Evaluation of Water Footprint in Animal Food Production

Yıl 2025, Cilt: 8 Sayı: 2, 970 - 984, 12.03.2025

Hacer Kaya , Halit Mazlum

https://doi.org/10.47495/okufbed.1552393

Öz

Water is the most fundamental element of human health, environmental sustainability, industrial production and food security. Usable fresh water resources in the world constitute only 2.5% of the total water mass. Limited fresh water resources are in decline as a result of the rapid growth of the world's population, global warming, advances in industrial production and unconscious use. In this sense, the concept of "water footprint", which ensures the efficient use of water resources, comes to the fore. Water footprint generally refers to the amount of fresh water required at all stages of a product, from production to consumption. In the relevant studies in the literature, it is reported that the production of animal products constitutes a very important part (approximately one third) of the water footprint in agricultural production worldwide. In these studies, it has been reported that the water footprint of meat production is higher than milk and egg production, and that beef has the highest share in meat production. The fact that agricultural activities rank first with 89% in the sectoral distribution of water footprint in Turkey reveals the importance of proper water management in animal food production for our country. In the future, it is likely that animal food production will increase and production systems will develop with the global population growth. It is predicted that this situation will create additional pressure on existing fresh water resources. For this reason, it is very important to know the amount of water required at all stages of animal food production on a product basis in terms of proper management and efficient use of water. In addition, using feeds with low water footprint, encouraging pasture-based animal husbandry, preventing food waste and raising awareness of all stakeholders in the production chain can be listed as additional measures that reduce the water footprint in animal production. In this study, the importance of water footprint in animal food production, where water use is high, was evaluated on a global scale and specifically in Turkey.

Anahtar Kelimeler

Animal food production, Water footprint, Water management, Beef

Hayvansal Gıda Üretiminde Su Ayak İzinin Değerlendirilmesi

Öz

Su, insan sağlığının, çevresel sürdürülebilirliğin, endüstriyel üretimin ve gıda güvenliğinin en temel unsurudur. Yerkürede kullanılabilir tatlı su kaynakları toplam su kütlesinin sadece % 2,5’ini oluşturmaktadır. Dünya nüfusundaki hızlı artış, küresel ısınma, endüstriyel üretimdeki ilerlemeler ve bilinçsiz kullanım etkileriyle sınırlı olan tatlı su kaynakları azalmaktadır. Bu anlamda su kaynaklarının verimli kullanılmasını sağlayan “su ayak izi” kavramı ön plana çıkmaktadır. Su ayak izi, genel anlamıyla bir ürünün üretiminden tüketimine kadarki tüm aşamalarda gerekli olan tatlı su miktarını ifade eder. Literatürdeki ilgili çalışmalarda, Dünya genelindeki tarımsal üretim içerisinde hayvansal ürünlerin üretimi su ayak izinin çok önemli bir kısmını (yaklaşık üçte birini) oluşturduğu bildirilmektedir. Bu çalışmalarda, et üretiminin su ayak izinin süt ve yumurta üretiminden fazla olduğu, et üretimi içerisinde de sığır etinin en yüksek paya sahip olduğu bildirilmiştir. Türkiye’de su ayak izinin sektörel dağılımında tarımsal faaliyetlerin % 89 ile ilk sırada yer alması hayvansal gıda üretiminde su yönetiminin doğru yapılmasının ülkemiz açısından önemini ortaya koymaktadır. Gelecekte, küresel nüfus artışıyla birlikte hayvansal gıda üretiminin artışı ve üretim sistemlerinin gelişmesi muhtemeldir. Bu durumun mevcut tatlı su kaynakları üzerinde ek bir baskı oluşturacağı öngörülmektedir. Bu nedenle hayvansal gıda üretiminin tüm aşamalarında gerekli olan su miktarının ürün bazında bilinmesi suyun doğru yönetimi ve verimli kullanımı açısından oldukça önemlidir. Ayrıca düşük su ayak izine sahip yemlerin kullanılması, meraya dayalı hayvancılığın teşvik edilmesi, gıda israfının önlenmesi ve üretim zincirindeki tüm paydaşların bilinçlendirilmesi hayvansal üretimde su ayak izini azaltan ilave önlemler olarak sıralanabilir. Bu çalışmada su kullanımının yüksek olduğu hayvansal gıda üretiminde su ayak izinin önemi küresel ölçekte ve Türkiye özelinde değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Hayvansal gıda üretimi, Su ayak izi, Su yönetimi, Sığır eti

