Dijital Gazete Haberlerinde Kadın Cinayetlerine Yönelik Bir Eleştirel Söylem Çözümlemesi: Cumhuriyet, Sabah Ve Yeni Akit Örnekleri

Yıl 2024, Cilt: 4 Sayı: 1, 17 - 47, 30.06.2024

Sırrı Cem

Öz

Kadın cinayetleri, günümüzde toplumsal ve siyasi bir sorun olmaya devam etmekte ve medya haberlerindeki söylemler bu sorunun sürekliliğine neden olmaktadır. Bu çalışmada 2023 yılında Türkiye’deki kadın cinayetlerinin Cumhuriyet, Sabah ve Yeni Akit gazetelerinde ele alınış biçimlerini incelemek amaçlanmıştır. Veri toplama amacıyla anıt sayaç ve gazetelerin internet sayfaları kullanılmıştır. Veri çeşitliliği ve makul bir karşılaştırma sağlamak için gazetelerin farklı ideolojilerde olmasına dikkat edilmiştir. Çalışmada nitel analiz yöntemlerinden Teun A. Van Dijk’in eleştirel söylem çözümlemesi kullanılmıştır. Çalışma bulgularına göre, gazetelerin farklı ideolojilere sahip olmalarına rağmen benzer biçimde eril dil kullandıkları ve cinsiyetçi ideoloji ürettikleri belirlenmiştir. Her üç gazetede haber başlıklarında bilgi eksiltimi, genelleme ve kurgulamaya rastlanmıştır. Haber girişlerinde “kim”, “nerede” ve “nasıl” sorularının çoğu zaman cevaplandığı, “neden” ve “ne zaman” sorularının ise genellikle verilmediği görülmüştür. Gazetelerin olayları ele alış biçimleri ve sonuçlar, sentaktik yapı ve sözcük seçimleri benzer bulunurken, ardalan bilgisi, bölgesel uyum ve retorik ile ilgili biraz daha belirgin farklılıklar gözlemlenmiştir. Ayrıca gazetelerin kendi içerisindeki haberlerin de makro ve mikro yapılar açısından heterojenlik gösterdiği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kadın cinayetleri, Haberler, Eleştirel Söylem Çözümlemesi, Cumhuriyet, Yeni Akit

Etik Beyan

Yapılan araştırma etik kurul onayı gerektirmeyen çalışmalar arasında yer almaktadır. Çalışmada yapılan tüm atıflar kaynakçada gösterilmiş olup, haber metinlerinin alındığı kaynaklar da belirtilmiştir.

Kaynakça

• Bagai, K., & Faimau, G. (2021) Botswana Print media and the representation of female victims of ıntimate partner homicide: A critical discourse analytical approach. African Journalism Studies, 42(1), 17-35.
• Belknap, J. (2007). The invisible woman: Gender, crime, and justice. Belmont, CA: Thomson Wadsworth.
• Beynem Uran, A. (2021). Eleştirel söylem çözümlemesi bağlamında dijital haber sunumu: Kadın cinayetleri ve “femicide” olgusu: İngiltere ve Türkiye örneği. International Journal of Social and Humanities Sciences (IJSHS), 5(2), 91-112.
• Bryan, E., & Warren, S. (2023). The manosphere under the microscope: a critical discourse analysis of the news media reporting of Rowan Baxter’s murder of Hannah Clarke and her family. Feminist Media Studies, DOI: 10.1080/14680777.2023.2269033
• Cantürk, S. (2021). Medyanın kadın cinayetlerine bakışı: 2009-2013 dönemi Ayşe Paşalı ve Münevver Karabulut cinayet haberleri örneği. OPUS International Journal of Society Researches, 18(43), 7028-7054.
• Cohen, M. (2018). The Language of violence: the normalization of gender-based murder and the patriarchal state-A feminist case study of institutional responses to femicide in Chile from 2010-2017. Senior thesis, Brown University.
• Comas-d’Argemir, D. (2015). News of partner femicides: The shift from private ıssue to public problem. European Journal of Communication, 30(2), 121-136.
• Das, S., & Singha, P. (2023). Causes of femicide. In Shackelford, T.K. (Ed.), Encyclopedia of domestic violence (s. 1-6). USA: Springer, Cham.
• Devran, Y. (2010). Haber söylem ideoloji. İstanbul: Başlık Yayın.
• Dierks, Z. (2022). Distribution of registered femicides in Turkey in 2021, by perpetrator relationship. https://www.statista.com/statistics/1304426/turkey-share-of-femicides-in-turkey-by-perpetrator-type/ (Erişim Tarihi: 2 Ekim 2023)
• Fuentes, L. (2020). “The garbage of society”: Disposable women and the socio‐spatial scripts of femicide in Guatemala. Antipode, 52(6), 1667-1687.