Doğu Anadolu Kırmızısı Genç Boğalarda Bazı Dönemsel Canlı Ağırlıklar ve Karkas Ölçüleri Arasındaki İlişkinin Kanonik Korelasyon Analizi ile Belirlenmesi

Yıl 2025, Cilt: 8 Sayı: 2, 823 - 832, 12.03.2025

Sadrettin Yüksel

https://doi.org/10.47495/okufbed.1607648

Öz

Bu çalışmada, Doğu Anadolu Kırmızısı (DAK) genç sığırlara ait farklı dönem canlı ağırlıklar (doğum ağırlığı (DA), sütten kesim ağırlığı (SKA), yirmi aylık yaş ağırlığı (YAA)) ve seçilmiş karkas ölçüleri değerleri (karkas uzunluğu (KU), but uzunluğu (BU), but genişliği (BG)) arasındaki çok değişkenli ilişkilerin araştırılması amaçlanmıştır. Doğu Anadolu Tarımsal Araştırma Enstitüsü'nde kayıtlı 17 baş Doğu Anadolu Kırmızısı erkek genç sığırın verileri kullanılmıştır. Hayvanlarda canlı ağırlığa dayalı özellikler (Prediction set, U) ve karkas ölçülerine dayalı özellikler (Criterion set, V) arasındaki korelasyonlar değerlendirilmiştir. Ele alınan veri setlerinin değerlendirilmesi ve aralarındaki korelasyonu belirlemek için kanonik korelasyon analizi uygulanmıştır. Üç çift kanonik boyuttan ilki (U1V1) istatistiksel olarak anlamlıydı (P<0,01). Standardize edilmiş kanonik katsayılar, SKA ve YAA'nin U1 belirlemesinde diğer özellikten daha etkili olduğunu gözlemlendi. Kanonik yük, SKA, YAA'nın U1 belirlemesinde daha etkili olduğunu, KU ve BG'nin ise V1'de diğer özellikden daha etkili olduğu tespit edildi. Çapraz yüklemeler, SKA ve YAA'nın U1 belirlemesinde diğer özellikden daha etkili olduğunu gösterdi. Çoğunlukla, varyasyon oranı açısından değişken setleri arasında benzer değerler bulundu. Sonuç olarak, farklı dönem canlı ağırlık ve karkas ölçüleri arasındaki ilişkinin ölçeğinin boyutu, rantable üretimi hızlandırmak ve nesil aralığını azaltmak için çok önemli olarak belirlendi.

Anahtar Kelimeler

kanonik korelasyon, kanonik değişken, canlı ağırlık, karkas ölçüleri, DAK

Determination of the Relationships Between Some Periodic Live Weights and Carcass Measurements in Young Eastern Anatolian Red Bulls by Canonical Correlation Analysis

Öz

The aim of this study was to investigate the multivariate relationships between the different live weights (birth weight (BW), weaning weight (WW), weight at twenty months of age (TMW)) and selected carcass measurements (carcass length (CL), rump length (RL), rump width (RW)) of young Eastern Anatolian Red (EAR) cattle. Data from 17 young male Eastern Anatolian Red cattle registered at the Eastern Anatolian Agricultural Research Institute were used. The correlations between the traits based on live weight (prediction set, U) and the traits based on carcass measurements (criterion set, V) were evaluated. Canonical correlation analysis was used to evaluate the data sets and determine the correlation between them. The first of the three pairs of canonical dimensions (U1V1) was statistically significant (P<0,01; 0,289). The standardized canonical coefficients showed that WW and TMW were more effective in determining U1 than the other traits (0,986 and 0,845, respectively). Canonical loadings showed that WW and TMW were more effective at determining U1 (0,998 and 0,999, respectively), while CL and RL were more effective at V1 than the other traits (0,448 and 0,287, respectively). Cross-loadings showed that WW and TMW were more effective in determining U1 than the other trait. In terms of variation rate, mostly similar values were found between the variable sets. In conclusion, the size of the scale of the relationship between the different periods of live weight and carcass measurements was found to be very important in accelerating profitable production and reducing the generation interval.

