Kentsel Mekânlarda Kullanılan Yapay Bitkilere Yerel Halkın Bakış Açısı: Bingöl İli Örneği

Yıl 2024, Cilt: 7 Sayı: 4, 1813 - 1825, 16.09.2024

Ahmet Caf , Müge Yurtcan

https://doi.org/10.47495/okufbed.1481934

Öz

Bitkiler, insanoğlunun her mekânda, her dönemde yaşam ortağı olmuştur. Gerek kırsal alanlarda gerekse kentsel alanlarda olduğu gibi, iç mekânlarda da insanların bir parçası olmaya devam etmişlerdir. Her bitkinin bir karakteri vardır ve bu özellikleri ile bulundukları mekâna bir karakter kazandırırlar. Peyzaj mimarlığının temel unsurlarından biri olan bitkiler, peyzaj karakterinin oluşumunda ve tanımlanmasında kritik bir rol oynamaktadır. Peyzajın estetik, ekolojik ve fonksiyonel özelliklerini belirleyen bitkiler, doğal ve yapısal unsurlar arasında bir köprü görevi görür. Peyzaj tasarımında kullanılan bitki türleri, yerel iklim koşulları, toprak özellikleri ve su kaynakları gibi çevresel faktörlere uyumlu olmalıdır. Birlikte yalnız düşünülemeyen bu iki kavram; coğrafya ve doğal bitkiler bir mekânın, bir kentin karakterini belirleyen en önemli unsurlardandır. Bu çalışma, karasal iklimde kullanılan palmiye ve hurma ağaçlarının, kentin karakteri ile ne derece uyuştuğunu kent sakinleri ile yapılan görüşmeler neticesinde ortaya çıkartmak amacı ile yapılmıştır. Palmiye ve hurma ağaçları yapay olarak kullanılmıştır. Kentin ekolojik koşulları altında doğal olarak yetiştirilmesi zaten mümkün değildir. 200 kişi ile yapılan anketler neticesinde kent sakinlerinin fikir ve düşünceleri yapılan çalışmada belirtilmiştir. Anketlere göre; doğal bitki tercih edenler 180 (%90,5) iken yapay bitki tercih edenler 19 (%9,5) kişidir. Yine kullanılan bitki türünün kent ekolojisine uygunluğunu 57 (%28,6) iken 142 (%71,4) kişi uygun olmadığını belirtmiştir. Kullanılan görsellere bakıldığında ilk akla gelen ilk üç şehrin; Antalya, Mersin ve İzmir olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Bingöl, Bitkisel Tasarım, Peyzaj Karakteri, Yapay Bitkiler

The Perspective of Local People on Artificial Plants Used in Urban Spaces: The Case of Bingöl Province

Öz

Plants have been always companions to humans in every place and every era. They have continued to be a part of people's lives in indoor spaces, just as they have in rural and urban areas. Each plant has its own character and imparts this character to the space it inhabits. As one of the fundamental elements of landscape architecture, plants play a critical role in forming and defining the landscape character. Plants, which determine the aesthetic, ecological, and functional characteristics of the landscape, act as a bridge between natural and structural elements. The plant species used in landscape design must be compatible with environmental factors such as local climate conditions, soil properties, and water resources. These two concepts that cannot be considered separately—geography and natural plants—are among the most important elements defining the character of a place or city. This study aims to reveal how well palm and date trees, used in a continental climate, match the city's character based on interviews with city residents. The plants used are not live but are models, as it is impossible to cultivate them naturally under the city's ecological conditions. The opinions and thoughts of city residents were recorded through surveys conducted with 200 people. According to the surveys, 180 people (90.5%) preferred natural plants, while 19 people (9.5%) preferred artificial plants. Additionally, 57 people (28.6%) stated that the plant species used were suitable for the city's ecology, whereas 142 people (71.4%) stated that they were not suitable. When looking at the visuals used, the first three cities that came to mind were Antalya, Mersin, and İzmir.

Anahtar Kelimeler

Artificial plants, Bingol, Landscape character, Plantation design

Kaynakça

• Beckett KP., Freer Smith PH., Taylor G. Urban Woodlands; their role in reducing the effects of particulate pollution. Environmental Pollution 1998; 99, 347-360.
• Bingöl E. İzmir’de üretilen peyzajlar: J.B. Jackson’un peyzaj sınıfları üzerinden İzmir peyzajlarına yeniden bakış. Türkiye Peyzaj Araştırmaları Dergisi 2020, 3:1, 40-56.
• Braun-Blaunquet J. Plant sociology. Germany. 1932.
• Çalıkoğlu A. Yapay doğa (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Mimarlık Anabilim Dalı, Mimari Tasarım Bilim Dalı, İstanbul. 2004
• Çelem H., Arslan M. İç mekan bitkileri. Tagey Yayıncılık, Ankara. 1995
• Çepel N. Peyzaj ekolojisi. İ.Ü. Orman Fak., Yayın No: 3510, s: 228, İstanbul. 1998
• Ekici B., Şişman EE. Hastane iç mekan tasarımında bitki kullanımı. Tekirdağ Kenti Örneği. Türkiye Peyzaj Araştırmaları Dergisi 2020; 3(1): 1-9.
• Hair JF., Black WC., Babin BJ., Anderson RE. Multivariate data analysis (7th ed.). Prentice Hall.2009
• Heartney E. Sanat ve bugün. (O. Akınhay, Çev.). Phaidon Yayıncılık. 2008
• Klingle MW. Spaces of consumption in environmental history. History and Theory 2003; 42, 94-110.
• Kurdoğlu BÇ., Işık ÖB., Bayramoğlu E. Doğal-yapay peyzaj materyalleri ve kullanıcı ilişkisi: KTÜ Kanuni Yerleşkesi Örneği. Kastamonu Üniv., Orman Fakültesi Dergisi 2013; 13(1): 164-174.
• Lorenz EH. Karayolları ağaçlandırma rehberi. Çeviren Fuat Tanrıverdi. Karayolları G. M. Matbaası, Ankara. 1975
• Novak DJ., Crane DE. Carbon storage and sequestration by urban trees in the USA. Environmental Pollution 2002; 116(3): 381-389.
• Özer S., Yılmaz H., Kaya Y. Determination of the diversity of grassy and woody plant species in Sarıkamış/Turkey district and evaluation of their usability in planning and design attempts. Biological Diversity and Conservation Online BioDiCon 2/3, 2009, 75-81.
• Özkan MB., Küçükerbaş EV. Mimarlık bilgisi. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları No: 513, E.Ü.Z.F. Ofset Atölyesi, Bornova-İzmir, 1995.
• Ünal B. Antroposen ve yeni dünya tasarıları. Fine Arts (NWSA), 2019; 14(3): 186-199.
• Ürgenç S. Ağaç ve süs bitkileri fidanlık ve yetiştirme tekniği. İstanbul Üniv., Orman Fakültesi Yayınları, No:418, s: 569, İstanbul. 1990.
• Walker TD. Planting design. Van Nostrand Reinhold, p:196, New York. 1991
• Yağmur Ö., Zorlu İ. Sanatta biyomimetik ve deneysel takı uygulaması. GSED 2021; 27(47): 387-399.
• Yörük B., Poyraz T. Gösteriye dönüşen doğa: doğayı araç sallaştıran mekânlar. Tüketici ve Tüketim Araştırmaları Dergisi 2023; 15(1): 113-154.