Kaynakça

• Aksoy A., Macit M., Karaoğlu M. Hayvan besleme ders kitabı. Erzurum: Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları; 2000.
• Anonim. Sürdürülebilir Moda - Suyun Sürdürülebilirliği. https://www.vatekcevre.com/blog/surdurulebilir-moda-suyun-surdurulebilirligi- (Erişim Tarihi: 10.06.2024)
• BESD-BİR. Beyaz et üretiminde su ayak izi. https://besd-bir.org/tr/evresel-etkiler (Erişim Tarihi:19.04.2024)
• Bhagat S., Santra AK., Mishra S., Khune VN., Bobade MD., Dubey A., Yadav A., Soni A., Banjare S., Yadav G. The water footprint of livestock production system and livestock products: A dark area: A review. International Journal of Fauna and Biological Studies 2020; 7(1): 83-88.
• Cemek B., Çetın S., Yıldırım D. Çiftlik ve kümes hayvanlarının su tüketimi ve su kalite özellikleri. Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi 2011; 4(1): 57-67.
• Çakmak B., Gökalp Z. Agricultural water use in Turkey and water footprint. In 2nd International Conference on Sustainable Agriculture and Environment, September 30 – October 3 2015, pp:279-284, Konya, Turkey.
• Çalım K. Su ayak izi nedir? Gıdalardaki miktarı ne kadardır? Akdeniz diyetinin etkisi nedir? Güncel Konular 2020. https://www.birbes.com/?p=19861. (Erişim Tarihi: 3.06.2024).
• Demir Y. Sığır eti üretiminde su ayak izi durumu. Aydın Gastronomy 2023; 7(1): 161-171.
• Durmuş ST. Süt sektörü potansiyel su ihtiyacı ve ayak izinin araştırılması. Sakarya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, sayfa no:56, Sakarya, Türkiye, 2021.
• Dykiel M., Bienia B., Brągiel E., Baran J. Water footprint in animal food production. Proceedings of 36th International Scientific and Practical Conference of Young Scientists and Students, 22-23 April 2024, pp:221, Dnipro, Ukrayna.
• Ercin E. Türkiye sütçülük sektörünün kırılganlıkları: Değişen iklimde su riskleri. Water Footprint Network. Teknik Rapor. 2020. https://www.iklim.org.tr/wp-content/uploads/2022/02/Degisen-I%CC%87klimde-ve-Su-Riskleri-.pdf (Erişim Tarihi: 05.06 2024).
• FAO. Turkey, Water along the food chain. 2016. https://www.fao.org/3/i5991e/i5991e (Erişim Tarihi: 05.04.2024)
• Florek M., Barłowska J., Litwińczuk Z. The water footprint in production of animals for slaughter. Journal of Animal Science, Biology and Bioeconomy 2017; 35(3): 1-14.
• Gerbens-Leenes PW., Mekonnen MM., Hoekstra AY. The water footprint of poultry, pork and beef: A comparative study in different countries and production systems. Water Resources and İndustry 2013; 1-2: 25-36. https://doi.org/10.1016/j.wri.2013.03.001
• Güneş E., Yüksel Ö., Başalp A., Nizamlıoğlu HF., Erçetin HK., Engin Ç. Sürdürülebilir mutfakta su ayak izi: Örnek bir pastane incelemesi. Uluslararası Türk Dünyası Turizm Araştırmaları Dergisi 2023; 8(2): 150-161. https://doi.org/10.37847/tdtad.1363923
• Hoekstra A., Hung P. Virtual Water trade: a quantification of virtual water flows between nations in relation to crop trade. Value of Water Research Report Series 2002; 11: 166 Institute for Water Education, Delft, The Netherlands.
• Ibidhi R., Salem HB. Water footprint of livestock products and production systems: a review. Animal Production Science 2020; 60(11): 1369-1380.
• Matta G., Kumar A. Health risk, water hygiene, science and communication. ESSENCE-International Journal for Environmental Rehabilitation and Conservation 2017; 8(1): 179-186.
