Kadın Algısında Devrim: Kur’an

Yıl 2022, Cilt: 2 Sayı: 1, 113 - 126, 21.06.2022

Mehmet Yazıcı

Öz

Kadın konusu her şeyden önce bir insan hakları konusudur. Bu bağlamda tarihsel arka plana bakıldığında özellikle medeniyeti meydana getiren yerleşik toplumlarda kadının, insan hakları bağlamında değerlendirilmediği görülecektir. Antik Mısır, Sümer, Akat, Babil, Asur, Hitit, Kadim Hint, Çin ve Antik Yunan medeniyeti, Roma ve Pers İmparatorluğu gibi yazılı bir kültür mirası bırakan bu medeniyetler incelendiğinde sosyal hayatın içinde köleliğin bir fenomen olduğu ve eğer asil bir soya sahip değilse kadının sosyo-ekonomik ve siyasal anlamda toplumda hiçbir yerinin olmadığı açık bir biçimde görülmektedir. Antropolojinin gelişmesiyle yapılan güncel çalışmalarda göçebe ve bazı ilkel kabilelerin sözlü kültürde yaşattığı mitler ve ulaşılan arkeolojik verilerden hareketle kadının değeri noktasında bazı ender bakış açılarına ulaşılmış olsa da insanlık tarihi, kadın hakları bağlamında okunduğunda, haksızlığın tarihi olarak tanımlanabilir. Kur’an yazılı bir metin olarak bu bağlamda değerlendirildiğinde kendisinden önceki kadın algısını bütünüyle yıkan ve yeniden inşa eden bir metindir. Kur’an insanlar arasında yaratılışa, soya ve cinsiyete bağlı üstünlük algısını yıkarak üstünlüğü Tanrı’ya ve onun sosyal hayatı düzenlemek için koyduğu yasalara karşı sorumluluk taşımak olarak belirlemektedir. Kur’an’a göre insanlarla Tanrı arasında aracı yapılar yoktur. Her bir insan doğrudan Tanrı’nın muhatabıdır ve yaşamı boyunca yapıp etmelerine karşı yalnız Tanrı’ya ve onun bütün insanlığa ulaştırmış olduğu yasalarına karşı sorumludur. Kur’an kendisinden önceki metinlerin aksine sorumluluk taşıma noktasında cinsiyet ve soy ayrımı yapmamaktadır. Ayrıca kadını toplumun bir ferdi olarak kabul eden ve sosyo-ekonomik haklarını güvence altına alan ilk hukuk metnidir.

Anahtar Kelimeler

Kur'an, Kadın, Devrim, hak

Kaynakça

• Bilgiç, E. (1963). Eski Mezopotamya Kavimlerinde Kanun Anlayışı ve An’anesi. A.Ü. D.T.C. F. Dergisi, Sayı 3-4, ss. 103-119.
• Gölpınarlı, A. (2015). Hz. Muhammed ve Hadisleri. İstanbul: Kapı Yayınları. S.88-104.
• Gündüz, A. (2014). Eski ve Yeni Ahid’in Kadın Anlayışına Mukabil Kur’an Medeniyeti. Harran Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Sayı 32. S. 78-102.
• Gürgen, İ. (2018). Hammurabi Kanunları’nda ve Tevrat’ta Kadınla İlgili Hükümlerin Değerlendirilmesi. MCBÜ Sosyal Bilimleri Dergisi, Sayı 4. S.333-348.
• Kutsal Kitap (Tevrat, Zebur, İncil). (2016). The Bible Society in Turkey.
• İslamoğlu, M. (2020). Hayat Kitabı Kur’an. İstanbul: Düşün Yayıncılık.