Bir tarafta pandemi, diğer tarafta savaş: Tarihi ve siyasi yönleri ile ‘‘2020 Dağlık Karabağ Savaşı’’

Yıl 2022, Cilt: 3 Sayı: 1, 1 - 8, 07.03.2022

Erden Kişi

https://doi.org/10.54614/OJFHSS.2022.933177

Öz

ÖZ
21.yüzyıl her yönü ile dünya insanlığı için ve devletler için yeni sorumluluklar ve yeni sorunlar getirmeye devam etmektedir. Kısa süre önce başlayan covid-19 salgını tüm dünya toplumlarını derinden etkilemiştir. Ekonomik sorunlara, sağlık kurumlarının ve insanlığın olumsuz etkilenmesine, siyasi iktidarların değişmesine hatta dünya haritasının yeniden şekillenmesine sebep olan bir süreç olarak, pandemi sürecini değerlendirmemiz mümkündür. Tüm dünya ülkeleri var güçleri ile salgınla mücadele etmeye çalışırken dünyanın çeşitli bölgelerinde çatışmalar sürmeye devam etmektedir. Özellikle tarihi sorunlu bir bölge olarak Dağlık Karabağ bölgesindeki Azerbaycan-Ermenistan çatışması, bu sürecin içerisinde en çok öne çıkan konu olmuştur. Uzun bir dönem küresel güçler tarafından Dağlık Karabağ bölgesi için ortaya konan tutum, Ermenistan’ın tezlerini destekler bir nitelikte olmuştur. Pandemi süreciyle gelinen noktada ise küresel güçlerin tüm ilgi ve imkanlarını salgınla mücadeleye harcamaları nedeniyle Ermenistan sahada tek başına kalmıştır. Bu sebepten ötürü Azerbaycan’ın ezici üstünlüğü ile ilerleyen süreç sonrasında Dağlık Karabağ bölgesindeki sınırlar, Azerbaycan’ın lehine değişmiştir. Bu çalışmada, Pandemi süreci içerisinde küresel sistemin nasıl evrildiği, Azerbaycan-Ermenistan çatışmasının bu süreç içerisinde nasıl gelişim gösterdiği ve küresel sistemin, yeni düzene yaklaşımı analiz edilecektir. Son noktada Azerbaycan’ın zaferi ile sonuçlanan Dağlık Karabağ çatışmasının ilerleyen dönemde yeniden dünya gündemine gelip gelmeyeceği tartışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Azerbaycan-Ermenistan Savaşı, Dağlık Karabağ Sorunu, pandemi süreci, Azerbaycan-Ermenistan Sorunları

