Türkiye’de Bulunan Bazı Ekonomik Kabuklu Su Canlıları Üzerinde Çalışmalar

Yıl 2023, Cilt: 6 Sayı: 1, 552 - 574, 10.03.2023

Hatice Tekoğul , Atilla Alpbaz

https://doi.org/10.47495/okufbed.1103346

Öz

Bu çalışmada Türkiye denizlerinde bulunan ve insan gıdası olarak tüketilen ekonomik önemi olan bazı kabuklu su canlılarının biyometrik özellikleri ve et verimlerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışma sırasında öncelikle Türkiye sularında var olan ve besin olarak tüketilen kabuklu su canlıları saptanarak, ticari önemi olan 16 tür ele alınmıştır. Bu türlerin total ağırlık, et ağırlığı, kabuk ağırlığı, vücut eni, boy, kalınlık ve et oranı ilişkisi incelenmiştir. Araştırma ile ülkemiz sularında doğal olarak bulunan bu türlerin et oranları hesaplanmıştır. Bu değerlendirme sonucunda et verimi açısından en pahalı olan canlının Venus verrucosa olduğu, ardından Ruditapes decussatus ve Ostrea edulis, et (verim) fiyatı açısından ise en ucuz olan canlının Mytilus galloprovincialis olduğu belirlendi.

Anahtar Kelimeler

Mollusca, et verimi, biyometrik ölçümler

Studies on Some Economical Shellfish in Turkey

Öz

In this study, it is aimed to examine the biometric properties and meat yields of some crustacean species with economic importance found in the seas of Turkey and consumed as human food. During the study, primarily crustacean species that exist in Turkish waters and are consumed as food were determined, and 16 species with commercial importance were discussed. The relationship between total weight, meat weight, shell weight, body width, height, thickness and meat ratio of these species was investigated. With the research, calculations were made by considering the meat ratios of these species naturally found in our country's waters and the sales prices of shellfish. As a result of this evaluation, it was determined that the most expensive creature in terms of meat yield was Venus verrucosa, followed by Ruditapes decussatus and Ostrea edulis and the cheapest creature in terms of meat (yield) price was Mytilus galloprovincialis.

