Dorylaion, bugünkü adıyla Şarhöyük, Eskişehir kent merkezinin 3 km
kuzey doğusunda, Porsuk nehrinin 2 km güneyinde yer almaktadır. Höyük, İç
Anadolu’nun Marmara Denizi’ne, Ege Kıyılarına ve Akdeniz bölgesine açılan
birinci derece önemli yolların kavşak noktasındadır. Dorylaion’da bugüne kadar
yapılan çalışmalarda sırasıyla, Erken Tunç Çağ, Hitit, Phryg, Hellenistik, Roma
ve Bizans kültürlerinin varlığı ortaya koyulmuştur. Höyükteki Hellenistik dönem
tabakaları özellikle höyüğün tam merkezinde yer alan sektörde yapılan çalışmalarda açığa çıkarılmıştır. Yaklaşık 900 m2’lik bir alan da taş temelli, kerpiç duvarlı
evlerden oluşan, evlerin aralarında açık avluların bulunduğu bir Hellenistik dönem
mahallesi ortaya çıkarılmıştır. Höyüğün batısında yer alan Batı Sektörün’de
yaklaşık 300 m2 lik bir alanda yine aynı karaktere sahip Hellenistik yerleşim saptanmıştır.
Hellenistik tabakaların tarihlendirilmesinde en önemli veri kaynaklarından
birisi bulunan Kalıp Yapımı Kaselerdir. Ağırlıklı olarak 2005-2009 yılları arasında
gerçekleştirilen kazılarda 40 adet kalıp yapımı kase ve 3 adet kalıp parçası ele
geçmiştir. Bunlar, gövde dış yüzeyi üzerindeki bezeme çeşitleri kıstas alınarak
sınıflandırılmıştır. Buradan yola çıkarak Dorylaion kalıp yapımı kaseleri; Üst üste
Bindirilmiş Yaprak Bezemeli, Uzun Taç Yapraklı, Karışık Bitkisel Bezemeli,
Figürlü ve Geometrik Bezemeli olmak üzere beş ana gruba ayrılmaktadır.
Buluntular analoji yolu ile tarihlendirilmişlerdir. Bu bağlamda genel olarak
Dorylaion kalıp yapımı kaseleri için MÖ 3. yüzyıl sonu-MÖ 2. yüzyıl sonu aralığı
verilebilir. Az sayıda olmasına karşın bulunan kalıplar Dorylaion’da kalıp yapımı
kase yapımının varlığını da ortaya koymaktadır. Üst üste bindirilmiş kalıp yapımı
kaseye ait olan bir kalıp MÖ 2. yüzyıl içinde Dorylaion’da kalıp yapımı kase yapıldığını göstermektedir. Diğer iki kalıp örneği de yerel ustaların genel olarak kullanılan kompozisyonların yanı sıra oldukça primitif şekilde, kendi beğenileri doğrultusunda, yalnızca yerel kullanıma yönelik kaseler de ürettiklerini göstermektedir.
Phrygia Epiktetos Eskişehir Dorylaion Şarhöyük Hellenistik Kalıp Yapımı Kase.
The excavation site of Dorylaion, which is now known as Şarhöyük, is located
about 3 km to the North East of Eskişehir, 2 km to the South of the Porsuk river.
The site is located at the junction of important roads in central Anatolia leading to
the Marmara Sea, the Aegean coast and the Mediterranean region. The excavation
carried out so far revealed the existence of the cultures in the Early Bronze Age,
the Hittites, the Phrygians, the Hellenistic Kingdom as well as the Roman and
Byzantine Empires.
The layers of the Hellenistic period were uncovered during the excavation at
the central area of the mound. This Hellenistic quarter, covering 900 square meters,
is formed by a series of rubble foundations, mud bricks and open air courtyards
inside the structures. Another Hellenistic settlement was found in a similar plan
located in the West of the mound in the West sector covering an area about 300 m2.
Dorylaion moldmade bowls are the most reliable findings in dating the
Hellenistic layers. During the archeological excavations in the site carried out from
1989 to 2009 (especially after 2005), 40 moldmade bowls and 3 fragments of molds
were found. Moldmade bowls are arranged according to their type of decorations
on them. They are classified in five main groups such as; Imbricate Bowls, Long
Petal Bowls, Alternating Floral Bowls, Figured Bowls and Geometric Bowls.
As the limited number of the findings are not qualified to give a reliable
comparison and chronological order, they are dated by analogy. In this respect,
Dorylaion moldmade bowls can be dated between the last quarter of 3rd century
and last quarter of 2nd century BC.
Although, findings of molds are limited, they reveal clearly the manufacturing
of bowls in Dorylaion. Mold belonging to imbricate bowls, indicates the manufacturing of moldmade bowls in Dorylaion in the 2nd century. Craftsmen not only
produced bowls in a usual composition but also in a quite primitive technique for
the local demand.
Phrygia Epiktetos Eskişehir Dorylaion Şarhöyük Hellenistic Moldmade Bowls.
Birincil Dil | Türkçe |
---|---|
Bölüm | Araştırma Makalesi |
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 1 Mayıs 2015 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2015 Sayı: 23 |