Anahtar Kelimeler

Canonical correlation, Canonical variety, Live weight, Carcass measurement, EAR

Kaynakça

• Al-Atiyat R., Al-Dawood R. Power of body live weights in differentiation physiological growth of goat breeds. Turkish Journal of Veterinary and Animal Sciences 2021; 45: 492-500 https://doi.org/10.3906/vet-2010-15
• Alıç Ural D., Barıtçı İ. Determination of relationship between some udder and body traits of Holstein cows by canonical correlation analysis. Kocatepe Veterinary Journal 2013; 6(1): 11-17. https://doi.org/10.5578/kvj.5476
• Anonymous. Beef cattle production. chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://www.wifss.ucdavis.edu/wp-content/uploads/2015/FDA/fdacoursefinal1/Beef_Food_Animal_Production.pdf. 2015.
• Atac FE., Altincekic SO. The relationship between live weight and body measurements of Chios lambs at different periods. South African Journal of Animal Science 2023; 53, 5 https://doi.org/10.4314/sajas.v53i5.09
• Bae E., Hur JH., Kim J., Kwon JS., Lee J., Lee SH., Lim CY. Multi‑group analysis using generalized additive kernel canonical correlation analysis. Scientific Reports 2020; 10: 12624.
• Barbosa LT., Lopes PS., Regazzi AJ., Guimarães SEF., Torres RA. Evaluation of swine carcass traits using principal components. Revista Brasileira de Zootecnia 2005; 34(6): 2217.
• Cankaya S., Yazgan E., Kayaalp GT., Göçmez Z., Serbester U. Canonical correlation analysis for estimation of relationship between some body measurements at the birth and 6 month periods in Holstein Friesian calves. Joumal of Animal and Veterinary Advances 2008; 8: 953-958.
• Dillon WR., Goldstein M. Multivariate analysis: Methods and Applications 1984; (2a ed., p: 462). New York, NY: John Wiley.
• Fourie PJ., Neser FWC., Olivier JJ., Van Der C. Relationship between production performance, visual appraisal and body measurements of young Dorper rams. South Africian Journal of Animal Science 2002; 32(4): 256-262.
• Ozen D., Kocakaya A., Ozbeyaz C. Estimating relationship between live body weight and type traits at weaning and six months of age in Bafra lambs using canonical correlatıon analysis. The Journal of Animal & Plant Sciences 2021; 31(2): 386- 393. https://doi.org/10.36899/japs.2021.2.0226
• Sharma S. Applied Multivariate techniques: Canonical corelation 1996; 391-418. John Willey and Sons Inc., USA.
• Silva LF., Pires CC. Avaliações quantitativas e predição das proporções de osso, músculo e gordura da carcaça em ovinos. Revista Brasileira de Zootecnia 2000; 29(4): 1253-1260.
• SPSS. IBM Corp. Released, IBM SPSS Statistics for Windows, Version 25.0. 2021, Armonk NY: IBM Corp.
• Tahtalı Y., Çankaya S., Ulutaş Z. Canonical correlation analysis for estimation of relationships between some traits measured at birth and weaning time in Karayaka lambs. Kafkas Universitsi Veteriner Fakültesi Dergisi 2012; 18(5): 839-844. https://doi.org/10.9775/kvfd.2012.6578
• Yaprak M., Koycegiz F., Kutluca M., Emsen E., Ockerman HW. Canonical correlation analysis of body measurements, growth performance and carcass traits of Red Karaman lambs. Joumal of Animal and Veterinary Advances 2008; 7(2): 130-136.
• USDA. Official United States standard for grades of carcass beef. Washington, DC, USA: Agricultural Marketing Service, USDA. 1989.