Türk Çimento Üreticilerinin 2015-2020 Yılları Arasında Finansal Açıdan Değerlendirilmesi

Yıl 2023, Cilt: 6 Sayı: 1, 220 - 234, 10.03.2023

Abdul Rahim Babur Gozde Tantekın Celık

https://doi.org/10.47495/okufbed.1110549

Öz

Çimento sektörü, Türk inşaat sektörünün önemli alt sektörlerinden biridir. Türk çimento sektörü ulusal ve uluslararası pek çok firma ve/veya ortaklıklardan oluşmaktadır. Türk çimento firmaları, son yıllarda artan üretim kapasiteleri ile yurt içi ve yurt dışı satışlarını arttırarak, bölgesel olarak öne çıkmayı da başarmıştır. Son yıllarda ülkede yaşanan ekonomik dalgalanmalara 2020 yılında başlayan COVID-19 pandemisinin de eklenmesi ile ekonomik krizin etkileri pek çok sektörde hissedilmiştir. Bu çalışmada, ülkenin önde gelen sektörlerinden biri olan, çimento sektörünün 2015-2020 yıllarındaki finansal durumunun değerlendirilmesi hedeflenmiştir. Çalışma kapsamında; ilk olarak literatür taraması yapılmış ve yapı sektöründe sık kullanılan finansal oranlar belirlenmiştir. Çimento sektörünün finansal durumunun belirlenmesi amacıyla; likidite analizi, finansal yapı analizi, faaliyet durum analizi ve kârlılık analizi yapılmış ve çıkan sonuçlar doğrultusunda firmalara öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

İnşaat Sektörü, Çimento sektörü, Finansal Analiz

Teşekkür

Yüksek Lisans çalışmalarım boyunca, bana maddi destek sağlayan Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluğu Başkanlığı’na (YTB) teşekkürlerimi sunuyorum.

Financial Evaluation of Turkish Cement Manufacturers between 2015-2020

Öz

The cement industry is one of the most important sub-sectors of the Turkish construction sector. The Turkish Cement sector consists of many national and international companies. Turkish cement companies have managed to stand out regionally by increasing their domestic and international sales together with developing production capacities in recent years. With the addition of the COVID-19 pandemic, which started in 2020, to the economic fluctuations experienced in the country in recent years, the effects of the economic crisis have been seen in many sectors. This study it is aimed to evaluate the financial position of the cement sector, which is one of the leading sectors of the country, between the years 2015-2020. Within the scope of the study, literature was reviewed, and frequently used financial ratios in the construction sector were determined. In order to determine the financial position of the cement sector, liquidity ratio, solvency ratio, efficiency ratio and profitability ratio were used, and suggestions were presented to companies in line with the results.

