak mücadeleyi kazandığı bir yüzyıl olmuştur. İslam hukuku çerçevesinde Osmanlı’da kadınların zaten mülkiyet, eşinden ayrı mallar üzerinde tasarruf, boşanma gibi hakları vardı. Osmanlı’da Tanzimat’tan döneminde kadınların eğitimi ile ilgili iyileştirmeler olmuştur. Her iki coğrafyada da dinlerin etkisi ile kadınların eğitim hakkı iyi bir anne iyi bir eş olma gerekçesi ile meşru hale getirilmeye çalışılmıştır. 19. yüzyılın sonlarına doğru her iki coğrafyada da yükseköğrenim gören kadınlar tespit edilmiştir. Osmanlı’da öncelikle ebelik ve öğretmenlik yapan kadınlar olmuştur. Ayrıca kadın çavuşlar, gardiyanlar da tespit edilmiştir. Sanayileşme ile beraber kadınlar ve çocuklar da işçi olarak çalışmışlardır. Kadın ve erkek işçilerde ücret eşitsizliği görülmüştür. Kadınlar ve çocuklar erkeklerden daha az ücret almışlardır

Anahtar Kelimeler

Eğitim, Evlilik, İş Hayatı, Kadın

Kaynakça

• B.O.A., BEO 156-11689. 1310-1893,B.O.A., BEO, 953-71420. 1314-1897,B.O.A., EV.d.18620, 1280-1864, B.O.A., ŞD, 2169/11-3. , 1313-1896, B.O.A., TSMA.E., 1376/27. 1310-1892, Akyılmaz, S. (2017). Osmanlı Devleti'nde Kadınların Mülkiyet Hakları ve Karşılaştıkları Sorunlar. Türkiye Barolar Birliği Dergisi, 325-364. Altın, K. (2020). Bacıyan-ı
• Rumdan Günümüze Ulaşan Kadın Uygulamaları. VI.Ahilik Sempozyumu, (s. 303-310). Kırşehir., Barın, Akman, F. (2017). Batılı Kadın Seyyahların Gözüyle
• Osmanlı Kadını. İstanbul: Kopernik Yayınevi., Blake, J. (1974). The Changing Status of Women in Developed Countries . Scientific American 213(3), 136-147.
• Cihan, E. Z. (2017). Türk Kültür ve Modernleşmesinde Kadın ve Eğitimi. Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Dingeç, E. (2010). Osmanlı Toplumunda
• Kadınların Üretime Katkıları. History Studies 2/1, 8-30., Dizerega, & Dizerega, Wall, D. (1999). Examing Gender, Class and Ethnicity in Nineteenth-Century New York City. Historical Archaeology 33.1, 102-117. Durmuş, A. (2014). Eski Doğu ve Eski Batı Toplumlarında Karşılaştırmalı Kadın Profili (Mezopotamya, Anadolu
• ve Yunanistan Toplumları). Pamukkale Üniversitesi,Sosyal Bilimler Enstitüsü. Haji Azeez Babila, M. (2016). Eski Mısır'da Kadın. Kahramanmaraş Sütçü İmam
• Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi( 13.1), 132-144. Hareven, & Haveren, T. (1991). The History of The Family and The Complexity of Social Change. The
• American Historical Review 96.1, 95-124. Higgs, E., & Wilkinson, A. (2016). Women, Occupations and Work in the Victorian Censues Revisited. History
• Workshop Journal Oxford University Press, 17-38. Houston, R. (1983). Literacy and Society in the West, 1500-1850. Social History 8 (3), 269-290. Karaaslan, Ü. (2015). 19. yüzyılda Batı'da Kadın Hakları Hareketinin Tarihsel Gelişimi. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Karta, N. (2016). The Role of
• Women on The Ottoman Economics. Pressacademia Procedia 2.1, 105-117. Koç, Ç. (2019). Modernleşme Sürecinde Batı'da Osmanlı'da Feminizm ve Kadın
• Dergileri (1869-1927). Ankara. Konan, B. (2011). Türk Kadınının Siyasi Hakları Kazanma Süreci. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 60.1, 157-174.
• Kütükoğlu, M. (2018). Osmanlı'nın Sosyo-Kültürel ve İktisadi Yapısı. Ankara: TTK Yayınları. Öğük, E. (2018). Kadın ve Aile Üzerine Araştırmalar. Ankara: Ankara
• İlahiyat. Özkiraz, A., & İşçi,Baş, G. (2016). OsmanlıdAN Günümüze Türk Toplumunda Aile Yapısı ve Boşanma. Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi 18(30),
• 87-95. Pedro, E., & Tosun, N. (2019). Modernleşme Sürecinde Türkiye-Osmanlı Devleti'nden Cumhuriyet'İn İlk Yıllarına Kadar Ekonomik Hayatta Kadın. Marmara Üniversitesi Kadın ve Toplumsal Cinsiyet Araştırmaları Dergisi 3.2., 63-79. Pfabau Effinger, B. (1993). Modernisaiton Culture and Part- Time
• Employment: The Example of Finland and West Germany. Work Employment and Society 7(3), 383-410. Sarıkoyuncu, A. (1999). Türklerde Kadın Hareketleri
• Üzerine Bir Değerlendirme. Bilig 8, 113-125. Solak, İ., & Gülenç, A. (2021). Osmanlı Devleti'nde Müslüman Halkın Aile Yapısı Üzerine Bir İnceleme Tanzimat
• Dönemi Diyarbekir Örneği. Selçuk Üniversitesi Selçuklu Araştırmaları Dergisi, 2021, 14., 345-364. Şennur, Ş. (2018). Osmanlı Modernleşmesinde Kadın. Turkish
• Studies 13(26), 1072-1090 Tabakoğlu, A. (2012). Türkiye İktisat Tarihi. İstanbul: Dergah Yayınları. Tayanç, F., & Tayanç, T. (1981). Dünya'da ve Türkiye'de Tarih
• Boyunca Kadın. Ankara: Tan Yayınevi. Tokyürek, H. (2016). Eski Uygur Budist Metinlerinde Şeytan, Yılan, Kadın İlişkisi. Türkiyat Mecmuası (26.1), 301-310. Tümer,Erdem, Y. (2013). II. Meşrütiyet'ten Cumhuriyet'e Kızların Eğitimi. Ankara: TTK. Van de Putte, B. (2009). The Rise of Age Homogamy in 19 th century
• Western Europe. Journal of Marriage and Family 71.5, 1234-1253. Yılmaz, Koca, K. (1998). Osmanlı'da Kadın ve İktisat . İstanbul: Beyan Yayınları. Yılmaz, S., & Akkuş, Y. (2019). Birinci Dünya Savaşı Dönemi'nde Kadınların Ücretli Çalışma Hayatına Katılımı: Osmanlı İmparatorluğu ile Avrupa Ülkelerinin
• Karşılaştırılması. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yürüt, B. (2017). Tanzimat Sonrası Osmanlı Kadın Hareketi ve Hukuki Taleperi . TBB, 365-396.
• https://islamansiklopedisi.org.tr 03.03.2022