• Mazlum H. Sağlıklı yaşamın temel gerekliliği: Su hijyeni. E. Bayer (Ed.), Çok Yönlü Akademik Perspektif: Sağlık Bilimleri Araştırmaları Klaipeda: SRA Academic Publishing 2023; 1-22.
• Mekonnen M., Hoekstra AY. The green, blue and grey water footprint of farm animals and animal products. Volume 2: Appendices. Daugherty Water for Food Global Institute: Faculty Publications. 2010.
• Mekonnen MM., Gerbens-Leenes W. The water footprint of global food production. Water 2020; 12(10): 2696. https://doi.org/10.3390/w12102696
• Mekonnen MM., Hoekstra AY. A global assessment of the water footprint of farm animal products. Ecosystems 2012; 15(3): 401-415.
• Mekonnen MM., Hoekstra AY. The green, blue and grey water footprint of crops and derived crop products. Hydrology and Earth System Sciences 2011; 15(5): 1577-1600. https://doi.org/10.5194/hess-15-1577-2011
• Murphy SP., Allen LH. Nutritional importance of animal source foods. The Journal of Nutrition 2003; 133(11): 3932S-3935S. https://doi.org/10.1093/jn/133.11.3932S
• Oğan M., Petek M., Dikmen S., Orman A., Alpay F., Üstüner H. Temel zootekni kitabı. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayını; 2013.
• Pahlow M., Van Oel PR., Mekonnen MM., Hoekstra AY. Increasing pressure on freshwater resources due to terrestrial feed ingredients for aquaculture production. Science of the Total Environment 2015; 536: 847-857. https://doi.org/10.1016/j.scitotenv.2015.07.124
• Palhares JCP., Pezzopane JRM. Water footprint accounting and scarcity indicators of conventional and organic dairy production systems. Journal of Cleaner Production 2015; 93(4): 299-307. https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2015.01.035
• Pegram G., Conyngham S., Aksoy A., Dıvrak BB., Öztok D. Türkiye’nin su ayak izi raporu: Su, üretim ve uluslararası ticaret ilişkisi. WWF Türkiye: 2014.
• Pekcan AG. Beslenme rehberleri ve su ayak izi. Beslenme ve Diyet Dergisi 2017; 45(2): 95-98.
• Ran Y., Lannerstad M., Herrero M., Van Middelaar CE., De Boer IJ. Assessing water resource use in livestock production: A review of methods. Livestock Science 2016; 187: 68-79.
• Ridoutt BG., Sanguansri P., Freer M., Harper GS. Water footprint of livestock: Comparison of six geographically defined beef production systems. The International Journal of Life Cycle Assessment 2012; 17: 165-175. https://doi.org/10.1007/s11367-011-0346-y
• Saygın Ö., Demirbaş N. Türkiye'de kırmızı et tüketimi: Sorunlar ve öneriler. Selçuk Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi 2018; 32(3): 567-574. https://doi.org/10.15316/SJAFS.2018.138
• Shrestha S., Vaidya B., Ghimire A. Water of foodprint of food systems. In smart food ındustry: The Blockchain for Sustainable Engineering Londan: CRC Press 2024; 307-323
• TİGEM. Yılı hayvancılık sektör raporu. 2023. https://www.tigem.gov.tr/Folder/CarouselDosyasi/d722366d-7a4d-4929-ab06-10bc2614778e.pdf (Erişim Tarihi:06.04.2024)
• Turan ES. Türkiye'nin su ayak izi değerlendirmesi. Türk Hijyen ve Deneysel Biyoloji Dergisi 2017; 74(EK-1): 55-62. https://doi.org/10.5505/TurkHijyen.2017.29592
• WWF (Dünya Doğayı Koruma Vakfı)-Türkiye, Türkiye’nin Su Ayak İzi Raporu 2014 http://awsassets.wwftr.panda.org/downloads/su_ayak_izi_raporweb.pdf (Erişim Tarihi: 11.03.2024)