Anahtar Kelimeler

Molluscs, meat yield, biometric properties

Kaynakça

• Acarlı S., Lok A., Kücükdermenci A., Yildiz H., Serdar, S. Comparative growth, survival and condition index of flat oyster, Ostrea edulis (Linnaeus 1758) in Mersin Bay, Aegean Sea, Turkey. Kafkas Univ. Vet. Fak. Derg 2011; 17(2): 203-210.
• Acarlı S., Aynur LÖK., Acarli D., Küçükdermenci A. Gamogenetic cycle, condition index and meat yield of the Noah’s Ark shell (Arca noae Linnaeus, 1758) from Gerence Bay, Aegean Sea Turkey. Ege Journal of Fisheries and Aquatic Sciences 2018; 35(2): 141-149.
• Acarlı S., Acarlı D., Kale S. Current status of critically endangered fan mussel Pinna nobilis (Linnaeus 1758) population in Çanakkale Strait, Turkey. Marine science and technology bulletin 2021; 62-70.
• Alba CD de. Mariculture on coastal bodies of water of Baja California and their potential., 2nd International Workshop On Biosaline Research 1980: p.9.
• Alpbaz AG., Özer A. Olta Balıkçılığı. E.Ü. Su Ürünler Fakültesi Yayınları; 1992 İzmir.
• Alpbaz AG, Hoşsucu H, Mohammad Ali LY. İzmir Körfezinden Toplanan Kum Midyeleri (Ruditapes decussatus) Üzerine Bir Çalışma, E.Ü. Ziraat Fakültesi Dergisi 1981; 18(1,2,3): 97-103.
• Alpbaz AG, Önen M. Türkiye’den İhraç Edilen Kum Midyesi (venus gallina) Üzerine Araştırmalar. E.Ü. Su Ürünleri Dergisi 1989; 6(21-22-23-24): 78-86.
• Alpbaz, AG, Önen, M, Çörüş İ. An İnvestigation about oysters (Ostrea edulis) collected from Urla region E.Ü. Su Ürünleri Dergisi 1990; 7(24-28):116.
• Alpbaz, AG. Kabuklu ve Eklembacaklılar Yetiştiriciliği. Ders Kitabı, E.Ü. Su Ürünleri Fakültesi Yayınları 1993; No:26, İzmir 317s
• Anonim, Tarım Ve Orman Bakanlığı, Mevzuatı Listesi Denizlerde ve İçsularda Ticari Amaçlı Su Ürünleri Avcılığını Düzenleyen 2006 - 2008 Av Dönemine Ait 37/1 Numaralı Sirküler 2022; https://kms.kaysis.gov.tr/Home/Kurum/24308110-(Erişim tarihi: 11.04.2022)
• Apromar. Apromar La acuicultura en España 2020. Retrieved from http://www.apromar.es/content/informes-anuales 2020; (Erişim tarihi: 01.04.2022).
• Atay D. Kabuklu Su Ürünleri ve Üretim Tekniği. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi 1984; Yayınları No: 914, Ankara.
• Axiak V, George JJ, Moore MN. Petroleum Hydrocarbons in The Marine Bivalve Venus verrucosa.Accumulation And Cellular Responses. Marine Biology 1988; 97(2): 225-230.
• Badawi HK, Hasan AK. Comparative Electrophoretic Studies On The Sera Of Five Species Of Marine Mollscs. Bulletin of the Institute of Oceanography and Fisheries 1977; 7(1): 117-123.
• Balcıoğlu EB, Gönülal O. Marmara Denizi’nin Farklı Bölgelerinden Toplanan Midyelerin (Mytilus galloprovincialis, Lamarck, 1819) Biyometrisi Üzerine Bir Araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi 2017; 21(2): 397-400.
• Barillari A, Boldrin A, Pellizzato M, Turchetto M. Environmental conditions in Tapes philippinarum cultivation. Tapes philippinarum. Biology and Experimantation 1990; 183-217.
• Bello G. Porcentajes teóricos de retención de Venus verrucosa L.(Bivalvia: Veneridae) con cedazos de varillas. Investigacion Pesquera 1986; 50(2): 167-177.
• Berenguer JA, Gonzalez L, Jimenez I, Legarda TM, Olmedo JB, Burdaspal PA. The effect of commercial processing on the paralytic shellfish poison (PSP) content of naturally‐contaminated Acanthocardia tuberculatum L. Food Additives & Contaminants 1993; 10(2): 217-230.
• Deval MC, Oray IK. Marmara Denizi ve Batı Karadeniz’de Beyaz Kum Midyesi (Chamelea Gallinal. 1758)’İn Yumurtlama Dönemi ve Biyometrisi. İ.Ü. Su Ürünleri Dergisi 1992; 1:127-142.
• Devedjiyan. Péche Et Pécheuries En Turqui 1915; İstanbul
• Fabi G, Fiorentini L, Giannini S. Experimantal Shellfish Culture On An Artificial İn The Adriatic Sea. Bulletin Of Marine Science 1989; 44(2):923-933.
• Fırat A. Akivades (Tapes decussatus, L.1758) Larva Üretimi Üzerine Araştırmalar
• Ege Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Su Ürünleri anabilim dalı, İzmir, yüksek lisans tezi, 1990; 35 s.
• Gäde G. The energy metabolism of the foot muscle of the jumping cockle, Cardium tuberculatum: sustained anoxia versus muscular activity. Journal of comparative physiology 1980; 137(2): 177-182.
• Geldiay R, Uysal H. Ege Denizi Sahillerinde Tesbit Edilen Donacilla (Donacilla) cornea (Poli) ve Donax (Serrula) trunculus un Populasyon Dinamigi ve Ekolojik Ozellikleri Hakkinda. Ege Üniversitesi Fen Fakültesi İlmi Raporlar Serisi 1972; 135:18.
• Ghazaly KS. The bioaccumulation of potential heavy metals in the tissues of the Egyptian edible marine animals. 2.-molluscs. Bulletin of the National Institute of Oceanography and Fisheries (Egypt) 1988; 14(2) 79-86.
• Hignette M. Croissance de pinna nobilis Linne (mollusque eulamellibranche) apres implantation dans la reserve sourmarine de Monaco The Mediterranean Science Commission 1983; 28(3): 237-238.
• Karakoç Ş. Balıkesir Ayvalık kumru koyu mevkiinden toplanan at midyesinin (Modiolus barbatus Linnaeus 1758) besin içeriğinin belirlenmesi. Yüksek lisans tezi, Fen Bilimleri Enstitüsü 2020.
