Muhtelif Türk Köşe Yazarlarının Kadının Edindiği Haklara İlişkin Başlıca Değerlendirmeleri (1975-2000)

Yıl 2024, Cilt: 4 Sayı: 2, 139 - 159, 30.12.2024

Yaşar Özüçetin , Şeyda Aksoy

Öz

Tarihî süreçte farklı şartlar içerisinde bulunmuş olan kadın, kazanımları ya da başkaca elde edecekleri haklar temelinde daima müspet bir gelişim içinde olmuştur. Özellikle, Cumhuriyetle eğitimi öncelenen Türk kadını, kendisine tanınan yasal ve siyasal haklarla önemli dönüşümlerin odağında yer almıştır.
Cumhuriyet, “değişimin adı yenileşmeyi beraberinde getiren” olarak da görülmüş, millî egemenliğin bir gereği kadının erkek ile eşitliğinin hayata geçirilmesi temel alınmış, bu durum, adeta toplumun yükselmesinin ön şartı sayılmıştır.
Türkiye’de kadın ve erkek arasında sosyal, siyasal ve ekonomik herhangi bir farkın olmaması gerektiği ve toplum içerisinde kadının statüsünü elde etmedikçe, çağdaş bir seviyeye gelinemeyeceği düşüncesi egemen olmuştur.
Bütün dünyada olduğu gibi Türkiye’de de geçmişten bugüne kadına ilişkin siyasal, ekonomik, sosyal, kültürel ve medeni haklar, derinliğe ve genişliğe sahip olmuş, önemini hep korumuş ve hep koruyacağa da benzemektedir. Dikkati çeken husus, kadının toplumla ilişkilerinde kadın-erkek ayrımı gözetilmeksizin haklardan yararlanması ve bu hakları kullanmasının yolunu açacak, “eşitlik” prensibinin uygulanabilir olup olmamasıdır. Zira kadın hakları meselesini, eşitlik ilkesinin kadın aleyhine zedelenmesi ile beliren durumların ortadan kaldırılması çabaları oluşturmaktadır.
Köşe yazıları herhangi bir konu veya günlük olaylara yönelik görüşlerin detaylara inmeden ele alındığı gazete veya dergilerde yayınlanan kısa fikir yazıları olup, anlam kazandırma çerçeveleri takip edilebilen metinlerdir. Bu amaçla araştırmada Türk kadınının sahip olduğu hakların oluşturduğu ortak alan, muhtelif köşe yazarlarının kaleme aldıkları metinler bağlamında irdelenmiştir.
Burada, içinde bulunulan safhanın geriye döndürülmesinin mümkün olmadığına dikkat çekilmiş ve kadın, medeniyetin yaratılmasının diğer bir unsuru olarak kabul edilmiştir.
Araştırmada amacı, evrenin özellikleri hakkında bilgi toplamak, kişileri, durumları ya da olayları tam ve doğru olarak betimlemek olan araştırma modeli esas alınmış, “Milliyet”, “Tercüman” ve “Yeni Asır” gazeteleri köşe yazılarından ve telif-tetkik eserlerden istifade edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kadın, Türk Kadını, Kadın Hakları, Eşitlik.

Etik Beyan

-

Destekleyen Kurum

-

Proje Numarası

-

Teşekkür

-

Kaynakça

• Abadan Unat, N. (1985). Türk Toplumunda Kadın, Toplumsal Değişme ve Türk Kadını. İstanbul: Araştırma Eğitim Yayınları.
• Akyol, T. (8 Mart 2000). Objektif, “Kadın Faktörü”. Milliyet.
• Alkan, T. (1981). Kadın-Erkek Eşitsizliği Sorunu. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları.
• Altındal, A. (1975). Türkiye’de Kadın. İstanbul: Birlik Yayınları.
• Arat, N. (1986). Kadın Sorunu. İstanbul: Say Yayınları.
• Arı, A. (2002). Tevhid-i Tedrisat ve Laik Eğitim. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, XXII (2), s. 181-192. Asena, D. (8 Mart 1997). Bilgi Çağı ve Kadın. Milliyet.
• Aydın, H. (2015). “Meşrutiyet’ten Cumhuriyet’e Türkiye’de Kadın”. Current Research in Social Sciences,1(3) (84-96)
• Bengi, H. (8 Mart 1993). Büyüteç, “Bosna’da Kan Çiçekleri”. Tercüman.
• Berkes, N. (1978). Türkiye’de Çağdaşlaşma. İstanbul: Doğu-Batı Yayınları.
• Binici, B. (2022). Modernleşme Sürecinde Türk Kadınının Siyasal Yaşama Katılımı (Yüksek Lisans Tezi). İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Bozaslan Çokoğullar, E. (2020). Siyasetle Alâkalı mı Alâkasız mı?: Kadınlar Halk Fırkası'ndan Günümüze Kadın-Siyaset İlişkisi. Marmara Üniversitesi Kadın ve Toplumsal Cinsiyet Araştırmaları Dergisi, 4 (2), s. 49-66.
• Cansen, D. (9 Mart 1992). Sevgiyle, “’Kadın olmak”. Tercüman.
• Caporal, B. (1982). Kemalizm’de ve Kemalizm Sonrasında Türk Kadını, 1919-1970. (E. Eyüpoğlu, Çev.) Ankara: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Cemal, H. (8 Mart 2000). Kadınlar Ayaklanın! Maço Düzeni Yıkın. Milliyet.
• Cerrahoğlu, N. (8 Mart 1999). 2000’in Yükselen Değeri: “Kadın". Milliyet.
• Doğramacı, E. (1982). Türkiye’de Kadın Hakları. Ankara.
• Erdem, A.R. (2015). “Atatürk’ün Kadına ve Kadın Eğitimine Verdiği Önem”. Belgi, 9 (1) (1266-1277).
• Erten, Ö. (1978). Yüzyılımızda Kadın ve Kadınlarımız. Ankara: Türkiye Yazıları Yayınları.
• Eroğul, C. (1997). Anatüzeye Giriş. Ankara: İmaj Yay.
• Fındıkoğlu, Z. (1971). İçtimaiyat Dersleri. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Yayınları Fakülteler Matbaası.
• Geron, S. (8 Mart 1987). Düşünenlerin Düşünceleri, “Kadın Hakları Günü”. Milliyet.
• Gökalp, Z. (1976). Türkçülüğün Esasları. İstanbul: Otağ Matbaası.