İnsan Kaynakları Yönetiminde Personelin Yaşadığı İş Stresi Üzerindeki Nedenlerin İstatistiksel Analiz Yöntemleri ile İncelenmesi: Eğitim Sektörü Örneği

Yıl 2021, Cilt: 4 Sayı: 3, 372 - 384, 15.12.2021

Mustafa Kandak , Hüseyin Tanır , Emrah Demir , Adnan Çelik , Melek Demir , Demet Kandak , Gamze Mertol

https://doi.org/10.47495/okufbed.926750

Öz

İş yaşamı ve çalışma koşulları stresin en önemli nedenlerinden birisidir. Her iş kolu gibi eğitim kurumları da içinde stres barındıran bir alandır. Bu stres kaynaklarının belirlenmesi daha iyi bir eğitim ortamının oluşturulması için önemli bir nokta olmuştur. Çalışmanın genel amacı, eğitimcilerin stres kaynaklarının nedenlerini araştırmak ve bu nedenleri ortaya koymaktır. Çalışma, belirlenen stres kaynaklarını ve bunların cinsiyet, medeni durum, yaş gibi değişkenlere göre anlamlı farklılıklarını inceleyecektir. Araştırmanın evrenini, 2020 yılı güz döneminde Yalova ilinde Milli Eğitim Bakanlığına bağlı görev yapan yönetici ve öğretmenler oluşturmaktadır. Örneklemini ise kendilerine ulaşılan 16 idareci ve 92 öğretmen olmak üzere toplam 108 katılımcı oluşturmaktadır. Çalışmada araştırma yöntemi olarak veri toplama modeli kullanılmış olup yapılan anketler ile uygulama gerçekleştirilmiştir. Anket soruları uzman görüşler ile eleme ve seçme yöntemiyle belirlenmiştir. Anket formları iki bölüme ayrılmış olup anket formlarının ilk bölümünde, eğitimcilerin demografik özellikleri, ikinci bölümde ise stresle başa çıkabilme ölçekleri yer almıştır. Elde edilen verilerin çözümlenmesinde, yüzde %, frekans, ANOVA ve t testinden yararlanılarak uygulama gerçekleştirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Anova analizi, İnsan kaynakları yönetimi, Örgütsel stres, Stres yönetimi, T testi

Kaynakça

• [1] Eskin M., Harlak H., Demirkıran F., Dereboy Ç. Algılanan stres ölçeğinin Türkçe ’ye uyarlanması: Güvenirlik ve geçerlik analizi, New Symposium Journal 2013; 51(3): 132-140.
• [2] Duman S. Üniversite öğrencilerinde öznel iyi oluş ve benlik saygısının stresle başa çıkma tarzlarıyla ilişkisinin incelenmesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Beykent Üniversitesi, İstanbul, Türkiye, 2016.
• [3] Baltaş A., Baltaş Z. Stresle başa çıkma yolları. İstanbul: Remzi Kitabevi; 2013.
• [4] Gümüştekin GE., Öztemiz S. Örgütlerde Stresin Verimlilik ve Performansla Etkileşimi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 2005; 14(1): 271-288.
• [5] Özkalp E., Kırel Ç. Örgütsel davranış. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları; 2004.
• [6] Güler A. Örgütsel stres ve sağlık çalışanlarında örgütsel stres ile başa çıkma yolları (Serinhisar Devlet Hastanesi Örneği), Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Beykent Üniversitesi, İstanbul, Türkiye, 2013.
• [7] Erdoğan İ. İşletme yönetiminde örgütsel davranış. İstanbul: Avcıol Basım-Yayın; 1996.
• [8] Barutçugil İ. Organizasyonlarda duyguların yönetimi. İstanbul: Kariyer Yayınları; 2004.
• [9] Tutar H. Kriz ve stres yönetimi, Ankara: Seçkin Yayıncılık; 2004.
• [10] Başaran, İE. Yönetimde İnsan İlişkileri. Ankara: Nobel Yayıncılık; 2004.
• [11] Tutar H. Örgütsel davranış. Ankara: Detay Yayıncılık; 2009.
• [12] Akyüz İ., Gedik T. Örgütsel ve bireysel stres kaynakları: Üniversite akademik personeli üzerine bir uygulama. V. Ulusal Orman Fakülteleri Öğrenci Kongresi, 29-31 Nisan 2004, Trabzon.
• [13] DeVries MW., Bill WS. Acta neuropsychiatrica stress, work and mental health: a global perspective, Cambridge University Press 2003; 16, 44-52.
• [14] Ergül A. Çalışma yaşamında stresin bireysel performans üzerindeki etkileri: eğitim ve sağlık çalışanlarına yönelik bir araştırma, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir, Türkiye, 2012.
• [15] Baltaş Z. Verimli iş hayatının sırrı: stres. İstanbul: Remzi Kitabevi; 2010.
• [16] Uysal Ş. Performans yönetimi sisteminin tanımı, tarihçesi, amaç ve temel unsurlarına genel bir bakış , Electronic Journal of Vocational Colleges 2015; 5(2): 32-39.
• [17] Özbozkurt O., Kırmızısaç,E. Stres oluşturan etmenlerin iş performansı üzerindeki etkisi, Journal of Yasar University 2019; 14(55): 288-298.
• [18] Tokay, T. Örgütlerde performans ilişkisi, Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı, İstanbul, Türkiye, 2000.
• [19] Özbaş F. Öğretmenlerin örgütsel stres kaynakları ve stres belirtileri ile iş doyumları arasındaki ilişkinin incelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kahramanmaraş, Türkiye, 2019.
• [20] Mantı M., Akademisyenlerde örgütsel stres ve örgütsel sessizlik davranışları arasındaki ilişki, Yüksek Lisans Tezi, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Denizli, Türkiye, 2020.
• [21] Okutan M., Tengilimoğlu D. İş ortamında stres ve stresle başa çıkma yöntemleri: bir alan uygulaması, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 2002; 4(3): 15- 42.
• [22] Özalp YB. Öğretim elemanlarında iş stresine neden olan örgütsel etmenler ve öğretim elemanlarının örgütsel stresle baş etme stratejileri (Trakya Üniversitesi Örneği), Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Eskişehir, Türkiye, 2014.
• [23] Gökgöz H., Altuğ N. Örgütsel Stresin Öğretim Elemanlarının Performansına Etkisine Yönelik Bir Araştırma, Ege Academic Review 2014; 14 (4): 519-530.
• [24] Göksel A., Tomruk Z. Akademisyenlerde stres kaynakları ile stresle başa çıkmada ve stres durumunda gösterilen davranışların ilişkisi, Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi 2016; (20)2: 315-343.