Anahtar Kelimeler

Construction Industry, Cement Industry, Financial Analysis

Kaynakça

• Referans 1 Akbulut R., Rençber ÖF. Veri zarflama ve lojistik regresyon analizi ile çimento işletmelerinde finansal performansa dayalı etkinliklerin değerlendirilmesi. International Journal of Alanya Faculty of Business 2015; 7(3): 123-135.
• Referans 2 Atukalp ME. Borsa İstanbul’da işlem gören çimento firmalarının finansal performansının analizi. Muhasebe ve Finansman Dergisi 2019; 3(83): 213-230.
• Referans 3 Babur AR. Türk çimento üreticilerinin 2015-2020 yılları arasında finansal açıdan değerlendirilmesi. Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü YL Tezi, Adana, Türkiye, 2021.
• Referans 4 Baruti K. Bist’de işlem gören çimento şirketlerinin 2006-2015 dönemi finansal performanslarının analizi. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü YL Tezi, Edirne, Türkiye, 2018.
• Referans 5 Çakır M. Mortgage krizi çerçevesinde Türkiye’deki konut sektörünün incelenmesi. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü YL Tezi, Edirne, Türkiye, 2020.
• Referans 6 Çanakçıoğlu M. Borsa İstanbul’da işlem gören çimento firmalarının entropi-eatwios bütünleşik yaklaşımı ile finansal performanslarının değerlendirmesi. Journal of Yasar University 2019; 14(56): 407-421.
• Referans 7 Ege İ., Yaman S. Topsis ve Moora yöntemleri ile ölçülen finansal performansın pay getirilerine etkisi: bist çimento beton işletmeleri üzerine bir panel veri uygulaması. Al-Farabi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi 2018; 2(1): 77-79.
• Referans 8 Ertaş FC., Peşman S. İnşaat sektöründe finansal perfrmansın ölçümüne yönelik bir uygulama. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi 2020; 34(4), 1333-1350.
• Referans 9 Erdiş E. Kriz yönetimi yaklaşımının türk inşaat sektöründe algılanma ve uygulanma düzeyi konuya yönelik bir model önerisi. Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Doktora Tezi, Adana, Türkiye, 2004.
• Referans 10 Gerek İH., Erdiş E., Yakut, E. Finansal performansa dayalı etkinlik ölçümü: çimento sektörü uygulaması. NWSA-Engineering Sciences 2012; 7(1): 311-321.
• Referans 11 Genç O. The social and economic impacts of novel coronavirus pandemic on construction sector and its professionals. Cukurova University Journal of the Faculty of Engineering 2021; 36(2), 317-329.
• Referans 12 Güleç ÖF., Özkan, A. Gri analiz yöntemi ile finansal performansın değerlendirilmesi: bist çimento şirketleri üzerine bir araştırma. Muhasebe ve Denetime Bakış 2018; 1(54): 77-96.
• Referans 13 Güllüoğlu EN., Güllüoğlu AN. Türk inşaat sektöründe istihdam ve iş kazalarının analizi. Karaelmas İş Sağlığı ve Güvenliği Dergisi 2019; 3(2), 65-81.
• Referans 14 Gümüş UT., Şakar Z., Akkın G., Şahin M. Finansal analizde kullanılan oranlar ve firma değer ilişkisi: bist’de işlem gören çimento firmaları üzerine bir analiz. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi 2016; 9 (16): 1-23.
• Referans 15 Kahraman E., Aytekin S. Bist gayrimenkul yatırım ortaklıkları endeksindeki (xgmyo) şirketlerin finansal etkinliklerinin veri zarflama analizi yöntemi ile değerlendirilmesi. Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Fakültesi Dergisi 2012; 8(1): 289-301.
• Referans 16 KAP. Kamuyu Aydınlatma Platformu, İstanbul. www.kap.org.tr. (Erişim tarihi: 01.04.2021).
• Referans 17 Koyuncu T., Meçik O. Covid-19 pandemisinin Türkiye’de ekonomik büyümeye sektörel ve sektörler arası etkileri. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi 2020; 18(4), 112-131.
• Referans 18 Orman F. Türkiye’de çimento sektöründe finansal tablo analizi ve büyüme trendleri. Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü YL Tezi, İstanbul, Türkiye, 2017.
• Referans 19 Öztürk B. Bist’de çimento sektöründe işletmelerin finansal performansları üzerine karşılaştırmalı bir uygulama. İstanbul Okan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü YL Tezi, İstanbul, Türkiye, 2018.
• Referans 20 Sakarya S., Akkuş HT. Finansal performansın ölçülmesinde geleneksel oranlar ile nakit akım oranlarının karşılaştırmalı analizi: bist çimento şirketleri üzerinde topsis yöntemi ile bir uygulama. AKÜ İİBF Dergisi 2015; 17(1): 109-123.
• Referans 21 Sarkhosh YAM. Evaluation of Turkish cement exports in terms of pestel analysis between 1999-2020. Cukurova University, Institute of Natural and Applied Sciences MSc Thesis, Adana, Türkiye, 2021.
• Referans 22 Saygılı E., Şahin Y. Finansal performans ile hisse senendi yatırımcı kararları arasındaki ilişki: bist çimento sektöründe topsis uygulaması. İzmir Democracy University Social Sciences Journal 2018; 16-45.
• Referans 23 TÜİK. Türkiye İstatistik Kurumu, Ankara. https://www.tuik.gov.tr/ (Erişim Tarihi: 14.03.2021).
• Referans 24 Türk Çimento. Türkiye Çimento Sanayicileri Birliği, Ankara. www.turkcimento.org.tr. (Erişim Tarihi: 15.06.2021).
• Referans 25 Url – 1: Çimento Sektörü Raporu, 2021. T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı. https://www.sanayi.gov.tr/plan-program-raporlar-ve-yayinlar/sektor raporlari/mu0102011404 (Erişim Tarihi: 08.02.2022).
• Referans 26 Uzunkaya M. Uluslararası rekabet edilebilirlik çerçevesinde Türk inşaat sektörünün yapısal analizi. Ankara: TC Kalkınma Bakanlığı İktisadi Sektörler ve Koordinasyon Genel Müdürlüğü; 2013.
• Referans 27 Uyar U., Çağlak E. Çimento sektörü açısından sistematik risk – finansal oran ilişkisi: ana çimento üreticisi ülkeler karşılaştırması. Muhasebe ve Finansman Dergisi 2019; 1(81): 231-248.
• Referans 28 Yücel S., Durak İ. Covid-19’un bist imalat sektörü firmalarına olan finansal etkilerinin finansal oranlar ve istatistiksel tekniklerde incelenmesi. Muhasebe ve Finansman Dergisi 2021; (90), 101-126.