Kaynakça

• Armenia and Azerbaijan Allege Attacks Outside Nagorno-Karabakh. Available from: https://www.theguardian.com., Tue 29 Sep 2020.
• Asker, A. (2020). İşgalin Kırılma Noktası veya Yalancı Ateşkesin Sonu: Eylül 2020 Azerbaycan-Ermenistan Savaşını Geniş Tablodan Okumak, 30 Eylül 2020. Available from: https://www.sde.org.tr.
• Aydın, N., (2013). Türkiye’nin Dağlık Karabağ Politikası, Fırat Üniversitesi Orta Doğu Araştırmaları Dergisi, 9(2), 153-169.
• Bayulgen, O., (2010). Foreign Investment and Political Regimes: The Oil Sector in Azerbaijan, Russia, and Norway, Cambridge University Press: Cambridge.
• Broers, L., (2019). Armenia and Azerbaijan: (Anatomy of a Rivalry), Edinburgh University Pres: Edinburgh.
• Coyle, J. J., (2021). Russia’s Interventions in Ethnic Conflicts: The Case of Armenia and Azerbaijan, Springer International Publishing Palgrave Macmillan: Newport Beach.
• Dağlık Karabağ’da Son Durum: Azerbaycan ve Ermenistan Arasındaki Çatışmalarda Neler Yaşanıyor? Available from: https://www.bbc.com. (25.03.2021).
• Ekici, Y., (2017). Azerbaycan ve Ermenistan Arasında Bitmeyen Dağlık Karabağ Sorunu. Vakanüvis Uluslararası Tarih Araştırmaları Dergisi, 2(1), 62-77.
• Erbaş, G., (2020). Dağlık Karabağ Meselesi: Bölgesel Güvenlik Dinamikleri Üzerine Bir Değerlendirme. Güvenlik Çalışmaları Dergisi, 22(2), 167-181.
• Eyvazlı, E., (2017). Türk Basınında Dağlık Karabağ Sorunu: Milliyet, Hürriyet, Sabah Gazeteleri Örneği, Marmara Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 4, 57-74.
• Hasanli, J., (2015). Foreign Policy of the Republic of Azerbaijan: The Difficult Road to Western Integration, 1918-1920, Routledge: Abingdon.
• Ismailzade, F., & Rosner, K., (2006). Russia’s Energy Interests in Azerbaijan, Russian Foreign Energy Policy, GMB Publishing: London.
• İngiliz Basını: Azerbaycan-Ermenistan Savaşının En Büyük Galibi Türkiye. Available from: https://www.aa.com.tr/tr., (25.03.2021).
• Keddie, P. (2020). What’s Turkey’s role in the Nagorno-Karabakh conflict? Available from: https://www.aljazeera.com, 30 Oct 2020.
• Koley, T. K., & Dhole, M., (2020). The COVID-19 Pandemic; The Deadly Coronavirus Outbreak, Routledge: Abingdon.
• Mirzoyan, A., (2010). Armenia, the Regional Powers, and the West: Between History and Geopolitics, Palgrave Macmillan: New York.
• Montez, R. (2020). Why violence has re-emerged in Armenia-Azerbaijan conflict, https://news.berkeley.edu, (06.11.2020).
• Mustafayev, B., (2013). Karabağ’ın İşgal Süreci ve Bölgede Yaşanan Son Olaylar Çerçevesinde Çözüm Arayışları, Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 49, 281-294.
• Osler, S., (2020). Coronavirus Outbreak: All the Secrets Revealed About the Covid-19 Pandemic. A Complete Rational Guide of its Evolution, Expansion, Symptoms and First Defense.
• Paşayeva, G., Bağirova, I., Maklili-Aliyev, K., & Mehdiyev, F., (2013). SSCB’de Yarı-Özerkliğin Hukuki Durumu: Dağlık Karabağ Özerk Bölgesi Örneği, Uluslararası Suçlar ve Tarih, 14, 69-103.
• Payaslian, S., (2007). The History of Armenia (Palgrave Essential Histories), Palgrave Macmillan: Hampshire. Russell, M. (2020). Armenia and Azerbaijan on the Brink of War, European Parliamentary Research Service, PE 659.267 – October 2020.
• Söker, Ç., (2017). Dağlık Karabağ Sorununun Çatışmayı Çözme Perspektifinden İncelenmesi. Kafkas Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(16), 555-574.
• Suny, R. G. (1996). Transcaucasia, Nationalism, and Social Change: Essays in the History of Armenia, Azerbaijan, and Georgia, University of Michigan Press: Ann Arbor.
• Temmuz 2020 Azerbaycan-Ermenistan Çatışmaları. Available from: https://www.tr.wikipedia.org/wiki., (25.03.2021).
• Tharoor, I. (2020). The War in the Caucasus could turn into a Regional Calamity. Available from: https://www.washingtonpost.com., Oct. 5, 2020.
• Voronkov, V., Khutsishvili, S., & Horan, J., (2011). Changing Identities: Armenia, Azerbaijan, Georgia, Heinrich Böll Stiftung South Caucasus: Georgia.
• Waal, T. (2003). Black Garden: Armenia and Azerbaijan through Peace and War, New York University Press: New York and London.
• Yılmaz, R., (2013). Kafkasya’da Çözülemeyen Kördüğüm: Dağlık Karabağ Sorunu. Çankırı Karatekin Üniversitesi Uluslararası Avrasya Strateji Dergisi, 2(1), 71-90.