• Korringa P. Farming the flat oysters of the genus Ostrea: a multidisciplinary treatise fishing news book 1976 England; No. 639.4.
• Korringa P. Farming marine organisms low in the food chain-A multidisciplinary approach to edible seaweed, mussel and clam production. Amsterdam Elsevier 1976; 264 pp.
• Le-Pennec M, Diss-Mengus B. Aquaculture de Chlamys varia (L): Donness sur la biologie de la larve et de la postlarve. Vie Marine 1987; 1: 13-19.
• Loosanoff VL, Davis HC. Rearing Of Bivalve Molluscs. Marine Biology 1963; 1:1-136.
• Von Salvini-Plawen L. Le monde Animal 1973; vol III, pp. 30.
• Morton JE. Molluscs, Hutchinson University 1967; p. 12-14, London.
• Oray IK, Tarkan AN. Catch and aquaculture of the grooved carpet shell, ruditapes decussatus L. (1758) in Turkish waters, Aquaculture and the environment. De Pauw, N., Joyce, j., comps. 1991; 14: 249.
• Palombi A, Santarelli M. Gli animali commestibili dei mari d'Italia. Hoepli, Milano 1961; 192-193 pp.
• Sarıkaya S. Midye (Mytilus galloprovincialis Lamarck) Yetiştiriciliğinde Aynı Ortam Koşullarında Farklı Üretim Yöntemlerinin Gelişmeye Etkisi Üzerinde Araştırmalar 1978; Doktora Tezi, E.Ü. Ziraat Fakültesi, İzmir, 92 p.
• Shpigel M, Neori A, Gordin H. Oyster And Clam Production İn The Outflow Of Marine Fish Ponds İn İsrael. Aquaculture And The Environment. DePauw, N., & Joyce, J., Comps. 1991: 14: 295 p.
• Sierra A, Garcia L, LLoris D. Trofismo Y Competencia Alimentaria En Asteroideos De La Bahia De Almeriz. İnst., Aclimatacion De Almeria Gral Segura L Almeria 1989, Spain.
• Solmaz S. Çanakkale Boğazı’nda Sal Metodu İle Midye (Mytilus galloprovincialis Lamarck 1819) Yetiştiriciliği 1996; Doktora Tezi, İ.Ü., Fen Bilimleri Enstitüsü, Su Ürünleri Yetiştiriciliği ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı, İstanbul.
• Stirling HP, Okumuş İ. Growth, mortality and shell morphology of cultivated mussel (mytilus edulis) stocks cross-transplanted between two scottish sea lochs, Marine Biology 1994; 119:115-123.
• Sunlu U, Egemen O, Kaymakçı A. Trace Metals in Mediterranean mussel mytilus galloprovincialis(L.1758) and in surficial sediments from Urla, İskele İzmir, Turkey, International Semposium on Marine Pollution. Extended Synopsis, Monte Carlo Monaco 1998; 645-646 pp.
• Tarkan AN. Marmara ve Ege Denizinde Tapes decussatus (Linnaeus, 1758)’un Biyoekolojisi Üzerinde Araştırmalar. İ.Ü. Su Ürünleri Mühendisliği Ana Bilim Dalı, Deniz Biyolojisi Programı, Doktora Tezi 1989.
• Tarkan AN, Oray IK Studies on the breeding of Ruditapes decussatus (Linnaeus, 1758) in Işik Dalian, in: Barnabé, G. ve ark. (Ed.) Production, environment and quality: Proceedings of the International Conference Bordeaux Aquaculture '92, Bordeaux, France, 1993; 18: 513-521.
• Tebble N. British Bivalve Seashells, The Royal Scottish Museum (Natural History), Edinburg, 1976; 213 p.
• Tekin M, Alpbaz, AG. İzmir S.Ü.Y.O. Dalyanı’nda Akivades (Tapes decussatus L. 1958) Yetiştiriciliği Üzerine Araştırmalar. E.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi 1991; 2(3): 147-152.
• Tekoğul H. Alpbaz A. Türkiye’de İnsan Gıdası Olarak Kullanılabilecek Kabuklu Su Canlıları . Uluslararası Akdeniz Balıkçılık Kongresi 1997; İzmir, Türkiye.
• Tekoğul H, Alpbaz A. Akivadeslerde (Tapes Decussatus), Mevsim Dışı Yumurta Alımının Teşvik Edilmesi Üzerinde Araştırmalar 1998; IX. Ulusal Su Ürünleri Sempozyumu 17-19 Eylül.
• Uysal H. İzmir Körfezinde Tespit Edilen İki Solen Türü Solen vagina L. Ve Pharus legumen L. Hakkında E.Ü. Fen Fakültesi İlmi Raporlar Serisi 1967; 41:6-12.
• Uysal H. Türkiye Sahillerinde Bulunan Midyeler «Mytilus galloprovincialis Lamarck» Üzerinde Biyolojik Ve Ekolojik Araştırmalar, E.Ü. Fen Fakültesi İlmi Raporlar Serisi 1970; 79.
• Uysal H. Deniz Molluskları. E.Ü. Fen Fakültesi, Biyoloji Bölümü, Hidrobiyoloji Ana Bilim Dalı 1988; Yüksek Lisans 1986-87 ders notu.
• Vera M, Pardo BG, Cao A, Vilas R, Fernández C, Blanco A, Martínez P. Signatures of selection for bonamiosis resistance in European flat oyster (Ostrea edulis): new genomic tools for breeding programs and management of natural resources. Evolutionary Applications 2019; 12(9): 1781-1796.
• Wolowicz M. Cardium glaucum (Poiret, 1789) population from Gdansk Bay (Baltic Sea). Polish Archives Hydrobiology 1984; 31:33-44.
• Zahradnik JW. Performance of system for commercial scallop aquaculture in british columbia. Science council of british columbia research grant 1985; 49-45.
• Zaouali J. Mollusks in the Bou Grara Sea (southern, Tunisia): initial biometric data on Cerastoderma glaucum Poirêt, 1789 (Bivalvia, Eulamellibranchia, Cardiae). Archives de L'institut Pasteur de Tunis 1979; 56(4): 403-424.
• Xunta de Galicia. (2018). Anuario acuicultura 2018 https://www.pescadegalicia.gal/Publicaciones/AnuarioPesca2018/indice.html , Accessed 31nd March 2022.