Arabistan Yarımadasında Osmanlı Aleyhtarı Batı Politikası

Yıl 2020, Cilt: 2 Sayı: 2, 31 - 67, 21.12.2020

Yaşar Canatan

Öz

Misyoner teşkilatlarının Osmanlı Devleti ile ilgisi 18.yüzyıl ortalarına doğru başlamıştı. Misyon çalışmalarının amacı halkın çoğunu Hıristiyan etmek ve Hıristiyanlığı yaymak gibi görünse de asıl hedef siyasi güç ve emperyalizmin zafere ulaşmasıydı. Osmanlı idaresi altındaki ülkeleri Osmanlı Devletine karşı kullanmak ve Osmanlı Devletinden kurtarmak için Batı ülkeleri tek cephe halinde savaşmışlardı. Anadolu’nun Doğu ve Güneydoğu bölgelerinde bir Ermenistan devleti kurulmasına çalışarak bu devlet kanalıyla Ortadoğu’ya sızmak istemişlerdi.
Ancak misyon çalışmaları bu devirde umduğunu bulamamıştı.19. yüzyıl ise Osmanlı Devletinin yıkılışına hızla yaklaştığı bir asırdı. İngilizler bu dönemde dünyanın en güçlü misyoner kuruluşlarından C.M.S’yi kurarak istila etmeyi planladığı ülkelerde faaliyete geçirmişti. Teşkilatlanması tamamlanan C.M.S Ortadoğu, Asya ve Afrika ülkelerinde 7000 şubeyi emperyalist amaçlarla devreye sokmuş bunlara ek olarak Genç Erkekler Cemiyeti ile Genç Kızlar Cemiyetini faaliyete geçirmişti.

Anahtar Kelimeler

Osmanlı, Güneydoğu, Amerikan, Müslümanlar, Hıristiyan, Mısır, Fransa, İngiltere, Almanya, Arap

Kaynakça

• Altay, Fahrettin, (1968). 10 Yıl Savaş 1912-1922 ve Sonrası, İstanbul.
• Armaoğlu, Fahir,(1975). Siyah Tarih, Ankara.
• Aydemir, Şevket, (1983). Makedonya’dan Ortaasya’ya Enver Paşa, İstanbul, Bayur, Yusuf Hikmet, Türk İnkılabı Tarihi, Ankara.
• Berkes, Niyazi,(1879). İslamcılık-Ulusalcılık-Sosyalizm, Ankara.
• Bianguis, (1926). Lies Nouveaux Devaires du Protestantisme François en Syrie, Paris.
• Chairman, Ernest Hacking,(1932). Re-Thinkins Missions, Commeittle Of Appraisal, New York, London.
• Danişment, (1972). İsmail Hami, İzahlı Osmanlı Kronolojisi, İstanbul.
• Genelkurmay Başkanlığı,(1986). Birinci Dünya Harbinde Türk-Harbi-Sina-Filistin Cephesi, Ankara.
• Mahmut, Hafız,(1967). İstiraticiyyetü’l Garp, Fil Vananil Arabi, El-Matbaat’ül Femmiye el Hadise, Kahire.
• Mansfield, Peter,(1975). Osmanlı Sonrası Türkiye ve Arap Dünyası, Çev:Nuran Ülken, İstanbul.
• Matt, John Releigh, (1938). Five Decades, And a For Word View, New York.
• Muhammet,Hafız Gnaim,(1967). El-Alakut Devliyye el Arabbiye Matbaatu el Cedide,Kahire.
• Naci, Şevket,(1975). Sirat’u ve Zikreyat Semanine Amen (1894-1974), Matbaat’u Darulkutup, Beyrut.
• Öke, Mim Kemal,(1987). Siyonizm-Filistin Sorunu(1880-1914), İstanbul.
• Öztuna, Yılmaz, Türkler-Araplar-Yahudiler, İstanbul
• Sandres, Limon Von,(1968), Türkiye’de 5 Yıl, İstanbul
• Sevinç, Necdet, (1975). Ajan Okulları, İstanbul.
• Stanford, Show,(1982). Osmanlı İmparatorluğu ve Modern Türkiye, Çev:Mehmet Harmancı, İstanbul.
• Stanford, Show,(1983). Osmanlı İmparatorluğu ve Modern Türkiye, İstanbul.
• Toynbee, Arnold,(1971). Türkiye, Çev:Kasım Yargıcı, İstanbul.
• Wherry E.M, Zwemer S.M and Mylrea C.G,(1911). İslam and Missions, New York.